English-Ido dictionary: C

English-Ido Dictionary: C

c: (mus) Cb: ces;  C#: cis.
cab: (four-wheeled) fiakro; (two-wheeled) kabrioleto; c. horse: fiakro-kavalo.
cabal: (intrigue, plot) komploto, konspiro, intrigo; (clique) add -ant-aro to above.
cabala: kabalo.
cabalistic: kabal-ala, -atra.
cabbage: kaulo; c. head: kaulo-kapo; c.soup: kaulo-supo; c. rose: centifolio; headed c.: kap-kaulo.
cabin: (hut) kabano; (ship’s) kabino; c. boy: moso; c. passenger: pasaj-anto di la unesma klaso.
cabinet: (small cupboard) armor-eto; (small closet) kabin-eto, chambr-eto; (as for curiosities) kabin-eto, fako-moblo; kolekt-aj-vetrino; c. member: ministr-o, -ar-ano; c. maker: menuzisto, (fig.) eben-isto.
cable: (moor) kabl-agar, amar-agar; (telegraph) kablo-telegrafar; (noun) amaro, kablo, kord-ego; (telegraphic) kablo; wire covering about a c.: kabl-armaturo; c. gram: kablo-telegramo; c. length: 183 metri.
caboose: (ship’s) koqu-eyo.
cabriolet: kabrioleto.
cacao: (tree) kaka-iero.
cachalot: kashaloto.
cachexy: kakexio.
cachou: kachuo.
cackle: (hen’s) (intr.) kluk-ar, -ado.
cacophony: kakofonio.
cactus: kaktuso.
cad: raskalo, nul-valor-anto, kanalio.
cadastre: kadastro.
cadaverous: kadavr-ala, -atra.
cadence: kadenc-o, (verb) -ar.
cadet: (milit.) kadeto.
cadmium: kadmio.
cadre: (milit.) kadro.
caduceus: kaduceo.
caecum: ceko.
caesarean operation: cezar-ala operaco; histerotomio.
caesium: cesio.
caesura: (verse) cezuro.
café: kafe-erio; restor-eyo, -erio.
caffein(e): kafeino.
caftan: kaftano.
cage: kajo; (verb) en-kaj-igar.
cairn: tumulo.
caisson: (artil.) municion-furgono; (coffer-dam) kasono.
cajole: flat-(ach)ar; karez-achar; lurar.
cake: koagular (intr.) aglomer-esar, hard-eskar; (noun) (block) bloko; (pastry) kuko; (as of chocolate) tabul-eto, peco; c. shop: kuk-if-erio; oil c.: (feed) turto.
calabash: gurdo.
calamar(i): (cuttle-fish) kalmaro.
calamine: kalamino.
calamite: kalamito.
calamity: kalamitato.
calamus: (sweet flag) akoro.
calash: (open barouche) kalesho.
calcaneum: kalkaneo.
calcareous: kalk-oza.
calcify: kalk-igar; petr-igar.
calcine: (oxidize) kalcinar.
calcium: kalcio.
calculate: (math.) kalkular; (estimate) evaluar; c. upon: projetar, intencar; expectar; fidar ad ulu; -able: kalkul-ebla; (countable) kont-ebla; error in c.: kalkul-eroro.
calculus: (math.) kalkulo; (med.) kalkolo, konkreciono.
caldron: kaldrono.
calefaction: kalefact-(ad)o.
calendar: (of dates) kalendario; (of persons and things) tabelo, listo; (almanac) almanako.
calender: (paper, cloth) kalandrar; (fabrics) glacar, kalandrar; (noun) (machine) kalandr-ilo.
calends: kalend-i.
calenture: kalenturo.
calf: (of a cow) bov-yuno; (of a deer) cerv-yuno; (of a leg) suro; (fig.) stult-(ul)o; yun-acho;
fatted c.: grasa bov-yuno; bound in c.: bind-ita per (en) bov-yun-ledro.
calibre, caliber: (bore of a gun, etc.) kalibro, interna diametro; (of mind, etc.) kapabl-eso; speco.
calibrate: (measure the bore) kalibr-mezurar.
calico: (white cotton cloth) kaliko; (printed) indieno; (cretonne) kretono.
calif, caliph: kalifo; -fate, -phate: -eso; (domain) -io.
cal(l)ipers: kalibro-kompaso.
calix, calyx: kalico.
call: (name) nom-izar (ulu); (call by name) nomar; (is called by name) nom-esar; (scream) (intr.) kriar; (c. to) (ad-)vokar; (summon) sumnar; (visit) vizitar; (invite) invitar; (c. together) asemblar, kun-vokar; (appoint) nominar, asignar, komisar; c. to mind: (ri)memor-igar ulo da ulu; c. attention to: atenc-igar ulo da ulu; c. for: (demand, ask) postular, demandar; c. again, c. back: ri-, retro-vokar; c. forth: (incite) provokar; c. out: ek-vokar; c. names: insultar; c. up spirits: konjurar; c. into question: kontestar.
call: (noun) voko, krio; invito, sumno; demando, postulo; (kurta) vizito; (of animals in general, see bramar).
calligraphy: (fine handwriting) kaligraf-(ad)o, -uro; (verb) -ar.
calling: profesiono, okup-eso, mestiero.
callisthenics: gimnastic-ala exerci.
callote: (rimless cap) kaloto.
callous: kal-oza, -atra; (in feeling) sen-kompata.
callosity: kal-o, -ajo.
callow: sen-pluma; yuna, novica, sen-experienca.
callus: kal-o, -ajo.
calm: (lit. and fig.) kalm-a, -igar, -eskar; (cf. quieta, tranquila, serena, pac-oza; glata).
calomel: kalomelo.
caloric: (heat) kalor-o; (heat unit) kalorio; (heat as a material substance, historical) kaloriko; (adj) kalor-ala, -if-iva, -if-anta; -ific: kalor-if-iva; -isity: kalor-if-iv-eso; -imeter: kalorimetro; -imetry: kalorimetrio.
calpac(k): (busby) kalpako.
calumniate: kalumniar; (cf. difamar, maldicensar, denigrar).
Calvary: kalvario.
calve: parturar (bov-yuno).
Calvin-ism: Kalvin-an-ismo; -ist: Kalvin-ano, -ana.
calx: kalko.
cam: kamo; c. shaft: kam-arboro.
camail: kamalio.
camaraderie: kamarad-eso.
camarilla: kamarilio.
camber: kambrar.
cambric: batisto; c. pocket-handkerchief: batista naz-tuko; c. muslin: perkalo.
camel: (two humps) kamel-o, -ulo, -ino; (dromadary) dromadaro.
camellia: kamelio.
camelopard: jirafo.
cameo: kameo.
camera: kamero, fotograf-ilo; c. obscura: (dark room) kamer-obskura, lenso-chambr(et)o.
camerlingo: kamerlingo.
camisole: (negligee jacket) kamizolo.
camlet: kamloto.
camomile: kamomilo.
camp: (intr.) kampar; (noun) kamp-eyo; to break c.: des-kampar.
campaign: (to make) (intr.) kampani-ar; (noun) –o.
campanile: klosh-turmo.
campanula: kampanulo.
campeachy-wood: kampesh-ligno.
camphor: kamfor-o (tree) -iero; -ated: -iz -ita.
campus: skolo- (od, universitato-) tereni.
can: (am or able to) povas; (may) darfar; to do what one c.: agar (od, facar) segun posibl-eso; (preserve) konservar; hermetike siglar; c.ned goods: konserv-it-aji.
can: (noun) (closed) bidono, buxeto; (open) poto; tin c.: stan-iz-ita bidono (od, bux(et)o).
canialle: kanali-o, -aro.
canal: kanalo; (anat.) tubo; (anat.,biol.) vaskulo; c. boat: kanal-batelo.
canalize: (a river: make like a canal) kanal-igar; (a field: provide with c.s.) kanal-izar.
canard: falsa informo, inform-acho; rakont-acho.
canary: (bird) kanario, serino.
cancel: abrogar, extingar, amortisar (a debt); efacar (ulo, per); tra-strek-izar; (an insurance policy) ristornar.
cancer: kancero, karcinomo; (astron.) kankro.
candelabrum: kandelabro.
candid: kandida.
candidate: (to be) kandidat-esar; (prizentar su, ulu, kom kandidato, pri; por); (noun) kandidato, aspir-anto; to name as c.: nominar; candidacy: kandidat-eso.
candied: kandi-iz-ita, konfit-ita.
candle: kandelo; (of wax) bujio; (church) cero; c. stick: kandel-iero; c. power: kandel-intenseso, lum-iz-iv-eso di un bujio.
Candlemas: kandel-festo.
candor: kandid-eso.
candy: (sugar) kandi-o, -igar, -izar; (confection) konfekto, bonbono.
cane: (with birch) verg-agar; (with stick) baston-agar; (a chair) kan-izar.
cane: (noun) (walking stick) bastono; (birch, ferrule) vergo; (reed) kano; (rush) junko; sword c.: espado-bastono; sugar c.: sukro-kano.
canicula: (astron.) kanikul-o; -lar: -ala.
canine: hund-o, -ala; (teeth) kanina (dento).
canister: (tea, etc.) (teo-)uyo, buxo; metala kest-eto; c.shot: mitralio.
canker: (erode) rodar; (chem. and fig.) korodar; (ulcerate) ulcer-et-izar; (noun) bok-ulcer-eto, chankro; -ous: rod-ema, chankr-ala, -atra.
cannibal: kanibal-a, -(ul)o; -ism: -eso, -ismo.
cannon: kanono; (billiards) karambol-o, -ar; (howitzer) obus-kanono; c.ball: kugl-ego; c. shell: obuso; c.shot: kanon-pafo; -ade: kanon-agar, -pafar; -eer: kanon-isto.
canoe: (pleasure) kanoo; (native’s) pirogo.
canon: (law) kanono; (church dignitary) kanonik-(ul)o; (formula) formulo, lego.
canonical: kanon-ala; canonicity: -al-eso.
canonicals: sacerdot-ala vest-aro.
canonist: konon-yur-isto.
canonize: kanoniz-ar.
canopy: (as of a bed, a throne) baldakin-o, -izar (cf. doselo); (awning) tend-(et)o; (of heaven) vulto.
cant: (hypocrisy) hipokrit-eso, -ajo; pi-ach-eso; (slang) slango; (slope) inklin-o, -eso, -ajo, obliqua tendenco.
cantabile: kantabilo.
cantaloup: kantalupo-melono.
cantankerous: disput-ema, des-pac-ema.
cantata: kantato.
canteen: (soldier’s flask) bidono; (refreshment place) kantino.
canter: (intr.) galop-et-ar, (tr.) -et-igar.
canterbury bell: (flower) kampanulo.
cantharides, cantharis: kantarid-i, -o.
canticle: kantiko.
cantilena: (mus.) kantileno.
cantilever: (arch.) modilion-o; c. bridge: -o-ponto.
canton: (billet) akanton-ar; (district) kantono; c. flannel: moltono; -ment: akanton-eyo.
cantor: kantoro.
canula: kanulo.
canvas: (sail cloth) kanvaso; (for painting) pikto-tabelo, -telo; (the painting) pikt-uro; under c.: (milit.) en tendi; (nav.) kun segli his-ita. canvas: (verb) diskutar, debatar; inquestar; solicitar (voti o komendi).
canyon: ravin-ego.
caoutchouc: kauchuk-a, -o.
cap: (cover, head) kap-vest-izar; (crown) kron-izar; (guns) amorcar, kapsul-izar; (surpass) (intr.) ecelar, (tr., intr.) ecesar; super-irar; (complete) komplet-igar.
cap: (noun) (with visor for men and boys) kasqueto; (rimless for women, boys) boneto; (milit.) kepio; (fur) shapko; (coif) kofio; (ferrule) chapo; (cardinal’s) bireto; (fire-arms) kapsulo, amorc-ilo; (toque) toko; (fig.) kapo, somito, krono, kolmo; skull c.: kaloto; night c.: nokto-boneto; sailor c.: navo-boneto; hunting c., jockey c.: chas-toko; to doff the (c.): de prenar la …
capable: kapabla; -bility: -eso.
capacious: kapac-a.
capacitate: kapabl-igar.
capacity: (volume) kapac-eso, konten-eso; (power) povo, kapabl-eso, habil-eso; autoritato; (office) ofico, stando, situ-eso; in the c. of: quale, kom.
cap-a-pie, armed: arm-izita de kapo a pedi.
caparison: shabrak-o, -izar; kaval-teg-ilo.
cape: (geog.) kabo; (short cloak) mantel-eto (cf. kariko, pelerino, rotondo, gabano; kapuco); to double a c.: preter-irar kabo.
caper: (intr.) kapriolar; salt-et-(ad)ar; (noun) kapriolo; (bot.) kaper-o, -iero; c. sauce: kaper-sauco.
capercailzie: urogalo.
capias: aresto-mandato.
capillary: (of hair) har-ala, -atra; (phys.) kapilara (tubo o vaskulo).
capital: (adj.) chefa, precipua; (exclam.) tre bone! bon-ege! ecelanta! (finan.) kapital-a, -ala; c. punishment: morto-puniso; c. crime: krimino morto-punis-ebla; (noun) chef-urbo; (c. letter) mayuskulo (granda o mikra); (finan.) kapitalo; (arch.) kapitelo; to make c. out of: explotar.
capitalism: kapital-ismo.
capitalist: kapital-isto, -iero; -ic: -ala, -ista, ism-ala.
capitalize: (finan.) kapital-igar (ulo), (become c.) -eskar; (letters) mayuskul-igar; -ization: kapital-igo, -esko.
capitation: (census) kont-(ad)o; (poll tax) person-ala imposto.
capitulate: (intr.) kapitulacar.
capitulum: (anat., bot.) kapitulo.
capon: kapono.
caponiere: kaponiero.
caprice: kaprico, arbitri-acho; -cious: kapric-oza, -ema
Capricorn: kaprikorno.
capriole: (caper) (intr.) kapriol-ar, -o.
capsicum: (Cayenne pepper) papriko; pimento.
capsize: (turn upside down) (intr.) kulbut-ar, (tr.) -igar; (overthrow, upset) (tr., intr.) renversar.
capstan: kapstano.
capsule: (all senses) kapsulo.
captain: (milit., nav.) kapitano (cf.) komand-ant-o, -ero, nav-estro, chefo; -cy: kapitan-eso.
captain: folio- (od, letro-) kapo; titulo.
captious: (fault-finding) kritik-ema, blam-ema; -ness: kritik-em-eso.
captivate: ravisar, seduktar, facinar, charmar; (in an ill sense) kaptacar; -vating: sedukt-anta, -iva.
captive: kapt-ito, -ita; c. balloon: ne-libera balon-(eg)o.
captivity: kapt-it-eso; ne-liber-eso.
capture: (act) kapt-o, (thing) -ajo, (person) -ito, (verb) kaptar, sizar, arestar.
capuchin: (friar) kapucin-(ul)o.
car: (R.R.)vagono; (ornamented) charo (triumfala, e.c.); (motor c.) automobilo: street c., tram c.: tram-veturo; freight c.: (goods wagon, closed) var-vagono, (open) truko; first class c.: (R.R.) vagono unesma-klasa; sleeping c.: lit-, dorm-vagono; dining c.: restor-vagono.
carabineer: karabin-iero.
carabus, carabio: (ent.) karabo.
caracole: (intr.) karakol-ar, -o.
carafe: karaf-o, -eto.
caramel: karamelo.
carapace: kuras-osto (sura).
carat: (of stones) karato.
caravan: karavan-o.
caravansary: (inn) karavansareyo.
caravel: karavelo.
carbide: karb-ido.
car(a)bine: karabin-o; -neer: -iero.
carbolic acid: fenolo.
carbon: (chem.) karbo; (vulgar sense) karbono; c. dioxide: karbo-bi-oxo, karb-at-acido.
carbonaceous: karb-ala, -oza.
Carbonaro: karbonaro.
carbonate: karbonato, karb-ato.
carbonic acid: karbo-bi-oxo.
carboniferous: karbon-oza.
carbonize: karbon-igar, -izar; (carburize) karburar.
carboy: botel-ego, korbo-botelo, damij-ano.
carbuncle: (ulcer, gem.) karbunklo.
carburet: karburar (water, etc.); (noun) karb-ido.
carburize: (as iron) karb-igar, -izar; (water, etc.) karburar.
carcase, carcass: (dead animal) bestio-kadavro; (live) korp-o, -acho.
carcinoma: karcinomo.
card: (wool, etc.) kardar, pektar.
card: (noun) karto; visiting c.: nom-,visit-karto; postc.: post-ala (od, posto-) karto; restaurant c.: menue, disho-listo; playing c.: lud-karto; compass card: busolo-karto, ento-rozo; to lay down the c.s: pozar la karti; shuffle the cards: inter-mixar la karti; c. case: kart-uyo.
cardboard: karton-o; c. box: -o-buxo, -kesto.
cardamine: (bitter-cress) kardamino.
cardamon: kardamomo.
cardan joint: kardano.
cardiac: kordi-ala; (malady) -ika; -al: kordio-fort-ig-anta, -iva.
cardinal: (adj.) chefa, esenc-ala, fundament-ala; (fig.) kardinala; c. number: nombro kardinala; c. point, c. virtue: kardinala punto, vertuo.
cardinal: (prelate) kardinal-o; c. coloured: -ea; -ate: -eso; c. cap, hat: kardinal-bireto, -chapelo.
cardioid: kardioido.
cardoon: karduno.
care: (take c. of by physical acts) sorgar (ulu, ulo); (for the sick, infants) flegar; (be concerned, anxious about) suciar (ulu, ulo); (to feel interest) (intr.) importar (tr.) intresar (ulu, pri); take c.: atencez! voluntez reflektar, havez sorgo pri; I do not c.: me ne sucias, prizas, amas; volas, deziras.
care: (noun) sorgo; fleg(ad)o; sucio; (attention) sorgo, atenco; (guardian-ship) charjo, respon-iv-eso, gardo; throw off the c.: des-charjar; -ful: suci-oza, -ema, atenc-ema; prudenta; diligenta.
careen: (tip) (tr., intr.) inklinar; (for repairs) karen-reparar.
career: (course of life) vivo, vivo-duro; (trade, profession) kariero; (run) kur-(ad)o.
careless: ne-suci-ema, ne-sorg-ema, neglij-anta, -ema; sen-sucia, indifer-enta; act of c.ness: ne-suci-ajo, neglij-ajo.
caress: karez-ar, -o.
careworn: konsum-ita da sucio, sorgo-lacer-ita.
carex: karico.
cargo: karg-ajo.
caribou: karibuo.
caricature: karikat-ar, -uro; (bad imitation) imit-ach-uro.
caries: kari-o; to have c.: (intr.) -ar.
carillon: (collection) klosh-aro; (air) klosh-ario, -muziko; (v.intr.) klosh-plear; son-igar forte.
cariole: char-eto.
Carmelite: karmelit-(ul)o.
carmine: karmin-o; -ea, -atra, -reda.
carnage: masakro, buch-ado; (corpses) kadavr-ado.
carnal: karn-ala, sensuala, mond-um-ala; c.ality: sensual-eso; c.alize: sensual-igar.
carnation: (flesh-tint) karnacion-o; (adj.) karno-red-a, -eso; (pink) dianto.
carnelian: kornalino.
carnify:  (make flesh) karn-igar, (become) -eskar.
carnival: karnaval-o; -ala, -atra.
carnivorous: karnivor-a, -o; karno-manj-er-a, -o.
carob: (bean) karub-o, (tree) -iero.
carol: (joy-)kanto, kansono; Christmas c.: Kristo-nask-ala kantiko (od, kansono).
carom: (cannon, billiards) karambol-o; to make a c.: (intr.) -ar.
carotid: (artery) karotid-a, -o.
carousal: (drink-) orgio, festin-ego, -acho.
carouse: drink-egar, -achar; (intr.) debochar.
carp: (c. at) kritik-achar, diskut-achar, blamar; (I ntr.) shikanar.
carp: (fish) karpo; (scientific name) ciprino.
carpal: (anat.) karp-o, -ala.
carpenter: karpent-isto; (joiner) menuz-isto, eben-isto; c. work: karpent-ajo; to do c. work on: karpentar; carpentry: karpent-ado, (establ.) -erio.
carpet: tapis-o, -izar.
carpus: karpo.
carriage: (vehicle) veturo; (R.R.) vagono; (hackney) fiakro; (of parcels) port-(ad)o, transporto (-kusto, -prec-o); (of body) su-ten(ad)o, marcho-maniero, mieno, konduto; (gun) afusto; c. paid: afrank-ita; to keep a carriage: havar veturo (od, kalesho); cost of c.: send- (od, transport-) kusto.
carrier: port-anto, -ero, -isto; -ilo; transport-isto; -ilo; (conduit) kondukt-ilo, tubo; c. pigeon: kolombo voyaj-era; letter c: letr(-o-port)-isto.
carion: (bestio-) kadavro (putr-anta).
carronade: karonado.
carrot: karoto; -ty: rufa, karot-ea.
carrousel: (tilting tournament) karuzelo.
carry: (convey) portar, transportar; (bring) ad-portar; (hawk about) kol-portar; (support) sustenar, suportar; (imply) implikar, signifikar; (in a conveyance) veh-igar, vetur-agar; (motion away) for-portar; (c. back) ri-, retro-portar; c. a motion: adoptar; c. foreward: (in accounts) avan-portar, transferar; to c. in: (ri-) en-irar, portar en; c. on: (a profession, etc.) okupar su pri; (continue) (intr.) dur-ar (tr.) -igar; (make a fuss) ecit-esar, fol-lud-etar, torment-etar; (manage) direktar, administrar; c.out: exekutar, efekt-igar, facar; c. off: (by passion) for-tranar; c. away by emotion: (intr.) emoc-ar, -eskar; (tr.) -igar; c. coals to Newcastle: portar aquo a la rivero, facar ne-utila laboro; c. off: for-prenar, -portar; mort-igar; c. weight: (be of importance) (intr.) importar; c. off by force: raptar.
cart: veh-igar, char-agar, chariot-agar; c. off: for-portar.
cart: (noun) (gen.) veturo, veh-ilo; (four-wheeled, sided goods van or truck) furgono, charioto, (without sides) kamiono; (two-wheeled) charo; -age: vetur-ag(ad)o; transport-kusto, -preco; c.-load: add -edo; c.er: char-(dukt)-isto; ox-c.: bovo-charo.
carte blanche, to give: donar plenipotenco (od, plen-liber-eso) ad ulu.
carte de visite: nom-, vizit-karto.
cartel: (letter of challenge) kartelo.
Cartesian: kartezian-a; c. devil, -diver: -a diablo, -plunj-anto; ludiono.
carthamin(e): kartamino.
Carthusian: kartuzi-ana, -ano; C. convent: kartuzi-o.
cartilage: kartilago.
cartography: kartografio.
cartomancy: kartomancio.
carton: (pasteboard) karton-o; (box) karton-buxo, -kesto; to put up in c.: karton-izar, -bindar, -kovrar.
cartoon: (caricature) karikata skis-uro (od, desegn-uro).
cartouche: (arch.) kartusho: (cartridge) kartocho.
cartridge: kartoch-o; c. box: -uyo; blank c.: -o sen kuglo; c. factory: -if-erio.
cartulary: chart-aro.
caruncle: karunkulo.
carus: komat-ego.
carve: (meat, etc.) dis-tranchar, dis-pec-igar, dis-part-igar; (sculpture) skultar, (precious stones, medals) gliptar; (engrave, etch) grabar, (on wood) xilo-grafar; (chisel) cizel-agar; c. to form: taliar; -ver: add -isto, -ero; -ilo; -ving: add -(ad)o, -ajo, -uro.
caryatid: kariatido.
cascade: (also fig.) kaskado.
case: en-kest-igar, en-bux-igar; pozar en, kovrar per etuyo, gaino; inkluzar, envelopar.
case: (noun) (flat, opening sideways as for a violin) etuyo; (long, narrow, with opening at the end, as for a sword) gaino; (in a sense of a holder, cf. suffix -uyo: juvel-uyo: jewel-box); (wrapper) envelop-ilo; (box) kesto, buxo, kofro; (of a watch) framo horloj-eto; (glass show case) vetrino; (med., gram.) kazo; (state) kazo, stando, cirkonstanco; (instance) kazo, okaziono; (event) kazo, kontingent-eso, -ajo; evento; (in court) proceso; crank, chain c.: kartero; c. of conscience: kazo (od, questiono) di di koncienco; according to the c.: segun la kazo; in any c.: omna-kaze, omna-supoze; such being the c.: en tala kazo, eventuale, okazione; in that c.: ta-kaze; in c. that: kaze ke; in no c.: nul-kaze; c. knife: kultelo en gaino, gaino-kultelo.
case-harden: cementacar.
casein: kazeino.
casemate: (fort.) kazemato.
casement: (window) fenestro; (small c. in door or window) postigo.
caseous: kaze-ala, -atra.
casern: (barrack) kazerno.
cash: konvertar a moneto, kambiar po moneto; (a cheque) enkasar (cheko); (pay c. down) pagar kontante.
cash: (metallic, fig. of currency) arjent-, or-, biliet-moneto; (a coin) moneto-peco; (ready money) pekunio; (ready money cash) kontanto; sell for c.: vendar kontante; to be in c.: havar pekunio; c. in hand: kaso-stando, en-kasa sumo; to collect in c.: inkas-ar (pekunio, e.c.) buying for c.: kontanta kompro; to make up one’s c. account: kontar sua kaso (od, kontanto); c. balance: en-kasa sumo, kaso-stando; kontanto-bilanco; c.-book: kaso-libro, kontanto-registro; c.box: kaso; moneto-kesto, -buxo.
cashier: (milit.) degradar, (discharge) revokar; (n.) kas-isto, -ero.
cashmere: (fabric) kashmir-o; c. shawl: -shalo.
casing: (of window, door) kadro, framo; (gen.) cirkum-ajo, envelop-ilo, kovr-ilo, mufo.
casino: kazino.
cask: barel-(eg)o; (tun) fudro.
casket: kofr-eto, kest-eto; (for precious objects) trezor-(juvel-)uyo; (coffin) sarko.
casque: kasko.
cassation: (legal) kasaco.
casserole: kasrolo.
cassia: kasi-o, -iero.
cassock: (priest’s) sutano (cf. kazako).
cassowary: kazuaro.
cast: (v.) jetar, lansar; (metal) gisar; muldar; (shed) muar; des-metar; sen-pel-igar; chanjar; (theat.) asignar (rolo); (print.) klishar, stereotipar; (rough coat) krepisar; c. about: konsiderar, serchar; c. anchor: ankr-agar, jetar la anko; c. aside or away: for-jetar, renuncar; (wreck) (intr.) naufrajar; c. down: chagren-ita, sen-kuraj-ig-ita; c. headlong: precipitar; c. off: for-jetar; abandonar; muar; c. lots: lotriar; c. up: sum-igar, adicionar; lansar regardo, regardar; kontemplar; c. out: ejektar.
cast: (n.) (cf. verb) (throw) jeto, lanso; (foundry work) muld-ilo; gis-ajo, -uro; (theat.) la distributi di la roli; la rol-o, -i; la aktori; (manner) aspekto, mieno: (stucco work) krepis-uro; to have a cast in the eyes: strab-esar; c. iron: gis-fero; c.-off clothes: anciena vesti, vest-ach-aro, forjet-ita vesti.
castanet: kastanyet-o, -i.
castaway: naufraj-inta, -into.
caste: kasto.
castellated: (with battlements) krenel-iz-ita; (castled) kastel-ala, -atra.
caster: (on furniture) rot-eto; (cruet) kondiment-uyo.
castigate: punisar (per bastono); flogar; baston-agar; -ation: flogo, punis-(ad)o; (fig.) reprimando.
casting: gis-ajo, -uro; muld-uro; (throwing) jet-(ad)o, lans-(ad)o; c. vote: decid-anta voto.
cast iron: gis-fer-o, -a.
castle: kastelo; (chess) turmo; c.s in the air: kasteli en aero, kimera kasteli; to c.: (in chess) (intr.) roquar.
castor: (animal) kastoro; (beaver hat) kastor-chapelo.
castor oil: ricin-oleo; c.-o. plant: ricino.
castrate: kastrar.
casual: (fortuitous) kazuala; (careless) sen-sucia; c. ward: acident-chambro, kazual-fako.
casualty: (accident) acident-o, (victim) -ito; (loss) perdo; return of c.s: listo di morti, di vund-iti, di milit-ala kaptiti.
casuist: (in cases of conscience) kazuisto.
casuistry: kazuistiko.
cat: kat-o, -ulo, -ino; angora c.: “angora-” kato; tiger c.: (African) servalo; c.-o-nine-tails: non-ople flog-ilo; c.-like: kat-atra; like c. and dog: quale la kato e la hundo, disput-ema, des-harmoni-oza; c. block: (mar.) ankro-pulio; c.nap: dorm-eto; let the c. out of the bag: expozar sekret-ajo.
catachresis: katakrezo.
cataclysm: kataklismo.
catacomb(s): katakombo, -i.
catafalque: katafalko.
catalepsy: katalepsi-o; -tic: -ala; -ika.
catalog(ue): katalogo, -izar.
catalpa: (tree) katalpo.
catalysis: katalizo.
catalyze: katalizar.
cataplasm: kataplasmo.
catapult: katapulto.
cataract: (all senses) katarakto.
catarrh: kataro.
catastrophe: katastrofo.
catch: (v.) (grasp) sizar, prenar; (capture) kaptar, arestar, halt-igar; (overtake) rajuntar; (ensnare, captivate) kaptacar, facinar; (take as a disease) kapt-esar (da), pren-esar (da kataro, e.c.); (surprise) surprizar; (c. a train) abordar, arivar justa-tempe (por la treno); (fig.) prenar, uzar (treno); c. the eye: renkontrar la okulo (di), kaptar la atenco.
catch: (n.) (seizure) sizo, preno, kapto; (snare) kapt-ilo, tromp-ilo; (a stopping instr.) halt-ig-ilo, freno; (latch, hasp) klinko; (spring catch) kliko; (of fish) pesk-ajo; (in the voice) halt-et-o, -i (en la parol-ado).
catcher: (as in baseball) bul-ri-jet-anto, -ero.
catching: kontagi-ema, infekt-ema, -iva; sedukt-anta, facin-anta.
catchpenny: naivo-kapt-ilo; chip-ach-ajo; ruzo.
catchword: populara frazo (od, vorto); (cue) memor-vorto, repet-vorto.
catchy: tromp-ema; lur-ema; interupt-ita, hezit-anta, -ema.
catechism: katekismo.
catechize: katekiz-ar; -chist: -ero, katekism-ero.
catechu: kachuo.
catechumen: katekumeno.
categorical: (absolute) absoluta; (certain) certa,ferma; (philos.) kategor-ika.
category: kategorio, klaso.
cater: (manjo-) provizar; -er: proviz-anto, -ero, -isto.
caterpillar: raupo.
caterwaul: (intr.) miaul-ar, -achar.
catfish: siluro.
catgut: katguto.
cathartic: purg-iva, -ivo, lax-ig-iva, -ivo.
cathedral: katedralo.
catheter: katetero.
cathetus: (geom.) kateto.
cathode: katodo.
Catholic: katolik-a, -(ul)o; -licism: -ismo; -licity: -eso; -lics: (as a body) -aro; C. church: (establishment) katolika eklezio, (a single church) katolika kirko.
cation: (chem.) kationo.
catkin: amento.
catoptrics: katoptriko.
cattish, catlike: kat-atra, felin-atra.
cattle: bov-i, -aro; c. pen: bov-fak-eyo; c. shed: bov-eyo, -stablo.
caucus: (U.S.) privata (od, preliminar-a) kunveno politik-ala; (England) direkt-anta komitato politik-ala.
caudal: kaud-ala.
caught: kapt-ita (cf. catch).
cauliflower: flor-kaulo.
cause: efekt-igar, produktar, obligar; igar (cf. suffix -ig-); c. sorrow to: chagren-igar (ulu); c. to be punished: punis-igar; c. abortion: abort-igar; c. injury to: detriment-ar.
cause: (n.) (which produces an effect) kauzo; (affair) afero; (origin) origin-o, fundamento; motivo; (undertaking) entraprezo; (law) proceso, afero; first c.: prima kauzo; act without c.: agar sen-motive; to make common c. with: federar su kun; to show c.: expozar la neces-eso (od, motivo); c. to believe: motivo por la supozo, igar kredar; c. a thing to be done: igar ulu facar, fac-igar ulo (da ulu).
causal, causative: kauz-ala, -ig-anta.
causality: kauz-eso, -aleso.
causation: efekt-igo, kauz-igo, -esko.
causeless: sen-kauza, sen-motiva.
causeway: choseo.
caustic: (adj.) kaustika (also fig.); mord-ema, korod-iva; c. curve: kaustiko; (noun) korod-ivo, kaustik-ajo; lunar c.: arjent-o-nitrato.
cauterize: kauter-izar.
cautery: kautero.
caution: (to warn) avertar, exhortar; (prudence) prudent-eso, pre-sorgo; (security, bail) kaucion-o(-sumo); -ary: exhort-ema, avert-ema; -tious: cirkonspekta, pre-sorg-anta, -ema, -oza; to be -tious: pre-sorgar.
cavalcade: kavalk-ant-aro.
cavalier: (adj.) mond-um-atra; superb-a, aroganta; (n.) (horseman) kavalk-anto, -ero, -isto; (escort) akompan-anto.
cavalry: kavalri-o; -man: -ano.
cavatina: kavatino.
cave: (v.) (sub-)kav-igar, exkavar; (intr.) kav-esar; c.-in: (tr., intr.) sinkar, (intr.) falar, (intr.) krular; (fig.) cedar.
cave: (n.) kavern-o, -eto.
cavern: kavern-o, -eto; inhabitant of c.: kavern-ano, troglodito; -ous: kavern-ala, -oza, (of sounds) -atra.
caviar: kaviaro.
cavil: (intr.) shikanar, (intr.) diskut-achar, rezon-achar, frivole objecionar.
cavity: kav-ajo, truo, foso, sink-uro; to make a c.: kav-igar, exkavar, fos-igar.
caw: (intr.) kroasar.
cayenne pepper: papriko.
cease: (intr.) cesar; (tr.) -igar; -less: sen-cesa.
cedar: (tree) cedr-o; c. wood: -o-ligno.
cede: cedar (ulo ad ulu).
cedilla: cedilio.
cedrate: cedrato.
cedula: cedulo.
ceiling: plafon-o, (the act) -izo.
celebrate: (a marriage, anniversary, Mass) celebrar; (a festival) (intr.) festar.
celebrant: (of Mass) celebr-anto, -ero.
celebrated: (famous) fam-oza; (rites performed) celebr-ita.
celebrity: fam-o, -oz-eso; (person) fam-oza, glori-oza.
celerity: rapid-eso.
celery: celerio; wild c.: apio.
celestial: ciel-ala; (angelic) anjel-ala, -atra; (Chinese) Chini-ana.
celibacy: celib-eso.
celibate: celib-a; -o, -ulo, -ino.
cell: (all senses) celulo; (compartment) fak-eto, celulo; (bees) alveolo, abel-celulo; (milit. and police) karcer-chambr-eto, celulo; to put into c.s: en-celul-igar.
cellar: kelero; sub-ter-etajo.
’cello: violoncelo.
cellular: celul-ala, -oza.
celluloid: celuloido.
cellulose: celuloso.
cement: (building) cement-o, -pulvero; (to work c.) -agar, (to cover with) -izar; (metals) cementacar; (fig.) (intr.) koherar; reinforced c.: fer-iz-ita (od, armatur-iz-ita) cemento.
cemetery: tomb-eyo, (large) nekropolo; en-ter-ig-eyo.
cenobite: cenobito.
cenotaph: cenotafio.
cense: incens-izar.
“cense”: (taxation) censo.
censer: incens-iz-ilo.
censor: (of mail, books, plays) censur-anto, -ero, -isto; (Roman) censoro; (critic) kritik-anto, -ero; kondamn-anto.
censorious: kritik-oza, -acha; blam-ema, kondamn-oza.
censorship: (of mail, etc.) censur-(ad)o.
censure: (blame) blamar; kondamnar; kritikar.
censurable: blam-inda; censur-ebla, -inda.
census: kont-ado, nombr-iz-(ad)o (di la habit-ant-aro); (the record) kont-ad-uro; to take a c. of: kontar, nombr-izar.
cent: (coin) “cent” (pl. -i); (in interest or fractional part) cento; three per c.: tri po cento.
centare, centiare: centiaro.
centaur: centauro.
centaury: centaureo.
centenary: cent-yar-a, -o.
centenarian: cent-yar-ulo, -ino.
centennial: cent-esma aniverario.
center, centre: (also fig.) centro; (middle) mezo; (v.) centr-igar, -izar; konvergar ad (od. pozar en) centro; koncentrar, gravitar (intr.); c. of gravity: baricentro; c. bit: turn-bor-ilo.
centesimal: centezimala.
centigram: centigramo.
centilitre: centilitro.
centimeter, centimetre: centimetro.
centipede: skolopendro; (millepede) miriapodo.
cento: centono.
central: centr-ala; (fig.) chefa.
centralize: centr-al-igar; (tr., intr.) koncentrar; -zation: centr-al-igo.
centrifugal: centrifug-ala, (v.) -ar.
centripital: centripet-ala.
centople: cent-opla, -oplo; (v.) cent-opl-igar,-eskar.
centurion: centuriono.
century: (time) yar-cento; (Roman, milit.) centurio; half c.: mi-yar-cento.
cephalic: kap-ala.
cephalopod: cefalopodo.
ceramic(s): ceramik-o, -arto; (objects) -ajo.
cerate: cerato.
ceratin(e): keratino.
cerberus: cerbero.
cereal: cereal-a, -o.
cerebellum: cerebelo.
cerebrum: cerebr-o; -bral: -ala.
cerebration: cerebr-ag(ad)o.
cerecloth: sparadrapo, vaxo-telo.
cerement: sepulto-tuko, sudario.
ceremony: ceremoni-o; -nial: -ala; -nious: -ema, oza; to stand on c.: facar la ceremonii.
cerise: ceriz-ea, -koloro.
certain: certa, infalibla; to be c. of: esar certa pri; c. day: ula dio; in a c. place: ul-loke; to make c. of something: cert-igar (ulo); become c.: cert-eskar; his ruin is c.: lua ruino esas infalibla.
certainly: certe, sen-dube.
certificate: atesto, cert-ig-ajo, -uro; konstato; (of a bankrupt) konkordato; c. of birth: nask-ala atesto; c. of marriage: mariaj-atesto; c. of health: atesto di salubr-eso; c. of satisfaction, of good conduct: “satisfecit”.
certification: cert-igo, atest-o, -uro.
certified: (holding a diploma) diplom-iz-ita.
certify: cert-igar, -eskar; (bear witness) atestar; (state after investigation) konstatar, deklarar; c. a cheque: garantiar cheko.
certitude: cert-eso.
cerulean: ciel-blua; azur-oza, -atra, -ea, (artificial) -iz-ita.
cerumen: (ear wax) cerumeno.
ceruse: (white lead) ceruzo.
cervical: kol-ala, nuk-ala.
cervix: kolo; (nape of the neck) nuko.
cessation: ces-o, -igo; halto, pauzo.
cession: cedo.
cessionary: ced-ario.
cesspool: absorbo-puteo, latrin-foso; (sewer) kloako.
cestus: cesto.
cesura, caesura: cezuro.
cetacean: cetaceo.
chafe: (rub, as the hands) fricionar; (cables, etc.) lacer-(et)ar; (irritate) iritar, irac-et-igar; (gall) exkoriar, skrachar, sen-peligar.
chafer: (cock c.) melolonto; (horn beetle) skarabeo.
chaff: (banter) mok-etar, joke-mokar; jokar.
chaff: palio-reziduo, -for-jet-ajo; glumo.
chaffer: marchand-ar, -ado.
chaffinch: finko.
chafing-dish: plad-varm-ig-ilo.
chafing-mat: (nav.) balderno.
chagrin: (sorrow mixed with anger) (tr., intr.) despitar; (grieve, suffer mentally) (intr.) chagren-(es)kar; (vex) vexar.
chain: (lit. and fig.) (c. up) katen-izar, -ligar; (to link together) -igar.
chain: (n.) kateno; (surveying) mezur-kateno; (c. link) katen-ringo; (c. cable) kablo-kateno; c. of events: kateno di eventi; c. maker: katen-if-isto; c. gang: (labor-anta) forcati katen-iz-ita; c. mesh: katen-masho.
chair: stulo, sid-ilo; (of professor) katedro; arm c.: stul-ego; (armed, cushioned) berjero; bath c.: rul-stulo; rocking c.: stul-ego ocil-anta, baskul-stulo; deck c.: longa stulego; sedan c.: port-stulo; to take the c.: (tr., intr.) prezidar.
chairman: prezid-anto, -ero, -isto; to be c. (over): (tr., intr.) prezidar; -ship: prezid-ant-eso.
chaise: kalesh-eto; post c: posto-veturo.
chalaza: chalazo.
chalcedony: kalcedono.
chalet: (mont-ala) kabano, ligna dom(et)o; Suisi-ana dom(et)o.
chalice: kalico.
chalk: kret-izar, mark-izar per kreto; (n.) kreto; (gypsum) gipso; c. crayon: kreto-krayono; -y: kret-a, -oza, -atra; (calcarous) kalk-oza.
challenge: (defy) defiar; (a witness, a juror, a statement) rekuzar; (milit.) klamar “qua (iras) hike” ; (fig.) ecitar (la atenco).
challenge: (n.) (duel) defio; (written, as for a duel) kartelo; (witnesses, statements, jurors) rekuzo, objeciono; (sentinel’s) la “qua hike”.
challenge-cup: chalenjo, trofeo-kalico.
challenger: defi-anto, rekuz-anto.
chalybeate: fer-oza.
chamade: chamado.
chamber: chambro; c. of a gun: fusil-chambr(et)o (od, barel-(et)o; furnished c.: mobl-iz-ita chambro; c. of commerce: chambro komerc-ala (od, di komerco); c. of deputies: chambro di deputati; sleeping c.: dormo-chambro; dark c.: (photog.) kamero obskura; to c. off: pariet-izar; c.ed: pariet-iz-ita; c.maid: chambr-ist-ino (od, serv-ist-ino); c. pot: nokto-vazo.
chamberlain: chambelano.
chameleon: kameleono.
chamfer: bizel-izar; (n.) bizelo.
chamfrain: (kaval-) chamfren-kuraso.
chamois: chamo; c.-coloured: -ea; c. skin: -felo.
chamomile: kamomilo.
champ: (the bit) rodar (la boko-freno); (masticate) mastikar.
champagne: (wine) champanio.
champion: kombatar por, defensar kontre; (n.) champion-o; c. wrestler: lukto-championo; -ship: champion-eso.
chance: (happen) (intr.) eventar; (risk) riskar; c. upon: renkontrar (od, par-venar) hazarde.
chance: (adj.) acident-ala, hazard-ala.
chance: (probability, good or bad) chanco (cf. hazardo, posibl-eso, oportun-ajo, risko, fortun-o); take a c.: probar la chanco, riskar su, konfidar su a la hazardo; the c.s of death: la chanci di morto; by c.: acidente, kontingente.
chancel: santuario.
chancellor: kancelero; c. of the exchequer: ministro di financo; lord high c.: granda kancelero; -ship: -eso.
chancery: kancelero korto.
chancre: chankro.
chandelier: lustro.
change: (substitute one thing for another, as: c. clothes) (tr., intr.) chanjar; (c. the form of) transform-ar; (transpose the order of, as cards in a pack) permutar; (c. for the worse) alterar, (exchange) kambiar; (vary) variar; (cf. substitucar, remplasar); c. clothes: chanjar vest-aro; c. colour: chanjar koloro; c. a train: prenar altra treno; chanjar treno; c. thoroughly: revolucionar; I have now c.ed my mind: me nun pensas altre; c. of moon: chanjar la fazo di la luno; six c.s of linen: sis rezervo-peci di linjo; c. of life: ment-ala e fizik-ala stando (od, vari-ado) inter la evi: 12 – 16 e 40 – 55.
changeable: chanj-anta. -ema, -ebla; vari-ema, ne-konstanta, (colours) kolor-vari-anta.
changeableness: vari-ema karaktero, ne-konstant-eso, mov-ebl-eso, ne-fix-eso.
changeless: sen-chanja, ne-vari-ebla, -iva.
changer: (of money) kambi-isto.
changeling: infant-eto substituc-ita.
channel: (excavate) exkavar; (dike) dig-izar; (a river) kanal-igar; (furrow) sulk-izar; (arch., carp.) kanel-izar, ranur-izar.
channel: (n.) kanel-o, -eto; (arch., carp.) kanelo, ranuro; (river) lito; (fig.) voyo; (harbour) pas-eyo, en-ir-eyo; (strait) mar-ala stret-ajo.
chanson: kansono.
chant: (plan-)kantar.
chantrelle: (bot.) kantarelo.
chaos: (pr. and fig.) kaoso; -otic: -ala, -atra.
chap: (dermo-) krevisar, divenar aspera e fend-et-oza.
chap: (dermo-) krevis-uro; (lad) puer-ulo; (man) (yuna) hom-ulo, kerlo.
chapeau: chapel-o; (plumed c.) -o plum-izita.
chapel: kapelo.
chaperon: akompanar, protektar; duen-agar; (n.) dueno, protekt-ant-ino.
chapfallen: sen-kuraj-ig-ita; sham-oza; depres-oza, -ema.
chaplain: kapel-estro, armeo-kleriko, milit-nav-ala-kleriko.
chaplet: chapleto; (cf. girlando, rozari-o, koliaro).
chapter: (book) chapitro; (church) kanonik-aro; (society) soci-eto fili-ala, branch-soci-eto.
char: (make like charcoal) karbon-igar, -eskar; (scorch) brul-etar.
charabanc: benko-veturo.
character: (person, thing) karaktero; (letter, sign) litero, signo; (role) rolo; (reputation) reput-o, -eso; (moral force) fort-eso etik-ala; (vigor) vigor-o; (quality) qual-eso, genero, speco, tipo; good c.: bona karaktero; he is quite a c.: il esas vera original-o; what sort of a c. is she? she is a bad c.: Quala muliero (od, quala speco di homino) esas el? El esas mala muliero (od, havas mala karaktero); give a c.: (to servants) donar atesto pri karaktero; in the c. of: kom.
characteristic: (adj.) karakter-iz-iva, disting-iva; (n.) karakter-o, -iz-ivo; traito, propr-ajo, disting-ivo; (if logarithms) karakteristiko.
characterize: karakter-izar, distingar.
characterization: karakter-izo, distingo.
charade: sharado.
charcoal: ligno-karbono; c. pencil: fuzen-krayono; c. sketch: fuzen-desegn-uro.
charge: (load by means of something: vehicle, a person, a gun) charjar; (to load goods, burdens) kargar, (Ex.: On kargas vari sur veturo e charjas veturo per vari); (accuse) akuzar; (command) imperar, komandar, postular; (in trust) konfidar; (empower) komisar; (impute) imputar; (attack) asaltar; (debit) debet-igar; (make to pay) igar pagar; kustar; (a jury) donar instrucion-o, -i (ad).
charge: (n.) (load) karg-ajo, port-ajo; (custody) gardo, respons-iveso; devo, ofico; (order) impero, komando; instruciono; (commission) komiso; (accusation) akuz-o, -ajo; (cost, expense) kusto, preco, spens-i, -ajo; (assault) asalto; (debit) debeto; (of a gun) paf-ajo; kartocho; (pastor-ship) pastor-eso; to give in c.: arest-igar; to take in c.: arestar; to be in c. of: gardar; direktar; to sound the c.: son-igar por asalto; free of c.: gratuita, sen-paga.
chargeable: akuz-ebla; imput-ebla; impost-ebla.
charge d’affairs: legato.
charger: (horse) kavalrio-kavalo; (person) asalt-ero; charj-isto, -ero; (instr.) charj-ilo.
charges, scale of: preci, kusti; tarifo.
charily: pre-sorg-ante, cirkonspekte, prudente.
chariot: char-o; -eer: -(duct)isto.
charitable: karitat-ema, -oza, almon-oza, -ema; (lenient) indulg-ema, ne-severa.
charity: karitato, bon-volo, bon-fac-em-eso; (alms) almono; (leniency) indulg-em-eso; sister of c.: fili-ino di karitato.
charlatan: sharlatan-o; to be a c.: -esar; -ry: -eso, -ajo.
charlock: (bot.) sinapo sovajo.
charm: (delight) charmar, delektar; (by magic and fig.) sorcar; (enchant) charm-egar, ravisar; (to be) charm-esar, joyar (pri).
charm: (n.) charm-o, -eso, agreabl-eso; (gracefulness) gracio; (trinket) berlok-o; (by magic) sorc-o, -ajo, -ilo; (lucky piece) talismano; charms: (pleasant side of) agreabl-aji; (feminine) sedukt-ili; to break the c.: ruptar la sorco.
charming: charm-anta, -iva, ravis-anta, -iva, facin-anta, sedukt-anta.
charnel house: ost-eyo.
chart: mapo.
charter: (nav.) fretar; (granting special rights) charto; c. party: fret-kontrat-o; -er: fret-anto, -ero.
chartreuse: (liqueur) kartuzio-liquoro.
charwoman: dom-labor-ist-ino.
chary: (disinclined) ne-inklin-ita, ne-favor-oza (ad); (cautious) sorg-ema, prudenta, cirkonspekta.
chase: (hunt) chasar; (pursue) persequar; sequar; (engrave) grabar, cizel-agar, boselar; c. away: for-pulsar.
chase: (n.) (hunt) chas(ad)o, (hunters, collect.) chas-ant-aro; (place) chas-eyo; (thing chased) chas-ajo; (of cannon) fusto; wild goose c.: ne-utila chaso (od, persequo).
chasm: brech-ego, abismo; profund-ajo.
chassis: fram-o, -aro.
chaste: chasta, pudor-oza, pura, virga.
chastity: chast-eso.
chasten: diciplinar (per puniso), punisar; represar; (humiliate) humil-igar, -eskar.
chastize: punisar, flogar, batar.
chasuble: chazublo.
chat: (inter-)konvers-etar.
chateau: kastelo.
chatelaine: (ornament) zono-kateno; (lady of castle) kastel-mastr-ino.
chattel: (mov-ebla) posed-ajo; (real) imobl-o, -i.
chatter: (persons, birds) (intr.) babil-ar, -etar, -achar; (teeth) klakar (pro kold-eso); c.-box: babil-emo, -acho.
chatty: konvers-ema, parol-ema, babil-ema.
chauffeur: automobilo-dukt-isto, motor-(serv)isto.
chauvinism: shovin-ismo.
chauvinist: shovin-ist-a, -o.
chaw: (as of tobacco) mastik-ajo.
cheap: chip-a; -en: -eskar, -igar; -ness: -eso.
cheat: (deceive) trompar; (defraud) fraudar; (swindle) eskrokar; (entrap) atrapar; (dupe) dup-igar; -er: eskrok-anto, -ero, fripono.
check: (hinder) inhibar; (stop) halt-igar; (restrain) retenar, brid-igar; (control by verification) verifikar, kontrolar; (in chess) shakar; (by marks) not-izar, mark-izar; (checker) quadrat-izar.
check:
(n.) cf. verbal forms; (pattern) (stofo, telo, desegno) quadrat-iz-ita; (with marks) not-iz-ajo, -uro; kontrol-marko; (play token) ficho; (finan.) cheko; mandato; (ticket) kontrol-bilieto; (ledge, as a door) falco; c. book: cheko-kayero; roll-call c.: kontrol-voko; c. string: tir-kordono.
check:
(in chess and fig.) shakar; fali-agar, vinkar; (n.) mort-shako.
checker:
quadrat-izar (cf. bunt-izar, mark-izar, stri-izar).
checker:
(n.) (a square) quadrato; (person) kontrol-ero, -isto, -mark-iz-isto, -ero; (game) dam-i, (one c.) dam-o, (to play) ludar dami; c.board: damo-planko; c. wise: quadrat-ope, -iz-ita.
cheek:
(anat.) vango; (fig.) sen-sham-eso; c.bone: zigomato; full c.ed: vang-oza; c. pouch: vango-sako; -y: impertinenta.
cheep:
gorge(et)ar.
cheer:
(acclaim) aklamar, voco-salutar; (encourage) kuraj-igar, ri-fort-igar; c. up: gay-igar, joy-igar; konsolacar, des-enoy-igar.
cheer:
aklamo, voco-saluto, viv-klamo; gay-eso; kurajo; -ful: gaya; -fulness: kontent-eso, gay-eso; -less: trista.
cheese:
fromajo; cream c.: kazeo, krem-kazeo; c. maker: fromaj-if-isto; c. seller: -vend-isto.
cheeseparing:
(niggardly) avar-a, -acha; spar-eg-ema.
cheetah:
gepardo.
chef:
chef-koqu-isto.
chef-d’oeuvre:
maestro-verko.
chemical:
kemi-ala, ajo.
chemise:
kamizo.
chemisette:
kamiz-eto.
chemist:
(scientist) kemi-isto; (pharmacist) farmac-isto, apotek-isto; c. shop: apoteko.
chemistry:
kemio.
cheque:
cheko.
chequer:
(tr., intr.) (vary) variar.
cherish:
afecionar, konservar; nutrar, entratenar; prizar.
cherry:
ceriz-o; (c. coloured) -ea; (tree) -iero; wild c.: meriz-o, -iero; c. stone: cerizo-kerno; c. laurel: ceriz-lauro; heart c.: guindo; c. brandy: ceriz-ratafio.
cherub:
kerubo; -ic: -ala, anjel-ala, -atra.
chervil:
cerfolio.
chess:
(pieces) shak-o, -i; (the game) shak-lud-o, -ar; c.board: shak-planko; c.man: shak-o, -o-peco.
chest:
(breast) pektoro (cf. torako,torso); (box) kesto. buxo; (trunk) kofro; (bureau) komodo; broad c.ed: larj-pektora.
chestnut:
(edible) kastano; (European) marono; horse c.: kaval-kastano; c. tree: add -iero; c. coloured: kastan-ea, -bruna; maron-ea; that’s a c.: to esas ev-oza joko.
cheval-glass:
person-spegul(eg)o.
chevalier:
kavaliero.
chevron:
chevrono.
chew:
mastikar; (c. and swallow) manjar; (a cud) (tr., intr.) ruminar; a c.: mastik-ajo.
chiaroscuro:
klar-obskur-a, -o.
chic:
chik-a, (n.) -eso; segun-mod-a, -eso.
chiasolite:
maklo.
chicanery:
shikan-(ad)o, -em-eso; (v.) shikanar (ulu, pri ulo).
chick
(en): han-yun-et-o, -ulo, -ino; Mother Carey’s c.: tempesto-petrelo; c. house: han-eyo, -dom-eto; c.-hearted: poltrono, timida.
chick-pea:
garbanzo.
chicken-pox:
variol-eto.
chicory:
cikorio.
chide:
reprimand(et)ar, reprochar.
chief:
(adj.) (cf. precipua, esencale, unesma); (relating to the c.) chef-ala; (leader) cf. estro, chef-o; (to be) chef-esar; (leadership) chef-eso; c. engineer: chef-injenioro; c. priest: chef-, arki-sacerdoto; c. thing: chef-ajo, -a kozo, precipu-ajo; chiefly: precipue.
chieftain:
(of a clan) klan-estro; (gen.) chef-(ul)o.
chignon:
chiniono.
chigoe:
chigo.
chilblain:
frost-infl-uro.
child:
(to the age of about seven) infant-o, -ulo, -ino; (baby) infant-eto; (seven to fifteen years) puer-o, -ulo, -ino; (descendant) fili-o, -ulo, ino; -id-.
childbed, to be in:
esar partur-anta, -onta.
childbirth:
parturo, akusho; woman in c.: partur-int-ino.
childhood:
infant-eso, puer-eso.
childish:
infant-ala, -atra; puer-ala, -atra; to become c.: -eskar.
childishness:
(act) infant-ajo; puer-al-ajo, (quality) -al-eso.
childless:
(homi) sen-infanta.
childlike:
infant-atra, fili-atra; naiva, kandida, inocenta.
chill:
(tech.) frigor-et-izar; frost-etar; (plu-)kold-igar; (a hot body) des-varm-igar; (to become) add -eskar; (fig.) sen-kuraj-igar, -eskar; diminutar.
chill:
kold(et)eso, -esko; cold c.: kolda fremiso; to take a c.: fremisar pro kold-eso, havar kolda fremisi; -y: kold-ig-anta, koldo-sent-ema.
chime:
(the bells) klosh-aro; (the music) klosh-ario, -muziko, (v.) klosh-ple-ar, -son-igar; (fig.) (intr.) harmoniar.
chimera:
kimer-o; -rical: -a, -ala, -atra, -ema, ne-praktik-ala, vizion-era, -ema.
chimney:
kameno; (of lamp) lampo-kameno; c. flue: kamen-tubo; c. piece: kameno-mantelo; c. pot: kamen-tub-mitro; c. stack: korpo di kameno; c. sweep: kameno-skrap-ero, -isto.
chimpanzee:
chimpanzeo.
chin:
menton-o; protruding c.: -o sali-anta; double c.: -o du-pada; c.-strap, -band, -piece: -umo.
china:
porcelana; c. clay: kaolino; c. ware: (crockery) fayenco.
chine:
(of beef) fileto, spin-o, -ajo, -peco.
Chinese:
Chini-ana, -ano; (things) -aji, -objekti.
chink:
krevis-et-uro, fend(et)uro; (of metals) tinkl-et-ado (di monet-peci).
chintz:
indieno.
chip:
span-igar, -eskar, -o; (to break) rupt-etar; (chop) hak-etar; (cf. rabot-uro, splito, fragmento).
chiragra:
kiragro.
chiromancy:
kiromancio.
chiropodist:
pedo-kurac-isto.
chiropter:
kiroptero.
chirp:
(intr.) pipi-ar, -(ad)o; (intr.) gorge-ar, -(ad)o.
chirurgery:
kirurgio.
chisel:
cizel-ar; (cf. grabar, xilografar, skultar); (n.) cizel-ilo; -ing: cizel-o, -uro.
chit:
(of a girl) (hoyden) bub-ino; (sprout) jermo.
chit-chat:
babil-ado.
chitin:
(biol.) chitino.
chivalry:
(quality) kavalier-eso, (group) -aro; -rous: -ala, -atra, galanta, brava, polita, jenerosa.
chive:
cibol-eto.
chlamys:
klamido.
chloric acid:
klor-at-acido.
chlorate:
klor-ato.
chlorine:
(gas) kloro.
chloroform:
kloroform-o, -agar, -izar.
chlorosis:
kloros-o; -rotic: -ala (of disease) -ika, -iko (of persons).
choana:
choano.
chock:
(wedge) koni-o, -agar; c. full: tote plen-ig-ita.
chocolate:
chokolad-o, (coloured) -ea.
choice:
(adj.) bon-ega, selekt-ita, eleganta, ecel-anta.
choice:
(n.) (act) selekt-(ad)o, elekt-(ad)o; alternat-ivo; (thing) -ajo; prefer-ajo.
choir:
(singers) kor-o, -kant-aro; (place) kor-eyo; c. boy: (chorister) kor-ista puero; c. leader: kor-estro.
choke:
(tr., intr.) (stifle) sufokar; (throttle) strangular; (suppress) supresar; (obstruct) obstruktar; (stop up) stopar.
choke-damp:
mefito.
choler:
irac-o, -em-eso; -ic: -ema.
cholera:
koler-o.
cholerine:
(med.) kolerino.
choose:
selektar, elektar; preferar.
chop:
(off) (de-) tranchar; (with axe, etc.) (for-)hakar; (make a surface cut in) sekar; (mince) hachar; c. logic: rezon-ach-(ad)o.
chop:
(of mutton etc.) kotleto; (act of cutting) trancho, hako; (part cut off) tranch-ajo, hakuro; (slice) loncho.
chopfallen:
depres-ita, sham-oza.
chophouse:
restor-erio, manj-erio.
chopper:
hako-kultelo, (axe) hak-ilo; (hatchet) hak-il-eto; (cleaver) fend-ilo; (for mincing) hach-ilo.
choppy:
(of sea) tumult-et-oza, ond-agit-ata, ond-plaud-oza; (of wind) chanj-ema, vari-ema.
chopsticks:
manjo-baston-eti.
choral:
kor-ala, kor-kant-ala; (n.) kor-kanto.
chord:
(of music) harmoni-o, -oza konkordo, (intr. v.) harmoniar (kun) (intr.) konkordo; (rope, string) kord-o, -eto; (geom., arch.) kordo.
chore:
task-eto.
chorea:
(St. Vitus dance) koreo.
chorist
(er): kor-ano, -kant-ero, -isto; (leader) kor-kant-estro, kantoro.
choroid coat:
(of eye) koroido.
chorus:
(song) kor-kanto; (refrain) refreno; (singers) koro, -kant-ant-aro; to sing in c.: kantar kore.
chrestomathy:
krestomatio.
chrism:
krismo.
Christ:
Kristo; after C.: pos Kristo (p. K.); before C.: ante Kristo (a. K.); C. like: Krist-atra.
christen:
(baptize) baptar, (name) pre-nom-izar.
Christendom:
(world) Kristan-mondo; (members) Krist-an-aro.
Christian:
Krist-an-o, -a, -ala; C. name: pre-nomo, bapt-ala nomo.
Christianity:
(doctrine) Krist-an-ismo; (quality, state) Krist-an-eso.
Christianize:
Krist-an-igar.
Christmas:
Kristo-nask-o, -ala; C. box, gift: Krist-nask-ala buxo (od, donac-ajo); C. tree: Krist-nask-ala arboro.
Christology:
Kristo-teologio.
chromatic:
(mus., opt.) kromatika.
chrome, chromium:
kromo; c. yellow: krom-flava, krom-koloro.
chromolithograph:
kromolitograf-uro; to make c.: (intr.) -ar.
chromosome:
(biol.) kromosomo.
chromotype:
kromotyp-ar, -uro.
chromotypography:
(to print in) kromotypografar.
chronic:
kronika.
chronicle:
kronik-o, to c.: -igar, registr-ar, raportar.
chronology:
kronologi-o, -gical: -ala.
chronometer:
kronometro.
chrysalis:
krizalido.
chrysanthemum:
krizantemo.
chubby:
repleta, gras-eta; (of cheeks) vang-oza.
chuck:
(pat, tap) frap-etar; (throw) jetar, lansar; c. up: abandonar; (wedge) konio, inkastr-ajo; drill c.: mandrino.
chuckle:
guturo-ridar, ridar represe; c. head: stult-(ul)o.
chum:
intim-(ul)o; kun-lud-anto, -ero; kun-viv-anto; -my: intim-a, -es-ema.
church:
(building) kirko; (institution) eklezio; -man: eklezi-ano; c. warden: presbiteri-ano; c. yard: kirko-korto; tomb-eyo; bosom, pale of the c.: gremio di l’eklezio; c.ing: (after childbirth) partur-benediko.
churl:
des-afabl-(ur)o, grosier-(ul)o; -ish: des-afabla, des-polita.
churn:
(make into b.) butr-ifar, -igar; (stir violently) agitar, quirlar; (for buttermaking) butr-if-ilo.
chute:
longa trog(eg)o inklin-ata.
chyle:
chilo.
chyme:
chimo.
cianhydric:
cianhidra.
cibol:
cibolo.
ciborium:
ciborio.
cicada:
cikado.
cicatrice:
cikatr-o; -trize: -igar, -eskar.
cicerone:
guid-anto, -isto.
cicisbeo:
cicisbeo.
cider:
cidro.
cigar:
sigar-o; c. holder: sigar-iero; c. box: -uyo, -buxo; c. maker: -if-isto.
cigarette:
sigar-eto.
cilia:
cilii.
ciliary:
(anat., biol.) cili-ala; (anat.) ciliara.
cilice:
(haircloth) cilico.
cilium:
cilio.
Cimmerian
(darkness) : tenebro profunda.
chinchona:
quino, (tree) -iero; -ness: -ik-eso.
cincture:
zono.
cinder
(s): (ashes) cindr-o, -i; (clinker) eskarbilo; to reduce to c.s: cindr-igar.
cinema:
cinemo.
cinematograph:
(act, result) cinematograf-(ad)o, -uro; (v. tr., intr.) -ar; (instrument) -ilo.
cineraria:
(bot.) cinerario.
cinerary:
cindr-ala, -oza, -atra.
cinnabar:
cinabro.
cinnamon:
cimam-o, (tree) -iero.
cipher:
(nought) zero; (number) cifro; (secret code) chifro (cf. kripto-grafo); (person of no account) sen-valor-(ul)o; (monogram) monogramo; to translate from c.: des-chifrar.
cipher:
(calculate) kalkular; (add c.s to) cifr-izar; (put into secret c.) chifrar.
cippus:
cipo.
circinate:
circinata.
circle:
(gen.) (tr., intr.) turnar; (on an axis) (intr.) rotacar; (c. around an external point) jirar, rond-irar, movar cirkle; (hoop) ring-izar; (encircle) cirkondar; (beset) cernar.
circle:
(n.) (geom.) cirklo; (ring) rond-o, -ajo; (sphere of activity) medio; (zone, girdle) zono; squaring of a c.: quadrat-igo di cirklo; eyes with blue c.s: okuli blu-cern-ita; vicious c.: vici-oza cirklo; half c.: mi-cirklo.
circlet:
ringo, cirkl-eto.
circuit:
(travelling) cirkuito, rond-iro; turo; (district) distrikto; (revolution) turno, rotaco, jiro; short c.: (elec.) kurta cirkuito.
circuitous:
cirkuit-a, -ala; ne-direta; (of speech) perifraz-oza, -ema.
circular:
(adj.) ronda, cirkl-a, -ala, -atra; ne-direta; (n.) (notice) cirkulero; buletino; encikliko.
circularize:
for-sendar cirkuleri; (make circular) cirkl-igar.
circulate:
(move around) (intr.) cirkular; rond-irar; (move in circle) jirar; -ation: cirkul-(ad)o, -igo; (papers) nombro de exempleri vend-ita; to put money int c.: monet-igar.
circumambient:
cirkond-anta, media.
circumsize:
cirkonciz-ar; -cision: -o; c.ed (person): -ita, -ito.
circumference:
cirkl-kurvo, periferio, cirkuito.
circumflex:
(accent) cirkonflex-a, -o.
circumjacent:
cirkum-vicina, -jac-anto.
circumlocation:
perifrazo, ambajo.
circumnavigate:
cirkum-navigar.
circumpolar:
cirkum-pola.
circumscribe:
(write around) cirkum-skribar; (confine) restriktar, limit-izar.
circumspect:
cirkonspekta.
circumstance:
cirkonstanco; in straightened c.s: en mala pekuni-ala stando; under any c.s: omna-kaze; under no c.s: nul-kaze; extenuating c.s: cirkonstanci tenu-ig-anta; moderate c.s: meza stando (od, situ-eso), rich-et-eso; (v.) plas-izar, lok-izar, pozar.
circumstantial:
cirkonstanc-ala; to state c.ly: detal-igar.
circumstantiate:
detal-igar, -izar; konfirmar, pruvar per la cirkonstanci.
circumvallation:
(fort.) cirkonvalaciono.
circumvent:
akaparar, kaptacar; dup-igar, vinkar per ruzo; barar od impedar per artifico; to be c.ed by: lasar suakapar-esar da; -ion: akaparo; dup-igo, vinko per ruzo; halt-igo.
circumvolution:
cirkonvoluciono.
circus:
cirk-o; c. horse: -o-kavalo.
cisalpine:
cis-alpa.
cissoid:
(math.) cisoido.
Cistercian:
(convent) cisterci-an-eyo, (friar) -ano.
cistern:
cisterno.
citadel:
(also fig.) citadelo.
cite:
(quote) citar; (mention) mencionar; (summon) sumnar, asignar; c. previously: pre-citar.
citation:
(act) cit-o, (text cited) -ajo; (author cited) -ato; (summons) sumn-o, asigno.
cithara, cithern:
citaro.
citizen:
civit-ano; (resident) habit-anto, -ero; fellow c.: sam-civit-ano, sam-stat-ano, sam-land-ano, sam-urb-ano; -ship: civit-an-eso; to confer the rights of a c. on: civit-an-igar; nacion-al-igar.
citron:
(lime) citron-o (cf. limono, cedrato); (tree) -iero; (coloured) -ea; c.juice: citron-suko.
city:
urb-o, -ego, -eto; (ancient part of) civito; c. hall: urbo-domo.
civet-cat:
civeto.
civic:
civism-ala, civit-an-ala; c. spirit: civismo; c.s: cienco di urb-ala guvern-ado.
civil:
(opp. of milit., relig., criminal) civila; (of citizens) civit-an-ala, civila; (polite) polita, jentila, afabla; (municipal) municip-ala; c. marriage: civila mariajo; c. engineer: konstrukto-injenioro; c. servant: stat-ofic-isto; c. service: civila stato-serv(ad)o; c. war: interna milito; c. code: civila kodexo; c. condition (social status): civila stando.
civilian:
civil-(ul)o; borgezo.
civility:
(quality) polit-eso, (act) -ajo.
civilize:
civilizar; to be c.ed: civil-iz-esar, (become) -it-eskar.
civilisation:
(in the arts and sciences) civiliz-(ad)o, -eso; (intellectual, social) kulturo.
civilized:
civiliz-ita; human-ig-ita; kultur-ig-ita; c. person: civiliz-ito.
civilizing:
civiliz-anta, -ema.
civism:
(civic spirit) civismo.
clack:
(clap, smack) (intr.) klakar; (clank, clatter) (intr.) kliktar; (babble) (intr.) babilar.
clad:
vest-iz-ita.
claim:
(demand) postular; (lay claim for compensation, reward, what is due, etc.) reklamacar; (be a pretender to a throne, etc.) pretendar; (c. one’s own, demand back) revendikar; (affirm) asertar, alegar; (patch of land, as for mining) parcelo; -ant: pretend-anto, reklamac-anto.
clairvoyance:
(trance) tranco; klar-vido; -ant: klar-vid-(ul)o, klar-vid-anta; lucid-(ul)o, -a; tranc-anto, -ero, isto.
clamber:
(tr., intr.) klimar (des-facile) (sur, super, til).
clammy:
humida e kolda; viskoza.
clamor:
klam-ar, -o; -ous: -oza.
clamp:
(gen.) lig-ilo; pinc-ego; (carp.: to fit in, set in) inkastr-ar, -uro; (cramp-iron) krampon-o, -agar; c. together: add kun-; (of feet) lauta pazi, bruis-oza march-ado.
clan:
(sociol.) klano; (gens) gento; (clique) partis-eto, bando; -nish: klan-atra, -ema; -nishness: klas-tendenc-o, -eso, klan-em-eso; clansman: klan-ano.
clandestine:
sekret-a, -acha; cel-ita.
clang:
(sound loudly) son-eg-(ad)ar, -ego; (resound) reson-igar.
clank:
(clatter) kliktar (intr.).
clap:
(as with the hands) (intr.) klakar; (applaud) aplaudar; (put on quickly) pozar quik (od, rapide); (slap) (manu-) frap(et)ar; (close quickly) klozar rapide; (together) kun-pozar (od, metar).
clap:
(n.) (pat) frap-eto); (as with hands) klako; aplaudo; (cf. thunder) tondro-stroko); (gonorrhea) gonoreo; -per: (instr.) klako-planko; -ping: (manu-) aplaud-ado, (manu)-klak-ado.
claptrap:
stroko teatr-ala, -atra; fola stroko; afektac-ajo, ostent-ajo; make a c. speech: (intr.) boniment-ar, -o.
claret:
klara vino; vino di Bordeaux.
claque:
(of a theatre) (lokac-ita o pag-ita) aplaud- ist-aro.
clarify:
klar-igar; pur-igar.
clarinet:
klarineto.
clarion:
klariono.
clash:
(collide) (intr.) inter-shokar; (clank) kliktar (intr.); (disagree) des-akordar (intr.).
clash:
(n.) see v.; opozo; interfero; difero.
clasp:
(fasten with a c.) agraf-agar (ulo); (grasp) presar; juntar (manui); (embrace) (kloz-)agraf-o (od, buklo); (hands, etc.) manu-preso; embraco; (latch) klinko; c. knife: kultelo fald-ebla; posh-kultelo.
class:
klasifikar, ordinar, rang-izar, lok-izar.
class:
(n.) (all senses) klaso (cf. katagori-o; genero); to be out of one’s c.: esar exter-klasa; an outside, separate c.: exter-klaso; laboring c.: klaso labor-ist-ala; c. struggle: klas-lukto.
classic:
klasik-a, -o; partisan of the c.s: -ano; the c. languages: la klasika lingui.
classify:
klasifikar, asortar.
classmate:
skolo- (od, universitato-) kamardo.
classroom:
skolo-, lerno-chambro.
clatter:
(intr.) bruisar; (intr.) klakar, kliktar; (intr.) (talk) (intr.) babil-ar, -achar.
clause:
(article, stipulation) klauzo; paragrafo; (gram.) membro di frazo.
clavichord:
klavikordo.
claw:
skrachar; gratar; lacerar (per ungli).
claw:
(n.) ungl(eg)o; (of crabs etc.) pinco; c. hammer: martelo dent-iz-ita; to grasp with a c.: unglo-sizar; to cling with c.: unglo-tenar su; (grapnel) grapino.
clay:
argilo; porcelain c.: kaolino; modelling c.: plastilino.
clean:
net-igar; pur-igar; des-fang-izar; sen-kras-igar; (spots, stains) des-makul-izar; (dishes, etc.) lavar, skurar; (shoes) shu-net-igar; (wounds) abstersar.
clean:
neta; pura; c. hands: neta manui; -liness: net-eso; -ly: net-a, pur-a.
cleanse:
see clean.
cleanser:
net-ig-ilo.
clear:
(clarify) klar-igar, -eskar; pur-igar; net-igar; (free) liber-igar, des-intrikar; des-engajar, des-obstruktar; des-inkombrar; (acquit) absolvar; (net gain) ganar (exter la spensi); (void) vaku-igar; (weather) klar-igar, -eskar; (a ship) obtenar depart-permiso; (pass without touching) pasar sen-kontakte; preter-irar; super-saltar, trans-saltar; (pay off, clear up a debt, etc.) quit-igar, -eskar; saldar; c. away: for-prenar; c. off: (finish up) par-finar, par-laborar; c. out: (go away) for-irar, for-kurar; c. for action: preparar por kombato; c. the customs:quit-igar (od, pasar) la dogano; c the table: for-prenar la tablo-utensili; de-prenar la dishi; c. the brow: des-rug-izar la fronto; c. a cape: prete-irar kabo; c. oneself: rehabilitar su; konstatar sua sen-kulp-eso; c. up: (explain) explikar; c. one’s conscience: des-charj-ar sua koncienco.
clear:
(adj.) (in gen.) klara; (of debt) quita, sald-ita; (evident) klara, certa, evidenta; (free) libera; c. cut: di klara konturo; exakta, bona defin-ita; c. headed: ne-konfuza; lucida; sagaca, dicern-anta; -ness: klar-eso; (brightness) bril-eso; lum-oz-eso; (adv.) tote, klompete, klare.
clearance:
liber-igo; quit-igo; des-obstrukto; des-inkombro; (of ship) depart-permiso, portuo-quit-igo.
clearing:
(in a wood) sen-arbor-eyo; agro kultiv-ita; cf. lakuno.
clearing-house:
(finan.) kompenso-chambro (bank-ala), bank-ala liquid-aco-kontor.
cleat:
tako.
cleave:
(split) fendar; (adhere) (intr.) adherar, unionar (kun); glutinar; (crystals, diamonds) klivar; c. completely: par-fendar; -age: fend-uro; -ver: fend-ilo; hako-kultelo.
cleft:
fend(et)-uro; apert-uro, krevis-uro.
clematis:
klematido.
clemency:
klement-eso; indulg-(em-es)o; (weather) dolc-eso; to act with c.: agar indulg-eme(ad ulu); traktar indulg-eme.
clement:
klementa, indulg-ema, pardon-ema, mizerikordi-oza, -ema; dolca (of weather, elements).
clench
see clinch.
clepsydra:
klepsidro.
clergy:
klerik-aro.
clergyman:
kleriko, (priest) sacerdot-o; (protestant) pastoro.
clerical:
(ecclesiastical) klerik-ala; (relating to clerks) komiz-ala; c. error: skrib-eroro; -ism: klerik-ismo; -ist: klerik-ana, -ano, -isto.
clerk:
(of a notary, lawyer, etc.) klerko; (writer, copyist or salesman) komizo; (accountant) kont-isto; (in an office) kontor-isto; ofico-kont-isto, -skrib-isto; (secretary) sekretario; c.ship: add -eso.
clever:
habila, injeni-oza, experta; (witty) esprit-oza.
clew:
(nav.) faldar, volvar (la segli).
clew:
(n.) guid-signo, indico.
cliché:
klish-uro.
click:
klik-etar (intr.); (to go tic-tac) (intr.) tiktakar.
client:
klient-o; -tele: -aro.
cliff:
(as on the sea border) klifo; (hill) kolino; (precipice) precipiso.
climacteric:
kriz-ala (yaro, periodo).
climate:
klimat-o; -tic: -ala.
climatology:
klimatologio.
climax:
kolmo.
climb:
(up, over) (tr., intr.) klimar; (tr., intr.) acensar; (fig.) elevar (su).
clime:
regiono; klimato.
clinch:
(fist) klozar (la pugno); (hand) tenar ferme (od, klemar en la manuo); (grapple) luktar (intr.); (a question, a problem) decidar; solvar; (an argument) konfirmar; (with rivets) rivet-agar, -izar, -ligar; (to tighten, squeeze) klemar.
clinch:
(grapple) lukto; (fastening) lig-ajo, -ilo; krampono.
cling:
adherar (forte); glutinar; koherar (intr.); (fig.) unionar (kun); akrochar su ad; embracar.
clinic:
klinik-o, -al: -ala.
clink:
(intr.) tinkl-(et)ar; (tr.) -igar; (n.) -o, -ado.
clinker:
eskabilo; to c. build: (tr., intr.) klinar.
clinometer:
klinometro.
clip:
(cut) tranchar; (cut short) rekortar; (shear) tondar; (abridge) abreviar, kurt-igar.
clip:
(n.) (the act of shearing) tond-o; (sheared wool) tond-ajo; letter c.: letro-; foli-pinch-ilo.
clipper:
(ship) klipero.
clippers:
(as for sheep) tond-ilo, cizo; (for hair) rekort-ilo.
clipping:
(paper) jurnal-extrakt-uro, -ajo; -s: (cut off) de-tranch-aji.
clique:
band-acho (cf. class).
clitoris:
klitorido.
cloaca:
kloako.
cloak:
mantel-izar; maskar, vel-izar; celar.
cloak:
mantel-o, (short) -eto; (waterproof c. with a hood) gabano; pluv-mantelo; (milit. overcoat) kapoto; (fig.) pre-texto; c. room: (R.R.) pak-(depoz)-eyo, -chambro; (as in theatres) vest-eyo, -iz-eyo.
clock:
horlojo; (= o’clock, see kloko); c.work: horloj-ala mekanismo; c. bell: timbro; to put back the c.: tard-igar la horlojo; wind the c.: (ri)tensar la horlojo; c. tower: klosh-eyo, -turmo.
clod:
(clot) grumelo; (of earth) glebo, ter-bulo.
clodhopper:
rustik-acho.
clog:
(trammel) entravar, impedar, (stop up) obstruktar, stopar; (encumber) inkombrar, embarasar.
clog:
(wooden shoe) ligna shuo.
cloisonne:
emalio pariet-oza.
cloister:
en-klostr-igar; (fig.) inkluzar, sequestrar.
cloister:
(covered arcade) klostro; (covent) kuvento.
close:
(shut) klozar; (stop) stopar, obstruktar; (conclude) konkluzar, finar; (unite) unionar; (grapple) kombat-eskar, lukt-(esk)ar; (agree) konsentar (pri); eceptar; (c. in on) proxim-igar, -eskar (c. in on game) trakar.
close:
(prep.; time, space) proxim, apud.
close:
(adj.) (shut) kloz-ita; (hidden) cel-ita, sekreta; (intimate) intima; (of weather) opres-anta, -iva; (air) sen-mova; stagn-anta; (nearly) proxima; pasable egala; (intense) vigil-anta, alerta; intensa; (reticent) tac-ema, -era; (dense) amas-ig-ita, densa; (miserly) avara, spar-eg-ema; (detailed) detal-ig-ita, preciza; (c. to a surface) reza; c. by: apuda, proxima, (in passing) preter; to be c. by: apud-esar; c.ed season: interdikto-sezono (di chaso).
closet:
konferar (kun ulu private); (shut in) inkluzar.
closet:
(n.) (small room) kabin-eto, (with shelves) armoro; (w.c.) latrino; (private room) chambro privata; konsileyo; dish c.: plad-armoro.
closure:
(parliam.) halt-igar debato (por votar pri).
clot:
grumel-igar. -ifar, -eskar; (tr., intr.) koagular; -ted: grumel-oza; (n.) grumelo, koagul-ajo.
cloth:
(any woven fabric) stofo: (article; a piece of c.) tuko; (linen or not woollen) telo; (woollen) drapo; (cf. kotono, kaliko); (as for billiard tables) tapiso; (the clergy) klerik-aro; table c.: tablo-tuko; to lay the c.: sur-pozar la tablo-tuko; c. trade: drapo-komerco.
clothe:
vest-izar; metar (vesto).
clothes:
vest-i, -aro; bed c.: lit-kovr-il-o, -i; (suit of ready made c.) konfecion-uro (v. tr., intr.) -ar; (one article of c.) vesto; to remove the c.: des-vest-izar, des-metar (vesti); old, worn out c.: frip-o, -i; old c. place, dealer: frip-eyo, -isto; c. bag: vest-sako; valizo; c. press: vest-armoro; c. wringer: sik-igo-mashino.
clothier:
(maker) drap-if-isto, vest-if-isto, vest-tali-isto; (merchant) drap-(od, vest-) vend-isto.
cloud:
(make misty) nub-izar; (overshadow and fig.) ombr-izar; obskur-igar, -eskar; (obloquy) des-kredit-izar.
cloud:
(n.) nubo; (in law) defekto; (fig.) amaso, turbo, mult-eso.
cloud-burst:
subita pluv-ego.
cloudless:
sen-nuba.
cloudy:
nub-oza, -atra, -ema.
clout:
(a piece of cloth) telo; (rag) shifono; (blow) frap-ego; baby’s c.: lanjo; breesh c.: sedo-telo.
clove:
kariofilo.
cloven:
fend-ita; fork-atra; bifurk-anta.
clover:
trifolio.
clown:
klauno, bufono; bonimentar; -ish: bufonatra, klaun-atra; des-jentila.
cloy:
(blunt, cloy) blazar; (surfeit) saturar.
club:
(strike) baston-agar, -batar; (co-operate) (intr.) kooperar, kontributar (ad); (unite with) unionar su, band-igar.
club:
(cudgel) baston-ego; (mace) mazo; (card) trefo; (social) klubo; c. member: klub-ano; c. shaped: tref-atra; c. footed: stump-peda.
cluck:
(intr.) klukar.
clue:
guid-signo; indico; indik-ajo.
clump:
pozar (od, plantacar) bloke (od, sume); grup-igar, amas-igar; (in walking) marchar bruise.
clump:
(n.) grupo, amaso; (tuft) tufo.
clumsy:
(botched) fush-ita; (unskilful) des-habila; (ungainly) ne-gracila, plumpa; (badly built) rude konstruktita.
cluster:
grup-igar, -eskar; grupe dis-pozar; amas-igar; (on a stalk) grap-ifar, -eskar.
cluster:
(fruits, flowers on one stalk) grapo; (tuft) tufo; (gen.) grupo, amaso, asemblo; c. pine: pinastro.
clutch:
(seize) sizar; (hold firmly) ten-egar; (lay hold of) prenar; (squeeze) klemar; (tech.;put in gear) embragar; c. the hand: klozar la manuo.
clutch:
(n.) (firm hold) ten-ego; (mechan.) embrag-ilo, -ajo; kupl-ilo (od, -denti); (power) povo; (claw) unglo.
clutter:
des-ordinar.
clyster:
(enema) klister-o; to give a c. to: -izar (ulu).
coach:
(specale) instruktar; (travel) karos-, dilijenc-vehar.
coach:
(n.) (private) karoso; (stage) dilijenco; (hackney) fiakro; (R.R.) vagono; (tutor) spec-ala instrukt-isto; c. box: vetur-isto-sid-ilo; c.man: vetur-isto, fiakr-isto.
coactive:
(coercive) koakt-anta, -iva.
coadjutor:
koadjutoro.
coagent:
kun-agento, kun-ag-anto.
coagulate:
(tr., intr.) koagular.
coal:
karbon-izar; kargar karbono, charjar (navo e.c.) per karbono; to become c.: karbon-eskar.
coal:
(n.) karbono; hard c.: antracito; bituminous c.: ter-karbono, bitum-oza karbono; brown c.: lignito; c. heaver: karbon-port-isto; c. hod: karbon-port-ilo; karbon-sitelo; c. oil: (for lamps) keroseno; c. tar: koaltaro; c. clinker: eskabilo; c. mine: karbon-min-eyo; to carry c.s to Newcastle: portar aquo a la rivero; to haul over the c.s: reprimandar; c. dust: karbon-pulvero; c. merchant: karbon-vend-isto; live c.s: (embers) brez-o, -i; c. fish: karbonario.
coalesce:
(intr.) koalisar; unionar; kun-fuzar.
coalition:
koalis-o, -uro; feder-o, -uro; to form a c.: koalisar (kun).
coaming:
bordo-mur-eto.
coarse:
des-delikata; grosa, granda, ne-mikra; (manners) grosiera; ne-polita; ruda; (uneven) des-glata; (to touch) aspera; coarsen: add -igar, -eskar; c.ness: add -eso (for quality, for act.) -ajo.
coast:
(nav.) riv-navigar; along-irar; (glide down) glitar ad-infre, glit-decens-ar.
coast:
rivo; mar-bordo; (beach) plajo; (shore region) litoro; c. guard: rivo-gard-ero, -isto; c.ing: rivo-navigado.
coat:
(tech.) indutar; (gen.) kovrar; (anoint) uncionar; (plaster) krepisar; (with clothes) vest-izar.
coat:
(n.) kovr-ajo; (tech.) indut-uro; (animals) felo; furo; (also anat.) tuniko; (anat.) parieto; frock c.: redingoto; evening dress c.: (swallow-tail) frako; (jacket without tails, as for waiters) vestio; short c.: vestono; overc.: surtuto; paltoto; (milit.) kapoto; waistc.: jileto; box c.: kariko; long c.: (of peasant) kuto;c. of mail: mash-kuto; c. of arms: blazono; c.tail: basko.
coax:
preg-et-ad-ar; demand-ad-ar (jentile); (animals) lurar, seduktar; -ing: karez-ema.
cob:
(corncob) sen-grana maiz-spiko.
cobaea:
(bot.) kobeo.
cobalt:
kobalto.
cobbler:
shu- (od, bot-) repar-isto.
cobble:
ronda stono, pavo.
cobweb:
araneo-telo, -reto.
coca:
kokao.
cocaine:
kokaino.
coccinella:
(lady-bird) kocinelo.
coccyx:
kocigo.
cochineal:
kochenilo.
cochineal-tree:
nopalo.
cochlea:
kokleo.
cock:
(gun) tensar (la hano); (head) trusar, (ri-)erektar (la kapo); (as hay) amas-igar (la feno).
cock:
(n.) (fowl) han-ulo; (male) maskulo; (champion) championo; chefo; (of gun) hano; (tap) robineto; (of hats) trus-ajo; (of hay, etc.) garb-amaso; weather c.: vento-flecho, -flago; c. and bull story: fantazi-ala (od, fola) rakonto; at full c.: (hano) par-tens-ita; at half c.: mi-tens-ita; c. eyed: straba; c. fight: han-kombato; c.sure: absolute certa.
cock
(-crow): hano-kanto (od, -krio); (fig.) frua matino.
cockade:
kokardo.
cockatoo:
kakatuo.
cockatrice:
bazilisko.
cockchafer:
melolonto.
cocked:
(of arms) par-tens-ita; c. hat: tri-korna chapelo.
cockerel:
yuna han-ulo.
cockhorse:
(ligna) kaval-eto.
cockneyism:
London-idiotismo.
cockpit:
hano-kombat-eyo (od, -areno); vund-it-eyo.
cockroach:
blato.
cockscomb:
hano-kresto; (fig.) fatu-ulo.
cocky:
import-ant-acha, vanitat-oza, fier-acha.
cocoa:
kaka-o, (tree) -iero; c. butter: -o-butro.
cocoanut:
kokos-o, (palm) -iero; milk of c.: -lakto.
cocoon:
kokon-o; to spin c.: -ifar.
cod
(fish): moruo, (=genus) gado; c. liver oil: oleo ek moru-hepati; dried, salted c.: sika sal-moruo.
coddle:
dorlotar.
code:
(of laws, signals, etc.) kodexo; (fig.) leg-aro, statut-aro; civil c: civila kodexo; secret c.: chifro, kriptograf-uro; criminal c.: krimin-ala leg-aro.
codex:
(of laws, of pharmacy) kodexo; (manuscript book of scripture) unciala manuskripto (od, libro); (canons) kanon-aro.
codger:
original-ulo; old-ach-ulo.
codicil:
kodicilo.
codify:
kodex-igar.
co-education:
komuna eduk-ado.
coefficient:
koeficiento.
coequal:
egala, sam-valora.
coerce:
koaktar (ulu ad ulo); obligar; represar; -cive: repres-anta, -iva; koakt-anta, -iva.
coessential:
(theol.) sam-esenca.
coeternal:
kun-eterna.
coeval:
sam-epoka, sam-tempa.
coexist:
kun-existar (intr.); -tent: kun-exist-anta.
coffee:
kafe-o; black c.: -o nigra; c. grounds: -o-reziduo; c. house: kafe-erio, -domo, restor-erio; manjo-chambro; c. mill: kafe-muel-ilo; c. pot: kafe-krucho; c. shop: kafe-vend-eyo; c. planter: kafe-kultiv-isto; c. plantation: kafe-plantac-erio; c. tree: kafe-iero; c. cup: kafe-tas(et)o; cup of c.: tas(ed)o (de) kafeo.
coffer:
kofro; pl. fisko, trezor-eyo; to put into a c.: en-kofr-igar.
cofferdam:
(dam, dyke) dig-o, -eto; (caisson) kasono.
coffin:
en-sark-igar; (n.) sarko.
cog:
(rot)dento; but-ilo, -bufro; c. wheel: piniono, dento-roto; cog with a catch: klik-izar; cogged: dent-iz-ita.
cogent:
potenta, forta, konvink-iva.
cogitate:
meditar (pri), reflektar (pri); pensar (pri); -table: pens-ebla.
cognac:
konyako.
cognate:
san-familia (od, -speca); analoga, relat-anta, -iva.
cognize:
(by senses) konoc-ar, -eskar; (by intellect alone) intelektar; (to be under the cognizance) (intr.) resortisar (ad); cognizable: konoc-ebla; resortis-ebla, judici-ebla; c.ance: konoc-o, -esko; resortiso; c.ant: konoc-anta; resortis-anta; cognitive: konoc-ala, -iva; cognoscible: konoc-ebla
cognomen:
sur-nomo, familio-nomo; (nickname) sur-nom-acho.
cohabit:
(live together) kun-habitar; kun-vivar, kun-dormar; (have sexual intercourse) (intr.) koitar; (intr.) kopulacar.
coheir:
kun-hered-ant-o, -ulo, -ino.
cohere:
(intr.) koherar; -ence: -o, -emeso; -ent: -anta, -iva, -ema; (fig.) (logikale) konsequ-anta; coherer: (radio) koher-ilo; cohesion: koher-o, -em-eso; cohesive: koher-iva.
cohort:
kohorto.
coif:
kofio.
coiffure:
kuaf-o, -uro; har-aranjo; (head-dress) kap-vesto; (to dress the hair) kuafar.
coign of vantage:
avantaj-oza stando (od, situ-eso).
coil:
(a rope, etc.) (en-)volvar, en-spiral-igar, spular; c.ed spring: helico-resorto; (n.) volv-ajo, spul-ajo; (cf. ringo, spiralo, rondo, sinuo).
coin:
(c. money) monet-ifar; (c. something into money) monet-igar; (c. words) vort-ifar, inventar vorti; (counterfeit) kontrafaktar, fals-igar monet-peci; (fig.) amas-igar la moneto.
coin:
(n.) (cash, money) monet-o, -i; (a single c.) monet-peco; (money in general) pekunio; (counterfeit) falsa moneto; -age: monet-ig-o, -ifo; -er: fals-ig-ero di moneti, monet-falsig-isto.
coincide:
koincidar (kun); akordar (kun); (geom.) kongruar.
coir:
kokos-fibr-a, -o.
coition:
(intr.) koitar, (intr.) kopulacar.
coke:
koko.
co-laborer:
kun-labor-anto, -ero.
colander:
kribl-eto.
colchicum:
kolchiko.
colcothar:
kolkotaro.
cold:
(adj.) (also fig.) kold-a; to be c. to anyone: relatar kolde kun ulu, montrar su kolda ad ulu; c. cream: koldkremo; to c. forge: malear, kolde forjar; to c. roll: (sheet metal) embotar; to make, become c.: kold-igar, -eskar; c.ness: kold-eso, (tech.) frigoro.
cold:
(n.) kold-eso; (tech.) frigoro; c. in the head: naz-katar(et)o; c. in the chest: bronkio-katar-(et)o; to catch c.: kaptesar da kold-eso; to have a c.: pren-esar da katar(t)o; to give a c.: donar kataro (ad ulu).
coldsore:
labio-ulcer-eto (od, vezik-eto) (pro katar-eto o febro).
cole:
kolzo-kaulo.
coleopter:
koleoptero.
colerape:
rapo.
colic:
kolik-o; to have c.: (intr.) -ar.
collaborate:
kun-laborar; (intr.) laborar kun (ulu); -tor: kun-labor-anto, -ero.
collapse:
(fall into pieces with noise) (intr.) krular; falar kune; sinkar; perdar sua fort-eso (od, vigoro), febl-eskar; (of balloons) des-infl-ar (intr.) -esar; (to prostrate oneself) (intr.) prosternar; (med.;to be in a state of c.) prostacar.
collapse:
(n.) fali-ego; (in pieces) krul(ad)o; (med.) prostraco; (complete failure) fiasko; (finan. crash) krako.
collapsible:
des-munt-ebla; fald-ebla.
collar:
sizar (od, kaptar ulu) ye kol-umo.
collar:
(of a shirt or garment) kol-umo; (woman’s) kolareto; (necklace, c. for dogs; natural mark round neck) koliaro; (tech.) ringo, zono, koliaro; c. stud: butono-kol-umo; stiff c.: kol-umo rigida; standing c.: kol-umo stac-anta; turn-down c.: kol-umo jac-anta.
collarbone:
kavikulo.
collaret:
kolareto.
collate:
kolacionar; ordin-ar.
collation:
kolacion-(ad)o; (light repast) repast-eto.
collateral:
kolateral-a; c. security: acesora garanti-ajo (od, hipotek-ajo).
colleague:
kolego, kun-frato, kun-asoci-ito; to make a c.: asociar (ulu); federar su (kun).
collect:
kolektar; amas-igar; asemblar; (money due) inkasar; (money by solicitation) questar; c. oneself: tranquil-igar-su; rekolecar; ordinar sua pensi; c.ed: (in mind) tranquila, kalma.
collect:
(short prayer) (liturgi-ala) preg-eto.
collection:
(thing) kolekt-ajo, quest-ajo; suffix -ar-.
collective:
kolekt-ala, -iva; -ly: ensemble; en-tote.
collectivism:
kolektiv-ismo; soci-al-ismo; -vist: kolektiv-isto.
collector:
kolekt-anto, -ero, -isto; inkas-ero, -isto.
college:
(in gen.) kolegi-o (cf. skolo, liceo, gimnazio, seminario); technical c.: apliko-kolegio, -skolo; -gial, -giate: kolegi-ala; -gian: kolegi-ano, -ana.
collide:
(intr.) (also fig.) kolizionar (kun); (inter)-shokar; (intr.) kontakt-ar, -eskar.
collie:
(skot-a) muton-hundo.
collier:
karbon-min-isto; (ship) karbon-navo.
colliery:
karbon-min-eyo.
collimator:
kolimatoro.
collision:
koliziono; (inter-)shoko; konflikto.
collodion:
kolodiono.
colloid:
koloid-a, -o.
colloquial:
konvers-atra, ne-form-ala, familiara.
colloquialism:
familiara dic-ajo.
colloquy:
inter-parol-ado, konverso, ne-form-ala konfero.
collude:
(jur.) (intr.) koluzionar.
collusion:
koluziono; komploto; komuna trompo; (cheating) fraudo.
colyrium:
kolirio.
colocynth:
koloquinto.
cologne
(eau de): parfum-aquo.
colon:
(intestine) kolono; (punctuation) bi-punto.
colonel:
kolonel-o, -cy: -eso.
colonnade:
kolon-aro.
colony:
koloni-o; -nial: -ala, -ano; -nist: (colonizer) koloni-isto, -ero; (inhabitant) -ano; -nize: koloni-igar, -izar; -nization: -igo, -izo.
colophony:
(rosin) kolofono.
color, colour:
kolor-izar; (varigate, streak with many colors) bunt-igar, -izar; (maps, engravings, etc.) enluminar; (a pipe) brun-igar; (dye, tint) tintar; (paint) farb-izar; (paint body, face) fard-izar; (blush) red-eskar; -ation: kolor-aro, -eso, -iz-uro; -ed: kolor-iz-ita; negra; exajer-ita; plu-bel-ig-ita.
color, colour:
(n.) koloro; (c.ing matter) kolor-materio; farbo; fardo; pigmento; (c.ed object) kolor-ajo; (appearance) semblo, aspekto; (flag) standardo; (nav.) flago; (fig.) milit-ala serv-ado; (c.ed man) negr-ulo; negr-atr-ulo; (shade, hue: effect of mixture of c.s) kolorito; water c.: aquarel-a, -o; off c.: (jemo) qua perdis la koloro; ne-bril-anta; ne-bona; malad-eta; with flying c.s: triumfe; many c.ed: bunta; to lose, come off: (of c.s) des-kolor-izar; to lend c. to: semblar, justifikar; c. bearer: standard-port-anto; c. blind: daltonism-ika, -iko; c. blindness: daltonism-o; primary c.: primara koloro; (flesh tint) karnaciono.
coloring:
(the c.s) kolor(ar)o; (the act) kolor-iz-o, -iz-anta; (the state) kolor-iz-eso; tinto, semblo; (hue, shade) kolorito; (complexion) karnaciono.
coloratur
(a): (mus.) koloraturo.
colorless:
sen-kolora; pala; (style) ne-bril-anta, ne-interes-anta.
color-printing:
kromotip(ad)o (v. in -ar).
colossus:
koloso; giganto; -sal: kolos-a, -ala, -atra.
colporteur:
(pedler) kolport-ar; -isto, -ero.
colt:
kaval-yun-(ul)o.
coltsfoot:
(bot.) tusilajo.
coluber:
(snake) kolubro.
columbarium:
(antiq.) kolumbario.
columbine:
(bot.) aquilegio.
column:
(pillar, troops, anat.) kolono; (print) kolumno.
columnar:
kolon-ala, -atra.
colure:
(astr., geog.) koluro.
colyrium:
(pharm.) kolirio.
colza:
kolz-o; (oil) -oleo.
coma:
komat-o; -tose: -a, -atra.
comb:
pektar; (search) tra-serchar; (curry) strigl-agar; -ing: (thing) pekt-ajo, pekto-hari, -rezidui.
comb:
(n.) pekt-ilo; (of a bird) kresto; (of honey) vabo; a tortoiseshell c.: skalio-pekt-ilo.
combat:
(tr., intr.) kombatar; (fig.) luktar (kontre); opozar; bataliar (intr.).
combat:
(n.) kombato; (battle) batalio; (duel) duelo; -ant: komba-anta, -anto; milit-ant-a, -o; -ive: kombat-ema; milit-iva; -iveness: kombat-em-eso.
combine:
kombin-ar, -esar; (immaterial) unionar (tr., intr.); federar; (material) juntar; a c.ed movement: mov(ad)o ensembla.
combine:
(n.) (act) kombino; (finan.) trusto; (bad) komploto.
combination:
kombin-o, -uro; uniono; asoci-o, -uro, -it-aro; komploto; (of events and circumstances) konjunt-uro; (maths., philos.: theory of c.s) kombinatoriko.
combustible:
kombust-ebl-a, -ajo; brul-ema, -ebla; -ajo; inflam-ema, -ebla; -bility: kombust-ebl-eso.
combustion:
(esp. chem.) kombust-(ad)o; (flaming up) flagr-(ad)o; brul-(ad)o.
come:
(intr.) venar (ad, de); (make c.) ven-igar (ulu, ulo); c. about: (happen) eventar; c. across: (meet with) renkontrar; trovar; c. after: (follow behind) dop-irar; (follow after) sequar; (pursue) persequar; c. again: ri-venar; c. against: shokar; c. asunder: des-lig-eskar; c. away: departar (de); c. back: ri-, retro-venar; c. between: inter-ven-ar; c. by: pasar; preter-irar; (obtain) obtenar; c. down: decensar (ad); c. down upon: falar sur; c. home to one: koncernar; havar intereso pri; c. foreward: (tr., intr.) avancar; c. for: querar; (attack) atak-eskar, kombat-eskar; c. in: en-irar, (intr.) arivar; (tide) acensar; c. in again: ri-en-irar; c. in for: (property) heredar (ulo, de ulu); (receive) recevar; c. in and out: en-irar ed ek-irar; c. next: sequar ne-mediate; c. of: rezultar (de), naskar (ek); c. off: des-ligar su; esar separ-ita, des-fix-eskar, des-engajar; (happen) eventar; (succeed) (intr.) sucesar; c. off victorious: vinkar; c. on: avancar; komencar; (intr.) progresar; c. out: ek-irar; (publicly) deklarar su; (hair) falar; (stars) aparar; (stains) efac-ar, -esar, -eskar; (flowers) burjon-eskar; apertar; (difficulty) salvar su; liber-igar su (de); (of society, make a start) (intr.) debutar; (books) editesar; c. out again: ri-ek-irar, ri-aparar; c. out into: abutar (ad); c. out with: dicar; deklarar; c. to: (of consciousness) ri-ganar koncio, konci-eskar; (amount to) sum-igar; (become) divenar; c. to terms: konvencionar, konkordar; c. to hand: esar recev-ita; c. to a head: matur-igar, -eskar; venar a krizo; (boils) pus-ifar; c. what may: irgo quo eventos; eventez quo povos; c. to nothing: nul-eskar; c. to grief: faliar; esar ruin-ita; c. together: kun-venar; asemblar; renkontrar; c. through: tra-venar; penetrar; c. to pass: eventar; c. under: esar konten-ata od inkluz-ita en; to c. around: (as wind) variar; (as health) ri-san-eskar; c. into play: efik-eskar; c. short of: faliar; mankar; c. undone: des-lig-eskar; c. prominently to the front: avancar a remark-inda rango; c. up: acensar; (happen) eventar; c. upon: trovar; precipitar su; c. up with: atingar; rajuntar; how c.s it that: quale eventas; c. now: nu!; c. to the same thing: egal-valorar.
comedo:
(face-worm) komedono.
comedy:
komedio.
comely:
bela; graci-oza; dec-anta.
comestible:
manj-ajo, nutr-ivo.
comet:
kometo.
comfit:
drajeo.
comfort:
(give ease) komfort-igar; (console) konsolacar; -able: komfort-oza; agreabla; to be in c. circumstances: esar rich-eta; make yourself c.: aranjez vu komode, komforte.
comforter:
konsolac-anto, -ero; (for neck) kravat-ego, lana-kolsharpo.
comfortless:
des-komfort-a; sen-konsolac-a; des-komoda.
comfrey:
konsoldo.
comic:
komik-a, drol-a, rid-inda, humur-oza; (person) bufon-(ul)o; (object) add -ajo.
coming:
ven-anta, (future) -onta; the c. year: la yaro ven-onta (od, proxima); he is a c. man: il esas hom-ulo qua tendencas esar fam-oza; (n.) ven-(ad)o; proxim-esko.
comitia:
komico.
comity:
(inter-)amik-eso; (inter-)konkordo; bon-volo; c. of nations: inter-konsento di nacioni (pri legi, e.c.).
comma:
(print) komo; (mus.) komao; inverted c.s: cito-hok-eti.
command:
(gen.sense: have rule over, give orders to; not milit.) imperar; (milit., mar.) komandar; (have diposal of) disponar (ulu, ulo); (dominate) dominacar; (of respect) inspirar; impozar (la respekto); (be chief) chef-esar.
command:
impero; povo; autoritato; (milit.) komando; to have c of words: havar granda facil-eso di expres-ado; word of c.: (milit.) komando; (gen.) impero-vorto; in c.ing tone: en komand-ala tono; at your c.: segun vua dispono (od, arbitrio).
commandant:
komand-isto, -ero.
commandeer:
prenar, sizar (por milit-ala uzo).
commander:
komand-anto, -ero, -isto; (of an order) komandoro; (nav.) nav-estro; c. in chief: generalisimo; (nav.) chef-admiralo.
commanding:
komand-anta, -ema, -atra; imper-ema; autoritat-oza; impoz-anta, -iva; dominac-anta.
commandment:
(milit.) komand-o, -uro, -ajo; (gen.) imper-o, -uro, -ajo; edikto; precepto; the ten c.s: dekalogo.
commeasurable:
kun-mezur-ebla; egal-a; proporcion-ala.
commemorate:
celebrar; (keep in memory) memor-igar.
commemoration:
aniverario (mort-ala, e.c.); memor-festo; memor-igo; in c. of: por memor-igo di; -tive: memor-ig-iva, -ala.
commence:
(tr., intr.) komencar; (originate) havar origono (de).
commend:
(praise) laudar; (in trust) konfidar; (recommend) rekomendar; -able: laud-inda; -ation: laudo; -atory: laud-ala; rekomend-ema.
commensurable:
(measure, space) kun-mezur-ebla; egala, proporcion-ala.
comment:
koment-ar; -o, -uro, -ajo; -ary: -uro, -aro.
commerce:
(trade) (intr.) komercar (per ulo, kun ulu); article of c.: komerc-ajo, varo.
commercial:
komerc-ala, -oza, -era; c. house: -ala firmo; -ism: komerc-ismo; la komerc-ala spirito (od, tendenco).
commercialize:
komerc-al-igar, -eskar; donar la komerc-ala spirito (od, tendenco) ad ulo; divenar afero komerc-atra.
commerce:
kun-fuzar; inter-mixar.
commingle:
inter-mixar.
commiserate:
(tr., intr.) kompatar.
commissariat:
proviz-fako; intendanc-o; militala komisari-eso, (place) -eyo.
commissary:
militala proviz-eyo; proviz-intendanto; komisario (di polico, di provizur-o).
commission:
(empower) komisar; donar autoritato ad ulu; (legal) donar prokuraco (ad ulu); (a ship) equipar (od, pront-igar) (milit-navo) por aktiva serv-ado; non-c.ed officer: sub-oficiro.
commission:
(mandate) komiso; (com.) komisiono; (committee) komitato, komis-it-aro; (perpetration) exekuto; faco; (of an officer) komiso; (warrant) prokuraco; c. money: komision-gelto, -pago; c. house: komision-firmo; (broker’s) kurtaj-firmo; c. agent: komision-isto, -ero; kurtaj-isto; to throw up a c.: demisionar (de).
commissionaire:
(commission merchant) komision-isto, -ero.
commissioner:
(temporary delegate) komis-ito; (of police, etc.) komisario; (member of a committee) komitat-ano; komis-it-o.
commissure:
(anat.) komisur-o.
commit:
(act, do) facar; exekutar; (a crime) (intr.) kriminar; (an offence) deliktar (intr.) kontravencar (intr.); kulpar (intr.); (adultery) adulterar (intr.); (in trust) konfidar (ulo, ad ulu); komisar ulu facar ulo; (compromise) kompromisar (su kun); (deposit) depozar; (deliver) livrar; (imprison) en-karcer-igar; c. to memory: lernar memore.
commitment:
(perpetration) exekuto; (imprisonment) en-karcer-igo (-mandato).
committee:
(board) komitato; (commission) komis-it-aro.
commode:
(chest of drawers) komodo; (night-) truo-stulo.
commodious:
(convenient) komoda; (roomy) spac-oza.
commodity:
komerc-ajo, varo.
commodore:
komodoro.
common:
(belonging to all) komuna; publika; gener-ala; (used or done by the common run of people) vulgara; (usual) ordinara; ofta; c. sense: ordinara (od, komuna) raciono (od, saj-eso); c. name or noun: komuna nomo; c. appearance: vulgara aspekto; c. soldier: simpla soldato; c. law: kustum-ala leg-aro; c. prayer: (book) anglikana liturgio.
common:
(n.) komon-ala domeno (od, agri); to put on short c.s: porcion-igar (ulu); to live in c.: vivar (od, lojar) komune; c. property: komun-ajo.
commonage:
pastur- (od, agro-) yuro.
commonality:
basa (od, vulgara; od, ne-nobela) populo.
common-council:
komon-ala konsil-ant-aro.
commoner:
borgezo; plebeyo; ne-nobel(ul)o; (university) stipend-(ul)o.
commonly:
ordinare, generale.
commonplace:
ordinara; triviala; ne-interes-anta.
Commons, House of:
chambro di la ne-nobeli.
commonweal:
la publika prospero.
commonwealth:
stato; stat-an-aro; republiko; naciono; c. of England: Anglo-Republiko.
commotion:
tumulto; (violent vibration) sukus-ado.
commune:
(political division) komono.
commune:
konferar (kun ulu. intime) (with oneself; rel.) rekolecar; (to receive the sacrament) (intr.) komuni-ar.
communicate:
(rel.) (intr.) komuniar; (have communication by intercourse, by a passage) (tr., intr.) komunikar; c.ing door: komuniko-pordo.
communicant:
(rel.) komuni-anto, -ero.
communication:
(act) komunik-o; (missive) -ajo; to be in c.: komunikar (kun ulu); to be in mutual c.: inter-komunikar; to put into c.: komunik-igar; -tive: (tendency) komunik-ema.
communion:
(a denomination) komuniono; (fellowship) relati (amik-ala); (sacrament) komunio; to give c: (rel.) komuni-igar; c. cup: kalico.
communiqué:
komunik-ajo, cirkulero, avizo.
communism:
komun-ismo; -nist: -ist-o; -nistic: -ism-ala, -ist-ala, -ala.
community:
(of goods, interest) komun-eso; (rel.) kongregaciono; (in gen.) socio; (la politik-ala) stato od urbo; c. of interests: komuna (od, sama) interesti; c. house: komon-domo.
communize:
komun-igar.
commutator:
(elec.) komut-ilo.
commute:
(as punishment) reduktar; (maths, elec.) komutar.
compact:
kompakt-igar, dens-igar; (conspire) komplotar, konspirar; (intr.); (covenant) (intr.) paktar.
compact:
(adj.) kompakta.
compact:
(n.) pakto, kontrato; (alliance) feder-uro.
companion:
kompan-(ul)o; asoci-ito; kamarado; (on the way) akompan-anto, -ero; (to a lady) kompan-damzelo (od, damo); boon c.: bon-vivanto; joy-oza kompan-ulo; c. at arms: armo-frato; -able: soci-ema; asoci-ema; agreabla; -ship: kamarad-eso; -way: kabin-eskalero.
company:
(indust., com., milit.) kompanio; (theat.) trupo; (collection of persons) asembl-uro; asist-ant-aro; (group) bando; (corporation) korporaciono; stock c.: acion-kompanio; to have c.: havar gasti; to keep c. with: frequentar; (court) kurtezar (damzelo); to go in c. with: kune irar; to part c.: separar (su de); to request the c. at dinner: invitar ulu dinear; c. promoter: afer-bras-isto, -ero.
comparable:
kompar-ebla (ad); (worthy) kompar-inda; (similar) simila.
comparative:
kompar-anta, -iva; (gram.) komparativo; -ly: kompare (ad, kun); relate (pri).
compare:
komparar (ulu, ulo, ad).
comparison:
kompar-(ad)o; in c. with: kompare ad, kontraste ad; beyond c. better: ne-kompar-eble plu bona; multe plu bona; ne- kontest-eble plu bona.
compartment:
fako.
compass:
(encircle) cirkondar; (plot) komplotar; (achieve) atingar, efekt-igar; (comprehend) komprenar.
compass:
(n.) cirkuito; cirklo; (fig.) sfero, rondo, feldo; extens-ajo; (nav.) busolo; a pair of c.s: kompaso; (reach) atingo-disto; (voice) ampl-eso; to measure with c.s: kompas-agar; within c.: kun-moder-em-eso; to keep within c.: obediar la konveni (od, deci); tenar en la justa limiti; -able: posibla, ating-ebla; c. card: vento-rozo; busolo-karto (od, plako); c. case: habitaklo, busol-buxo, -uyo.
compasses:
(a pair of) kompaso.
compassion:
kompat-o; (to have c. on) (tr., intr.) kompatar; -ate: kompat-anta, -ema, -oza, mizerikord-oza, -ema; in c.: pro kompato.
compatible:
koncili-ebla; kongru-ema; -bility: koncili-ebl-eso; konkordo.
compatriot:
sam-patri-ano, sam-land-ano.
compeer:
egal(ul)o (segun rango); kun-frat-(ul)o; asoci-ito.
compel:
(esp. by moral or mental means) koaktar; (drive, thrust) pulsar; (physical only) forsar; (oblige) obligar; (intr.) koaktar su; esforsar (por); -lable: koakt-ebla.
compendious:
kompendi-a, -atra; konciza; rezuma.
compendium:
kompendio; rezumo; epitomo.
compensate:
(gen.) kompensar (ulo, ulu); (indemnify) indemn-izar.
compete:
(in business, for profit) (tr., intr.) konkurencar; (as in games) (intr.) konkursar (kun, por).
competence:
(sufficiency) sufic-o, -ajo; rich-et-eso.
competency:
(capability) kapabl-eso; apt-eso; (jurisdiction) resortiso.
competent:
kompetent-a (pri); (person) -(ul)o; to render c.: (esp. jur.) habilitar.
competition:
(in business) konkurenc-(ad)o; rival-eso; (games) konkurs-(ad)o.
compile:
kompilar (cf. kompozar); -ation: (act) kompil-(ad)o, (result) -uro.
complacence:
komplez-o, (habitual) -emeso; kontent-eso.
complacent:
komplez-anta, -ema; su-kontenta.
complain:
(as in law) (intr.) plendar; (bewail) lamentar (pri); -ant: (in law) plend-anto.
complaint:
(legal) plendo (-motivo); (cf. reklamaco); (grievance) lamento; (illness) malad-eso; morbo.
complaisance:
komplez-o, -em-eso; polit-eso.
complaisant:
komplez-anta, -ema; to be c.: (tr., intr.) -ar.
complement:
komplet-igar.
complement:
(n.) (completing part) komplemento; full c.: (milit., nav.) kompleta nombro, quanto (de viri, de proviz-uri); (of officers) kadro; -al: komplement-a, -ala; komplet-ig-iva.
complete:
komplet-igar (ulo, per); (become) -eskar; c. entirely: par-facar, -finar, -laborar.
complete:
(adj.) kompleta; (entire) integra; (par-) finita, -labor-ita; perfekta.
completion:
(act) komplet-igo; (state) -eso.
complex:
komplex-a; komplik-ita; -ity: komplex-eso.
complexion:
(skin colour) karnaciono; vizaj-koloro; (aspect) aspekto; (natural disposition of body) komplexiono; konstituciono; dark c.ed: bruna karnaciono; that puts a different c. on: to chanjas l’aspekto.
compliance:
konsento (pri); in c. with: konforme (ad); segun.
compliant:
obedi-ema, komplez-anta, -ema; ced-ema; konsent-ema.
complicate:
komplikar (cf. komplex-igar; konfuz-igar; intrikar; intrigar); -tion: komplik-o, -eso, -uro.
complicity:
komplic-eso.
compliment:
kompliment-ar, -o; (felicitate) gratular; with the author’s c.s: kun respekt-oza homajo di la autoro; kun la bon-volo di l’autoro; c.s of the season: por vua prospero, kun bon deziri por vu; with my best c.s: kun kordi-ala saluto; -ary: kompliment-ema, -oza.
complin
(e): kompletorio.
complot:
komplotar.
comply:
(intr.) konsentar; obediar; konform-igar su (ad); c.ing with: konforme ad (vua); segun (vua).
component:
(adj.) kompoz-anta, konstituc-anta; (n.) elemento; ingrediento; kompoz-anto, -ajo, -uro; konstituc-anto, -ivo.
comport:
(behave) (intr.) kondutar; (agree) konkordar (intr.) kongruar (intr.).
compose:
(form, create; constitute; books, music, etc.) kompozar; (set up in type) kompostar; (quiet) tranquil-igar; quiet-igar; (constitute) konstitucar; kompozar; (intr.) konsistar.
composed:
kalma, tranquila; (to be constituted) kompoz-ita; konstituc-ita (ek).
composer:
(as of music) kompoz-isto, -ero; (author) autoro.
composing stick:
kompost-ilo.
composite:
(adj., n.) kompoz-ita; -ito, -ajo.
composition:
(act) kompoz-(ad)o, (state) -eso, (result) -uro, -ito, -ajo; (typesetting) kompost-(ad)o, -uro; (fig.) konsisto; naturo; (com.) negocio; transakto.
compositor:
(typesetter) kompost-isto, -ero.
compos mentis:
di sana mento.
compost:
dungo.
composure:
kalm-eso, tranquil-eso.
compote:
kompot-o; c. dish: -uyo.
compound:
(ingredients) kompozar, kun-mixar; (compromise; com.) transaktar; negociar.
compound:
(adj.) (engine, etc.) kompunda (mashino); c. word: vorto kompoz-ita.
compound:
kompoz-ajo, -uro; mix-ajo; kombin-ajo, -uro; (compromise) transakto; (yard) korto.
comprehend:
komprenar; (by intelligence alone) intelektar; (include) inkluzar, kontenar.
comprehensibility:
kompren-ebl-eso.
comprehensive:
(mental) kompren-iva; (inclusive) konten-ema, -iva; ampla, vasta.
compress:
kompresar (cf. klemar, presar, koncentrar); (tech.;ram endways) rekalkar; (surg.) kumpreso.
comprise:
kontenar, inkluzar; esar implicit-a (en).
compromise:
(reputation) kompromisar; riskar expozar su kun ulu; (come to terms) transaktar; aranjar per konceso.
compromise:
(n.) transakto, konvenciono, inter-konsento.
comptroller:
(chefa) kontrol-isto.
compulsion:
(gen.) koakto; (moral only) oblig-eso, -o; devo; (physical) forso.
compulsory:
koakt-anta, -iva, -ema; oblig-ata; deva.
compunction:
kompuncion-o; to feel c.: kompuncion-eskar, sentar kompunciono; remorsar (pri).
compute:
kalkular (cf. evaluar, kontar).
comrade:
kamarado.
con:
(tr., intr.) (par-)studiar; pro and con: por e kontre.
concatenation:
(kun-)katen-igo, -esko, -ajo.
concave:
konkav-a, (to make) -igar.
conceal:
celar; (dissemble) disimular.
concede:
koncesar; grantar; cedar.
conceit:
(over self-esteem) superb-eso; fier-ach-eso; vanitato; fatu-eso; (quaint, fancy) baroka ideo; rev-o, -acho.
conceive:
(physiol. and psych.) konceptar; (imagine) imaginar; (believe) kredar; (become pregnant, c. a child) gravid-eskar; -able: koncept-ebla, intelekt-ebla, kompren-ebla.
concentrate:
(also chem.) koncentr-ar, (to be) -esar; (liquid) plu-dens-igar, (become) -eskar.
concentric:
sam-centra; (make concentric) sam-centr-igar.
conception:
(phys., mental) koncepto; ideo; imajo; (plan) nociono; projeto; (of pregnancy) gravid-esko, -eso, -igo.
concern:
(relate to) koncernar (ulu, ulo); (interest) interesar; (care about, be solicitous about) suciar; (anxiety) des-quiet-esar, -eskar (pri, por); to be c.ed about (something): interesar (pri); esar des-quieta pri; importar ad ulu; suciar (ulo); to be c.ed in (something): parto-prenar ulo; havar intereso pri ulo; that is no c. of yours: to ne koncernas vu; -ed: des-quieta, des-tranquila.
concern:
(n.) (affair) afero; koncerno; (importance) importo; intereso; (physical care) sorgo; (anxiety) des-quiet-eso; (com.) entraprezo; firmo.
concerning:
koncern-(ant)e; (prep.) pri.
concert:
(mus.) koncerto; (agreement) inter-konsento; konkordo; to give a c.: (intr.) koncertar; in c. with: konsente kun; c.ed: kombin-ita; komuna.
concertina:
akordeon-eto.
concerto:
koncerto-peco.
concession:
(conceding) konces-o, -ajo; grant-o, -ajo, ced-o, -ajo; (public) koncesiono; (abatement) rabato; (acquiescence) konsento; to make a c.: koncesar (ulo, ad ulu); to grant a public c.: (tr., intr.) koncesionar (ulu.).
conch:
(sea shell) konko.
conchoid:
(math.) konkoido.
conchology:
konkologio.
concierge:
pord-ist-o, -ulo, -ino; -rie: pord-ist-eyo.
concilliate:
konciliar (ulu, kun ulu; ulo kun ulo); pac-igar, -ifar.
concilliatory:
koncili-anta, -ema, -iva; ced-ema.
conclave:
konklavo.
conclude:
(settle) konkluzar; (infer) inferar; (terminate) konkluzar; finar; (decide) decidar, konkluzar (fig.).
conclusion:
(end) konkluzo; fin-ala rezolvo; (inference) infero; try c.s with: kombatar (kontre) ulu; in c.: konkluze.
conclusive:
konkluz-anta, -iva; pruv-iva; decid-iganta, -iva.
concoct:
(mix; plot) brasar; (a story) inventar.
concoction:
mix-acho-ajo; mix-uro.
concomitant:
akompan-anta; sam-tempa; (n.) akompan-o, -ajo; sam-temp-eso; cirkonstanco (akompan-anta).
concord:
(agreement, harmony) konkordo; harmonio; (mus.) akordo; konsonanco; (gram.) inter-akordo; korespondo.
concordance:
(agreement) konkordo; korespondo; (Biblical) indexo.
concordant:
konkord-anta; inter-akord-anta; (sound) konsonanca; (time) sam-tempa; akompan-anta.
concordat:
(com., rel.) konkordato.
concourse:
asembl-o, -uro, -ajo; turbo; kun-veno, -kuro.
concrete:
(cement) beton-izar; (not abstract) konkret-igar, -eskar.
concrete:
(number, term) konkreta; (n.) (cement) betono; c. masonry: betona mason-uro; reinforced c.: beton-fer-iz-ita.
concreting:
(act) beton-izo; (result) beton-(iz)ajo.
concretion:
(med.) konkreciono.
concubine:
konkub-ino.
concubinage:
konkub-eso; (jur.) konkubinato.
concupiscence:
konkupicenco.
concur:
(intr.) (opinion) konkordar; (mutual) inter-konsentar.
concurrence:
(agreement) inter-konsento; (coincidence) koincido; (of events) konjunturo; (co-operation) helpo; kun-laboro; parto-preno.
concurrent:
(acting together) kun-ag-anta; (concomitant) akompan-anta; sam-tempa; kun-kur-anta.
concussion:
(shaking) sukus-eg-(ad)o; shancel-ego; (shock) shoko; (noise) bruis-ego, tondro; krak-ego; c. of guns: shoko di la kanoni.
condemn:
(sentence; judge unfit) kondamnar; (cf. des-aprobar; denuncar; damnar; blamar); -ed: komdamn-ita, (person) -ito.
condemnation:
kondamno.
condemnable:
kondamn-ebla, -inda.
condense:
kondensar; (plu-) dens-igar; (summarize) rezumar; (food) koncentrar; kompresar; -sation: kondens-(ad)o, -eso; (product) -uro, -ajo.
condenser:
kondens-ilo; (elec.) kondensatoro.
condescend:
(intr.) degnar; (intr.) komplezar (ad ulu); -ing: komplez-ema, -oza; indilg-ema.
condign:
merit-ita; yusta.
condiment:
kondimento.
condition:
(v.) (to make c.s about; stipulate) kondicionar, stipular; (to place c.s on) kondicion-izar; limit-izar; (to make healthy) san-igar; fort-igar; (in studies) faliar en ula studio; postular ri-exameno; (to be in a certain relative c.) (intr.) standar.
condition:
(n.) (state) stando; (situation) situ-o, -eso; (social status) rango (soci-ala); (stipulation) kondiciono, stipulo; in good c.: sen-domaja; en bona stando; the existing c.: nuna stando; on c. that: kondicione ke.
conditional:
kondicion-ala; (gram.: c. mood) kondicion-alo.
conditioned:
(subject to c.s:)kondicion-ata, -ita; dependanta de.
condole:
(with) kondolar (ulu).
condolence:
kondol-o; letter of c.: kondolo-letro.
condominium:
kondominio.
condone:
pardonar (ad ulu, ulo).
condor:
kondoro.
conduce:
(tr., intr.) kontributar; util-esar (ad); helpar, favorar.
conducive:
utila (ad); kontribut-ema, -iva; avantaj-oza.
conduct:
(lead) duktar; (guide) guidar; (manage) direktar; administrar; jerar; (behave) konduktar (su) (intr.); (by tubes, wires, as elec., gas) konduktar; -ability: kondukt-iv-eso.
conductor:
(person) dukt-anto; guid-anto, -isto; (manager) direkt-isto; (of omnibus, train, etc.) konduktoro; (conduit, of heat, etc.) kondukt-ivo, -ilo; -iva.
conduit:
(aquo-, gas-) kondukt-ilo, -tubo.
condyloma:
fiko.
cone:
kono; frustrum of a c.: konotrunko.
confection:
konfekto (cf. konfit-ajo, sukr-ajo, bonbono).
confectioner:
konfit-isto; sukr-aj-isto; konfekt-if-isto; (establ.) konfit-aj-erio.
confederacy:
(inter-, kun-) feder-uro.
confederate:
(tr., intr.)federar; (reflex.) inter-federar; (n.) feder-ito, kun-feder-ito; lig-ano; asoci-ito; komplico.
confer:
(consult) (intr.) konferar (kun ulu); (grant) grantar; (do) facar; c. a diploma on: diplom-izar.
conference:
 konfero.
conferva:
konfervo.
confess:
konfesar; -ed: (su-) konfes-inta; agnosk-ita (kom); -edly: per konfeso; ne-disput-eble; ne-kontest-ive.
confession:
(all senses) konfeso; (articles of creed) konfesiono; kredo; (church) eklezio; to receive the c. of: konfes-igar (ulu); to go to c.: irar por konfesar su; to extort a c.: arachar konfeso.
confessional:
(of creed) konfesion-ala; (cabinet) konfes-eyo.
confessor:
(one who confesses) konfes-anto; (the priest) konfes-ig-anto, -ero.
confetti: “
konfetti.”
confidant:
konfidenc-ario.
confide:
(tell in confidence) konfidencar (ulo, ad ulu); (trust) (intr.) fidar (ad ulu); (in trust, commit to the care of) konfidar (ulo, ad ulu).
confidence:
(trusting in) konfido; (a secret) konfidenc-ajo; (self-reliance) su-fido; (fig.) aplombo; espero; (undue) prezunto; kurajo.
confident:
(trustful); (certain) certa; (bold) sen-tima; (self-assured) aplomb-oza; su-fid-eg-anta; prezunt-ema, -oza.
confidential:
(trustworthy) fid-inda; (secret) konfidenc-a, -ala, privata; (disposed to confide) konfidenc-ema; (trusted) intima.
confiding:
fid-ema; ne-suspek-ema; (the act of c.) konfido.
configuration:
figur-o, -aro, -iza; formo.
confine:
(enclose, shut in) inkluzar; enternar; (to barracks) kloz-punisar; (imprison) en-karcer-igar; (limit) restriktar, limit-izar; to be c.ed: esar partur-anta, -onta; c.ed air: ne-pura aero; in close c.ment: en-karcer-igo solitara; c.s: limiti; extrem-aji.
confirm:
(all senses) konfirmar (ulo, ulu) (cf. verifikar; pruvar; konstatar; ratifikar; sancionar); -ative: konfirmanta, -iva; -ed: konfirm-ita; certa; kronika; konstanta.
confiscate:
konfiskar (ulo, de ulu).
confiture:
konfit-ajo.
conflagration:
(granda) flagr-ado; incendi-ego.
conflict:
(intr.) konfliktar (cf. (inter-) shokar, kolizionar; luktar; kontre-dicar).
conflict:
konflikto; (fight) kombato; (battle) batalio; (contradiction) kontre-dic-em-eso; (collision) koliziono; intr-shoko.
confluent:
kun-flu-anta; -eyo; (to be) (intr.) kun-fluar.
conform:
(make comfortable) konform-igar (ulo, ad ulo); (reflex.) konform-igar su; konform-eskar; (to be) konform-esar; -ability: konform-eso; -able: konforma (ad); (prep.) segun.
conformation:
formo; konform-eso; struktur-o (gener-ala).
conformity:
konform-eso; konkordo; in c.: segun, sequ-ante, konforme.
confound:
(one thing with another) konfundar (ulo, ad, kun) (for use of prepositions see Ido-E); (confuse) konfuz-igar; (fig.) aston-egar, stupor-igar; c. him: la diablo kaptez il! c. it: diable!
confraternity:
kun-frat-aro, -eso.
confrère:
kun-frat-(ul)o; kolego.
confront:
konfrontar (ulu, ad ulu); to be c.ed: konfront-esar, esar konfront-ata.
confuse:
(one thing with another) konfundar; (intermix) inter-mixar; (make c.ed) konfuz-igar; (disorder) des-ordinar; -ed: (physical and mental) konfuza (= jumbled together; indistinct).
confusion:
(act) konfuz-igo; sham-igo; (state) konfuz-eso; inter-mix-eso; des-ordino; (through mistake) konfundo.
confute:
refutar.
congeal:
konjelar (tr., intr.); (reflex.) -esar; solid-igar, -eskar.
congeneric:
sam-genera, sam-speca.
congenial:
(agreeable) agreabla; (sympathetic) simpati-oza; (having affinity) afina; (climate) san-ig-iva.
congenital:
nask-ala, kun-nask-inta.
conger-eel:
kongro.
congeries:
amaso (sen-forma); agreg-uro, -eso.
congest:
tro-plen-igar; amas-igar; obstruktar; (med.) konjestionar.
conglomerate:
aglomerar; (pudding stone) konglomerato, pudongo; -tion: aglomer-ajo.
conglutinate:
kun-glutinar.
congratulate:
gratular (ulu, pro ulo); -tory: -oza, -ema.
congregate:
(persons) (ri-)asemblar; (things) kolektar; amas-igar.
congregation:
kun-ven-int-aro, asemblo, -ajo; askolt-ant-aro; aud-ant-aro; asis-ant-aro; (rel.) kongregacion-o, (member) -ano.
congress:
kongres-o, (to meet in or hold a c.) (intr.) -ar; -ional:-a, -ala; -man: -ano, -anto, -ero.
congruence:
kongru-o; konveno; deco.
congruent:
kongru-anta; konven-anta; to be c.: kongruar; (coincide) koincidar (kun).
conic
(al): kon-a, -ala, -atra; c. section: koniko.
conifer
(ous): konifer-o, -a.
conjecture:
konjekt-ar, -o; -ral: -ala.
conjoin:
kun-juntar; (immaterial sense) unionar.
conjoint:
kun-jun-ita; union-ita; -ly: kune.
conjugal:
spoz-ala, mariaj-ala.
conjugate:
konjugar (verbo) to be c.ed: -esar; -tion: -o.
conjunction:
kun-junto; uniono; (gram.) konjunciono; in c. with: kune.
conjunctiva:
konjuntivo.
conjunctive:
(uniting) kun-junt-anta; c. mood: subjuntivo; c. phrase: konjunciona expres-uro.
conjunctivitis:
konjuntivito.
conjuncture:
(of events) konjunturo.
conjure:
(c. up spirits) konjurar; (adjure) adjurar; (supplicate) suplikar; (practise sorcery) (tr., intr.) sorcar; (sleight of hand) eskamotar; c. away: exorcisar (ulu).
conjurer:
(of spirits) konjur-anto, -ero; (legerdemain) eskamot-ero, -isto.
connate:
(congenital) kun-nask-inta, nask-ala; (cognate) sam-familia, sam-speca; analoga.
connect:
(mechan.) konektar, kun-ligar, kun-juntar; unionar; (business) asociar; (be related to) relatar; (by marriage) aliancar; (tech.: making juncture for transmission of energy) konektar; (of buildings: to be c.ed) komunikar.
connection:
(kun-)junto-o, -uro; lig-uro; konekt-ajo; (kinsman) parento; (sexual) kopulaco; (affinity) afin-eso, (relation) relato, parent-eso; (com.) klient-o, -aro; (joining piece) konekt-ilo; kun-junt-ilo; in this c.: pri ica afero; relate ad ico; in c. with: kun(e).
connecting rod:
bielo.
connective:
konekt-iva.
connive:
(intr.) konivencar.
connoisseur:
experto (pri vini, arto, e.c.) gust-experto.
connubial:
spoz-ala, mariaj-ala.
conoid:
konoido.
conquer:
(gen.) vinkar; (by force of arms) konquestar.
conquest:
(act) vink-o; konquest-o; (thing acquired) -ajo, (result) -uro. conquistador: “conquistador”.
consanguineous:
sam-patr-(ul)-a, sam-parenta.
consanguinity:
sam-patr-(ul)eso.
conscience:
koncienco; liberty of c.: liber-eso di kredo.
conscientious:
koncienc-oza; -ly: -e; havar skrupulo pri.
conscious:
konci-anta; to be c. of: konciar (ulo); -ly: -e.
consciousness:
koncio; (through senses) precept-(ad)o; (knowledge) konoc-(ad)o.
conscript:
konskript-ar (ulu); (a c.) konskript-ito; c. father: (Roman) senat-ano.
consecrate:
(a church, one’s life, etc.) konsakrar (ulo, ad) (cf. dedikar; sakr-igar; benedikar); (in the eucharist) konsekracar.
consecration:
(gen.) konsakro; (eucharistic) konsekraco; (canonisation) kononizo; (of bishop, king) sakr-igo.
consecutive:
(inter-)sequanta; (consequent) konsequ-anta; -ly: (inter-)seque, suced-ante.
consensus:
konsento (od, opiniono) gener-ala.
consent:
(intr.) (give) konsentar (ad); (assent; of opinions) asentar; (tr.) koncesar, grantar; (be willing) voluntar.
consequence:
(relation) konsequo; (event, issue, thing) rezulto,konsequ-ant(aj)o; (importance) importo, graveso; be the c. of: konsequar de, rezultar de; in c.: konseque; in c. of: konseque de (ulo); por; to be of c.: importar; man of c.: import-anta hom-ulo; this is of no c.: to nule importas.
consequent:
konsequ-ant-a, -o; logik-ala; sequ-ant-a, -o; -ly: konseque; do.
consequential:
(self-important) serioz-(ach)a; superba.
conservation:
konserv-(ad)o.
conservatism:
konserv-em-eso.
conservative:
konserv-ema, -emo.
conservatory:
(arts, music) konservatorio; (green-house) tepliko.
conserve:
konservar (ulu,ulo); (jam) konfit-ajo.
consider:
konsiderar (ulu, ulo) (cf. egardar; estimar; atencar; reflektar; judikar; deliberar; kontemplar; opinionar).
considerable:
(worth considering) konsider-inda; (fig.) import-anta; multa; kelka; granda; sufic-anta.
considerably:
multe, grande, extreme.
considerate:
afabla, jentila; moder-ema; atenc-ema.
consideration:
konsidero; egardo; reflekto; (importance) importo; estimo; (remuneration) kompenso; pag-ajo; in c. of: konsider-ante; rekompense, egarde; upon further c.: pos reflektir; out of c. for: pro estimo por; under no c.: en nula circonstanci; take into c.: egardar (ulu, ulo); take under c.: subisar (od, facar)exameno; explorar.
considering:
konsider-ante; egard-ante.
consign:
(goods) konsignar; (despatch) expediar; (confide) konfidar; (hand over) trans-donar; (shut up) relegar.
consignee:
konsign-ario.
consignment:
(act) konsign-o, (article) -ajo; send-ajo.
consignor:
konsign-anto; expedi-anto.
consist:
konsistar (en, ek).
cosistency:
(composition) konsisto; dens-eso; koher-em-eso; stabil-eso; (logicality) logik-oz-eso, -em-eso; (harmony) harmonio; kongruo.
consistent:
koncili-ebla; koher-anta, -ema; logik-ala; (person) konsequ-ema; (solid) solida; to make c.: konciliar; -ly: konseque.
consistory:
konsistorio.
consol:
konsolid-ito (guvern-ala).
console:
konsolacar (ulu, pri ulo);to be c.ed: -esar; -ling: konsolac-anta, -iva.
console:
(arch., furniture) konsolo.
consolidate:
plu-solid-igar; (finan.) konsolidar.
consols:
konsolid-iti (guvern-ala).
consomme:
konsomeo.
consonant:
konsonanc-o; (intr., v.) -ar; (gram.) konsonanto.
consort:
(become a c.) konsort-eskar; asociar (su kun); (n.) konsort-o; Prince c.: princ-o spoz-ulo.
conspectus:
rezumo.
conspicuous:
klare vid-ebla; evident-ega; sali-ema; eminenta; -ness: vid-ebl-eso; eminent-eso; fam-o, -oz-eso.
conspire:
(gen.) komplotar; (against govt.) konspirar (kontre); (jur. in a fraud) koluzionar (intr.).
constable:
polic-isto; (historical) konestablo; chief c.: polic-estro.
constabulary:
(administration) polic-o; (collect.) polic-ist-aro.
constancy:
konstant-eso (cf. permano; persist-em-eso; persever-(ad)o).
constant:
konstanta; asidua; sen-cesa; perman-anta; (math., phys.) konstanto. constellation: stel-aro.consternation: konstern-o, -eso; strike with c.: -ar (ulu).
constipate:
konstip-ar; -tion: -eso.
constituency:
elekt-ant-aro; elekt-ala distrikto.
constituent:
(adj.) konstituc-anta, -iva; (n.) parto, ingrediento, elemento; elekt-anto, -ero; kliento.
constitute:
konstitucar (ulo).
constitution:
(gen. and polit.) konstituc-o, -uro, -eso; (physiol.) konstituciono, komplexiono.
constitutional:
konstituc-ala; yur-iz-ita; (med.) konstitution-ala; (walk) promeno.
constitutionality:
konstituc-al-eso.
constrain:
koaktar, obligar; (hinder) jenar; (embarrass) embarasar.
constraint, under:
des-libera.
constrict:
konstriktar.
constringent:
konstrikt-iva.
construct:
konstruktar (ulo).
construction:
konstrukt-(ad)o, -uro; konstrukturo; (interpretation) interpreto; senco.
constructive:
konstrukt-ala, -ema, -iva.
construe:
(translate) tradukar; (explain) explikar; interpretar (what is obscure).
consubstantial:
sam-substanc-a; -ity: -eso.
consul:
(Roman, modern) konsul-o; -ar: -ala; -ate: (function, time) -eso; (place) -eyo.
consult:
konsultar (ulu, pri ulo); (intr.) deliberar (pri), konferar (kun).
consultation:
(also physicians, etc.) (inter-) konsult-(ad)o; hours for c.: konsult-horo; hori di audienco.
consume:
konsumar; (fig.) manjar; (by fire) kombustar; (pine away) (intr.) deperisar (pro); to be c.ed: konsum-esar.
consumer:
konsum-anto, -ero; ultimate c.: lasta (od, fin-ala) kompr-anto.
consummate:
par-finar, komplet-igar, perfekt-igar.
consummate:
ecel-anta; kompleta; perfekta.
consummation:
kolmo, par-fino; par-komplet-igo.
consumption:
(act of consuming) konsum-(ad)o; (phthisis) ftizio, tuberklose; (wasting disease) deperiso; galloping c.: galop-anta ftizio.
consumptive:
tuberklos-ika, -iko; (of disease) -ala; (person) ftizi-ika, -iko; to become c.: ftizi-ik-eskar.
contact:
kontakto; (relation) relato; c. point: kontakto-punto; direct c.: ne-mediata kontakto; to have or be in c.: (inter-) kontaktar (kun); to come in c. (with): kontakt-eskar; relatar (kun) ulo, ulu; renkontrar (ulu); to place in c.: kontaktigar (ulo, kun ulo).
contagion:
(lit. and fig.) kontagio; (infect) kontagiar (ulu), infektar.
contagious:
kontagi-a, -ala, -ema; pest-iz-anta.
contagiousness:
kontagi-em-eso.
contain:
kontenar; (retain) retenar; (restrain) restriktar; represar; (enclose) inkluzar; to be c.ed in: esar en-ten-ata (od, inkluz-ita) (en); -able: konten-ebla; -er: konten-ant-(aj)o, -ilo.
contaminate:
kontaminar (cf. polutar, vici-izar, des-net-igar, koruptar); -tion: kontamin-o (act); -ajo (thing).
contango:
report-o; to allow a c.: (intr.) -ar.
contemn:
des-estimar; des-prizar.
contemplate:
kontemplar; (plan) projetar; (foresee) pre-vidar.
contemplation:
kontempl-(ad)o; pens-ado, medit-(ad)o; to have in c.: expaktar (facar); projetar.
contemplative:
kontempl-ema.
contemporaneous:
sam-tempa; (historically) nun-tempa.
contemporary:
sam-tempano.
contempt:
des-estimo; des-prizo; (public) konsputo; look of c.: des-estim-ala mieno; regardar des-estime.
contemptible:
des-estim-inda.
contemptuous:
des-estim-anta, -ema, oza; to treat c.ly: konsputar (ulu).
contend:
(inter-)luktar (kontre); (tr., intr.) kombatar; (intr.) bataliar; (call into question) kontestar; asertar; (prizes) (intr.) konkursar; -er: kontest-anto; inter-milit-anto; konkursar-anto; kun-kandidato.
content:
kontent-igar, -eskar; (to put up with) saci-esar; -ed: kontenta (pri); to be c.ed: (put up with) with little: saci-esar da poko; -ment: kontent-eso; felic-eso.
content:
(capacity) kapac-eso; (logical) konteno; (satisfaction) kontent-eso; (contents) konten-ajo.
contention:
(dispute) disputo, kontesto (point in question) afirm-ajo; sub-ten-ajo; (struggle) lukto; (discord) des-, ne-konkordo.
contentious:
disput-ema; (legal) litij-oza, -ema.
conterminous:
komun-limita, kontigua.
contest:
(dispute) kontest-ar, -o; (quarrel) (intr.) disput-ar, -o; (legal) litijo; (for prizes) (intr.) konkurs-ar, -o; (cf. contend). context: kun-texto.
contiguous:
kontigua (ad), apuda; vicina; to be c.: vicin-esar.
contiguity:
kontigu-eso.
continence:
kontinenc-o; chast-eso; to practise c.: (intr.) kontinenc-ar.
continent:
kontinenc-anta, -oza; (sexuala) abstinenc-anta; (geog.) kontinento.
continental:
kontinent-ala.
contingency:
kontingent-eso, -o; eventual-ajo; posibl-eso, -ajo; kazual-ajo.
contingent:
kontingenta; eventual-a; esar dependanta (de); kazual-a; (n.) (milit., finan.) kontingento.
continual:
(without interruption) kontinua; (with interruptions) sen-cesa; (lasting) dur-anta; (frequent) oft-ega.
continue:
(last) (intr.) dur-ar, (tr.) -igar; (prolong in time) prolong-igar, (prolong in space) prolong-ar, -esar; (legal) ajornar; (lit., story etc.) to be c.ed: dur-onta, pluso sequos; fino sequos; c. on one’s way: dur-igar sua voyajo.
continuity:
kontinu-o, -eso; dur-(ad)o; the law of c.: la lego di kontinu-eso.
contort:
tordar (ulu, ulo, su); (deform) deform-ar, -esar.
contortion:
tord(ig)o; (gesture) gesto (od, posturo) tord-ita.
contour:
konturo.
contraband:
kontraband-a, -ala; (v. tr.: to smuggle) -ar; (article) -ajo.
contrabasso:
(instr.) kontrabaso.
contract:
(conclude an agreement) (tr., intr.) kontratar, prenar, koncesionar; (undertake) entraprezar; (covenant) paktar; (shorten) kurt-igar; (shrink) kun-tir-ar, -eskar; kontraktar; (habit, sickness) aquirar; (debt) facar, asumar; (n.) (tender) forfeto; (of sale) vend-kontrato; by c.: forfet-ale; to enter into a public c. (with): (tr., intr.) koncesionar; bid or make tender a c.: (intr.) submisionar (por, pri); engage to do on c.: kontratar per forfeto.
contracted:
kontrakt-ita; streta.
contractibility:
kontrakt-ebl-eso.
contraction:
see contract.
contractor:
(party to a contract) kontrat-anto, -ero; (manager) entraprez-isto; (as for an army) furnis-anto, -ero.
contradance:
kontradanso.
contradict:
kontre-dicar; (mutual) inter-kontre-dicar; (to deny flatly; give the lie to) dementi-ar (ulu, pri ulo).
contradiction:
kontre-dic-o, -ajo; (log.: in idea, terms) antilogio; (flat denial) dementio; spirit of c.: kontre-dic-em-eso.
contradictory:
kontre-dic-anta, -iva, -oza; self c.: su-kontre-dic-anta; (mutual) inter-kontre-dic-anta.
contradistinction:
kontrasto.
contralto:
(voice, singer) kontralto.
contrapose:
(log.) kontrapoz-ar; -sition: -o.
contrariness:
kontre-ag-em-eso; kontre-dic-em-eso; des-agreabl-aji.
contrary:
kontre-a (ad); (n.) -ajo; (in spite of) malgre; (reverse) inversa; (obstinate) obstin-anta, -ema, -era; on the c.: kontre-e; kontraste; in the c. direction: en kontre-a sinso, kontre-e; to act c.: kontre-agar (ulo, ulu).
contrast:
(intr.) kontrast-ar (kun), (tr.) -igar, (mutual) inter-; (n.) -o (cf. komparar; opozar; distingar).
contravene:
kontravencar (tr., intr.).
contre-temps:
des-oportun-ajo, des-fortunoza evento (od, incidento).
contribute:
(tr., intr.) kontributar (ulo, ad ulo); (subscribe) (tr., intr.) suskriptar; (aid) helpar; kun-laborar.
contribution:
(act) kontribut-o, (thing) -ajo; suskript-o, -ajo; quoto; don-ajo; artiklo (en jurnalo); help-o, -ajo.
contributive:
kontribut-ala, -iva.
contributor:
kontribut-anto, -ero; kun-redakt-ero; korespond-ero.
contrite:
kontric-anta, repent-anta.
contrition, to feel:
(intr.) kontricar; (tr., intr.) repentar.
contrive:
(think out) inventar; (succeed) (intr.) sucesar; (tax one’s ingenuity) injeniar; (scheme) (intr.) intrigar; brasar; (with evil purpose) mashinacar; (find means to do) trovar moyeni facar; -vance: invent-uro; mashino; (plot) mashinac-o, -ajo; (artifice) artifico; ruzo.
control:
(by check verification) kontrolar; (govern) dominacar, guvernar; direktar; (regulate a machine) regular; (impose regulations on) regul-izar; (repress) represar.
control:
(n.) (management) direkt-(ad)o; (rule) impero; regno; dominac-(ad)o (instrument) regul-ilo.
controllable:
submis-ita (od, obediema) ad autoritato; guvern-ebla; direkt-ebla; docila.
controller:
(comptroller) kontrol-isto.
controversy:
kontroverso; polemiko; (quarrel) disputo; (legal) litijo. controvert: kontroversar; (intr.) disputar; debatar, diskutar; (oppose) kombatar; (confute) refutar.
contumacy:
obstin-eg-em-eso; (jur.) kontumac-eso; refraktar-eso.
contumely:
insulto; des-estimo.
contuse:
kontuz-ar (ulu); -sion: -o, -uro; -sed: -ita.
conundrum:
(jok-)enigmato.
convalesce:
(intr.) konvalecar; -cence: -o; -cent: -anta, -anto; ri-san-ig-anta,
convection:
konvekto.
convene:
(convoke) kun-vokar; (assemble) asemblar, kun-venar.
convenience:
konveno, komod-eso, -aj-o; komforto; at your earliest c.: tam balde kam vu; at your c.: segun vua arbitrio (od, konveno).
convenient:
komoda, konven-anta, oportuna.
convent:
kuvento; monak-eyo.
conventicle:
konvento.
convention:
(agreement) konvenciono; (assembly) konvento, asembl-(ad)o.
conventional:
(stipulated) konvencion-ala; (usual) ordinara.
conventual:
kuvent-ala.
converge:
(intr.) konvergar (ad, vers); -gent: -anta, -ema.
conversant:
familiara; instrukt-ita, exerc-ita (ad); experta; erudita (pri); konoc-ita; to be c. in: konocar; havar experience pri.
conversation:
konvers-ado; inter-parol-ado.
conversational:
konvers-ema, -ala.
conversazione:
(literatur-ala od societ-ala) asemblo.
converse:
(intr.) konversar (kun); inter-parolar.
converse:
(speech) konvers-(ad)o; (log.) invers-a, -o; reciprok-a, -o.
conversion:
(rel., finan.) konvert-(ad)o, -eso; (transformation) transform-(ad)o; (log.) invers-igo; (exchange) kambi-(ad)o.
convert:
(rel., finan.) konvertar; (exchange) kambiar; (transform) transformar; (log.) invers-igar; (n.) (rel.) konvert-ito.
convex:
konvex-a; -ity: -eso.
convey:
portar; transportar; transmisar; (by vehicle) veh-igar, vetur-agar; (gas, elec. by tubes, wires) konduktar; (property) transferar; (c. away) for-portar; (meanings) expresar la ideo di; (escort) akompanar.
convict:
kondamnar (ulu, ad ulo); pruvar (ulu), esar kulp-oza (pri); (relig.) konci-ig-esar (pri sua peki).
convict:
(n.) kondamn-ito; krimin-anto, -ero; bagn-ano; (at hard labour) forcato; (guilty person) kulp-oz(ul)o; c. prison: bagno; karcero.
conviction:
konvink-o, -eso; persuad-o, -eso; (convicting) kondamno.
convince:
konvinkar.
convincing:
konvink-anta, -iva, oza; pruv-anta, -iva.
convincingness:
konvink-iv-eso; povo; fort-eso.
convivial:
fest-ala; soci-ema; joy-ema; gaya; bon-humora.
conviviality:
soci-emeso; gay-eso; festal-eso.
convoke:
kun-vokar.
convoluted:
volut-atra.
convolution:
cirkonvoluciono; en-volv-ajo, -eso.
convolvulus:
konvolvulo.
convoy:
(transport of troops, etc.) konvoyar; (accompany) akompanar; (to be) eskort-esar; escort ship in a c.: konvoy-ala eskort-navo; c. ship: (transport) konvoy-navo.
convoy:
(nav., milit.) konvoyo, eskorto.
convulse:
(intr.) konvulsar, (tr.) -igar; (fig.) agitar, ecit-esar.
convulsion:
konvulso (cf. spasmo, krampo); (commotion) tumulto, sukuso.
convulsive:
konvuls-ala, -atra.
cony:
kuniklo.
coo:
(intr.) rukular.
cook:
(tr., intr.) koquar; (person) koqu-ist-ulo, -ino.
cookery:
koqu-(ad)o; -eyo, -arto; (book) -libro.
cool:
(plu-) kold-(et)igar; (something hot) des-varm-igar; (tech.) frigor-izar; to grow c.: des-varm-eskar, kold-(et)eskar; c. down: (fig.) kalm-igar, moderar; pac-eskar.
cool:
(adj.) kold-(et)a; (person) ne-ecit-ita, kalma, tranquila; sen-shama.
cooler:
(for fresh water) (fresh-aqu-ala) frigor-iz-ilo; radiatoro.
cooling:
kold-ig-anta; (refreshing) fresh-ig-anta; (refrigerating) frigor-iz-iva; -if-anta.
coolness:
(temperature) kold-(et)eso; (person) ne-ecit-eso, tranquil-eso; (self-assurance) aplombo.
coolie:
“kuli”.
coom:
unto
coon:
(raccoon) ratono.
coop:
(up) inkluzar strete; en-kaj-igar (uli, ulo); en-park-igar; esar restrikt-ita (quale en kajo).
coop:
(for hens) han-eyo, han-uyo; pultro-kajo.
cooper: barel-ifar; -isto.
cooperate:
(in a co-operative association) (intr.) kooperar; (in a gen. sense) kun-laborar; kontributar (ad); helpar; parto-prenar.
cooperation:
(gen.) kun-laborar; kooper-(ad)o.
cooperative:
kooper-ala, -anta.
coopt:
kooptar.
coordinate:
koordin-ar; (adj., n.) -ata, -ato (also geom.); -tion: -(ad)o, -eso.
coot:
fulko.
copaiba:
kopaiv-o, -iero.
copal:
kopalo.
copartner:
(kun-) asoci-ito; (sports) partenero; -ship: egala parto-preno (en aferi, en firmo); asoci-o, -uro.
cope with:
opozar (su) ad; rezistar (ulu, ulo); luktar (kontre, kun), afrontar, traktar.
cope:
(arch., and vestment) chapo.
copier:
kopi-isto, -ero; (imitator) imit-anto, -ero.
coping:
chapo, mur-supr-ajo.
copious:
abud-anta; richa.
copper:
kupr-o; (for cooking) kaldrono; (large, as for brewing, washing) kaldiero; to copperplate: kupr-izar; c. money: kupra moneto; c.smith: kaldron-if-isto, kupro-mestier-isto; -ry: kupr-oza, (colour) -ea.
coppice, copse:
kopso, bosk-eto.
coprolite:
koprolito.
copula:
kopulo.
copulate:
(sexual) kopulacar.
copy:
kopi-ar; (imitate) imitar; (cf. trans-skribar).
copy:
(n.) (act, result) kopi-o, -uro; (to be followed) modelo; skrib-tasko; (imitation) imit-uro; (of book, paper) exemplero; (duplicate) duplikato; (exact c.) faksimilo; (manuscript, as for printer) manuskripto, imprim-materio; rough c.: klado; clean c.: neta kopi-uro; certified c.: atest-ita kopi-uro; corrected c.: kopi-uro korekt-ig-ita (od, emend-ita).
copy-book:
kayero.
copyist:
kopi-isto, -ero, -anto; (imitator) imit-anto, -ero.
copying-press:
kopio-pre-ilo.
copyright:
autor-yuro; this is c.ed: ri-produkto (esas) interdikt-ita.
coquet:
(flirt) flirtar (intr.); (to be c.ish) koket-esar.
coquetry:
koket-eso, -ajo.
coquette:
koket-ino.
coquettish:
koket-a, -atra.
coral:
koralio (cf. madreporo).
corbel:
korbelo.
cord:
kord-izar, -ligar.
cord:
(n.) kord-o, (string) -eto; (a short end or bit of c.) brino; (a strand of rope; or a pull c.) kordono; bell-c., -pull: klosh-(et) kordono; umbilical c.: umbilik-ala kordono; spinal c.: myelo; to make c.: kord-ifar.
cordage:
kord-(eg)o nav-ala; kord-ag-aro.
cordate:
kordio-forma.
cordial:
(fig.) kordi-ala; fort-ig-iva; (n.) liquoro (-vino); fort-ig-ivo.
cordiality:
kordi-al-eso.
cordon:
(all senses) kordono.
corduroy:
koton-veluro.
core:
sen-kern-igar.
core:
kerno; stumpo; (fig.) kordio; centro; fundo.
co-religionist:
sam-religi-ano.
co-respondent:
komplico, kun-defens-anto.
coriander:
koriandro.
cork:
(a bottle, etc.) stopar (ulo, per), kork-izar; c.-belt, -jacket, -float: kork-flotac-ilo; (bark) korko; (stopper) stop-ilo.
corkscrew:
korko-tir-ilo.
cormorant:
kormorano.
corn:
(beef) sal-izar (karno).
corn:
(n.) (U.S.) maizo; (England) la cereal-aro; frumento (wheat); horde-o (barley); sekalo (rye); aveno (oats); (callosity) kal-o, -ajo; ear of c.: maizo-spiko.
cornac:
kornako.
cornea:
korneo.
corned beef:
sal-iz-ita bov-karno; (in tins) konserv-ita karno, buxo-karno.
cornel:
(berry) kornel-o; (tree) -iero.
cornelian:
kornalino.
corner:
(the market) akaparar; (drive to a c.) akular, en-angul-igar.
corner:
angulo; (com.) akapar-o, (state) -eso; three c.ed: tri-angula, (hat) tri-korna (chapelo); c. piece: angul-peco, -moblo; c. stone: angul-petro; fundament-o (-petro); to fold the c.s of: angul-faldar; -wise: diagonal-e.
cornet:
(instr.) kornet-o; valvo-kornet-o; (head-dress) korno-kofio; (of paper) papera korneto; -ist: (valv-) kornet-isto, -ero.
cornflower:
(bot.) aciano; (meal) maiz-farino.
cornice:
kornico.
corn-salad:
valerianelo.
cornucopia:
abundo-korno.
corolla:
korolo.
corollary:
korolario.
corona:
(astron.) halono (od, cirklo) lum-oza. coronation: kron-izo.
coroner:
mort-inquest-isto, -ero.
coronet:
kron(et)o.
corporal:
kaporalo.
corporal:
(relating o body) korp-ala.
corporate:
korporacion-ala.
corporation:
korporacion-o; (municipality) municipo; komon-ala konsil-ant-aro.
corporeal:
korp-ala; materi-ala.
corps:
(army, etc.) (arme-)korpo; (troop) trupo.
corpse:
kadavro.
corpulence:
korpulent-eso.
corpulent:
korpulenta (cf. repleta, obeza, grosa, korp-oza, gras-oza).
corpuscle:
korpuskulo, globulo.
corpus juris:
“corpus juris”.
correct:
korekt-igar; (cf. ad-just-igar, plu-bon-igar; emendar, rektifikar; reparar, ordinar); (punish) punisar; to stand c.ed: agnoskar sua eroro.
correct:
korekta, sen-erora; (behaviour) dec-anta, konven-anta; (exact) exakta; (right) justa; (of style) pura, bona.
correction:
(act) korekt-igo, (result) -ig-uro; (punishment) puniso; house of c.: punis-domo.
corrective:
korekt-ig-iva; punis-ala.
correctness:
korekt-eso.
correlate:
(intr.) korelat-ar, (tr.) -igar.
correlation:
korelat-o, -ig-(ad)o.
correlative:
korelat-anta, -iva, -ivo.
correspond:
(by letters) (intr.) korespondar (kun); inter-komunikar; (agree) konkordar (ad, kun); (conformity) inter-relatar; konform-igar, -esar, (fig.) korespondar (ad), (equality) egal-esar, -igar.
correspendence:
(by letters and function) korespond-(ad)o; (relation) inter-relato; (agreement) konkordo, konform-eso.
correspondent:
korespond-anta, konform-a (ad); (person) korespond-anto, -ero; -isto.
corresponding:
(letters) korespond-anta; (complemental) komplet-ig-iva.
corridor:
koridoro.
corrigible:
korekt-ig-ebla.
corroborant:
(med.) fort-ig-iva.
corroborate:
konfirmar; fort-igar; -tive: konfirm-ant, -iva.
corrode:
korodar; (cf. rodar, erodar, frust-igar).
corrosive:
korod-anta, -iva; kaustika.
corrugate:
(wrinkle) rug-izar; (contract as brow) frunsar; c.ed iron: ond-atra (od, ond-iz-ita) fer-tolo; -tion: rug-izuro; kanel-izuro.
corrupt:
(phys., moral) koruptar; (moral) deboch-igar; (as by bribes) subornar; (to become c.) korupt-at-eskar; (cf. kontaminar, polutar, vici-izar).
corrupt:
(adj.) korupt-ita; deboch-anta, -ema; des-honesta; mala; ne-etikala; (rotten) putr-anta; (vicious) vici-oza.
corrupter:
korupt-anto, -ero; deboch-ero, -ig-anto; suborn-anto, -ero.
corruptibility:
korupt-ebl-eso.
corruption:
korupt-(ad)o, -ajo; (matter) puso; gangreno (fig.).
corsage:
(bodice) korsajo.
corsair:
(person) korsar-o, (ship) -navo.
corselet:
(pektoro-)kuraso.
corset:
korset-o, -izar; c. stay: busko; -ier: korset-ifisto, -vend-isto; c.cover: korset-kovr-ilo.
cortége:
eskorto, procesiono, sequ-ant-aro.
cortex:
kortico.
corundum:
korundo.
coruscate:
(intr.) cintil-ifar, brilar (de, per).
corvée:
korve-o; to do the c.: (intr.) -ar.
corvette:
korveto.
Corvus:
(astron.) korvo.
corybant:
koribanto.
corymb:
korimbo.
coryphee:
korifeo.
co-secant:
ko-sek-anto.
co-sine:
ko-sinuso.
cosmetic:
(art of) kosmetic-o; (adj.) -ala; (a c.) -ajo.
cosmic:
kosm-ala.
cosmogony:
kosmogonio.
cosmography:
kosmografio.
cosmology:
kosmologio.
cosmopolitan:
kosmopolit-a, -(ul)o.
cosmos:
kosmo.
Cossack:
kozako.
cosset:
dorlotar.
cost:
kustar; how much c.s: quante kustas (to).
cost:
(n.) kusto; preco; kusto-preco; (expense) spens-(ad)o; at the c. of: po; c. of making: fabrik-preco, -kusto; c. what it will: po irga preco; ye irga risko; to one’s c.: ye la detrimento (od, domajo) di ulu.
costal:
kost-ala.
costermonger:
strad-ala (frukto-) vend-isto.
costive:
konstip-ita, -es-ema.
costly:
kust-oza, -anta; chera; prec-oza; lux-oza; -liness: kustoz-eso (od, precozeso), spens-(eg)o.
costume:
kostumo; -mier: -isto, vend-isto, -lug-isto. cot: (cottage) dom-eto; (bed) lit-eto.
co-tangent: ko-tangento.
cotolette: kotoleto.
coterie: sekt-eto, -acho; partis-eto, -acho.
cothurn(us): koturno.
cotillion: kotiliono.
cottage: dom-eto; (U.S.) rurala-domo; “villa”.
cottager: dom-et-ano.
cotter-pin: (peg) kelo.
cotton: koton-o, (goods, thing) -ajo; c. weaver: koton-fabrik-isto; c. wool: vato; c. spinner: koton-fil-if-isto; c. waste: koton-buro, -reziduo; c. gin: mashin-o por sen-gran-igar kotono.
cotyledon: kotiledono.
cotyloid: (anat.) kotiloid-o, -a kav-ajo.
couch: (express) exspresar.
couch: (bed) lit-(et)o; sofa c.: lit-kanapeo.
couchant: (su-) kush-anta.
couch-grass: hundo-herbo.
cougar: (puma) pumao; (panther) pantero.
cough: (intr.) tus-ar, (lightly) -et-ar; c. up: expektorar; c. relieving: bechika.
cough(ing): tus-(ad)o; fit of c.: tus-aceso; c. drop: tuso-pastilo; whooping c.: koklusho.
could: (was able) povis; (will be able) pov-os; (would be able) pov-us.
coulise: kuliso.
council: konsil-ant-aro; -ist-aro; (church) koncilo; (vestry) presbiterio; common c.: komon-ala konsil-ant-aro; -man: konsil-anto, -ero.
counsel: konsilar (ulo, ad ulo; ulu pri ulo); (consult with) konsultar (ulu); deliberar (pri).
counsel: (advice) konsil-o, -ajo; (adviser) konsil-anto, -ero; (lawyer) advokato; take c. with: demandar konsilo (de ulu); konsultar (ulu); keep one’s c.: gardar la sekret-ajo (od, aferi).
counsellor-at-law: juriskonsulto.
count: (by units) kontar; (calculate) kalkular; (be of importance) (intr.) importar; (give numbers to) nombr-izar; (judge) judikar; konsiderar; (impute) imputar; (rely on) fidar; expektar.
count: (n.) konto; kalkul-o, (result) -uro; (jur.) (singla) akuz-punto; (title) komt-(ul)o.
countenance: aprobar; suportar.
countenance: (n.) vizajo; mieno; fizionomio; (approval) aprobo; suporto.
counter: (prefix, prep., adv.) kontre, -e; (cf. anti-).
counter: kontre-agar; retro-donar.
counter: (one who counts) kont-anto, -ero (cf. count); (in games) ficho; lud-, konto-marko; (in a shop) vend-, serv-, pago-tablo; revolution c.: turno-kont-ilo; to run c.: kontre-esar (ulo), kontre-agar (ulu, ulo); c. blow: kontre-frapo, -shoko.
counteract: kontre-agar; kompensar; nul-igar; neutr-igar; halt-igar.
counterbalance: equilibrar; kompensar (fig.) neutr-igar; (n.) kontre-pez-ajo.
counter-bass: (instr.) kontrabaso.
countercharge: kontrea (od, opoz-anta) akuz-o, kontre-akuz-o.
countercheck: kontrol-mark-izar; kontrol-verifikar; (oppose) rezistar.
counter-current: kontre-flu(ad)o.
counterfeit: (cf. prefix: pseudo-); (money, signatures) kontrafaktar; (imitate) imitar; (simulate) simular; (adj.) kontrafakt-ita; fing-ita; falsa; ne-sincera; (n.) kontrafakt-uro, -ajo.
counterfeiter: kontrafakt-anto, -ero, -isto.
counterfoil: kontrol-folio, (in games) -marko; kontrol-registro.
counter-irritation: (med.) revulsion-ado.
countermand: kontre-imperar; des-komandar; (for goods) des-komendar; (law etc.) revokar; (a guest) des-invitar.
countermarch: kontre-marchar.
counter-mark: kontrol-marko (in theatre) kontrol-bilieto.
countermine: kontre-minar; (fig.) kontre-intrigar.
counterpane: lit-kovr-ilo (steb-ita).
counterpart: faksimilo; duplikato; kontre-parto; komplemento; (double of person) sozio.
counterplea: repliko, kontre-pledo.
counterplot: kontre-komplotar; kontre-ruzar; (fig.) kontre-minar.
counterpoint: kontrapunto.
counterpoise: (be in a state of balance) equilibr-ar; (put in c.) -igar; (n.) kontre-pez-ajo; kompens-ajo.
counterpoison: kontre-venono.
counterscarp: kontrescarpo.
countersign: kontre-signat-ar, -uro; vistar.
countertenor: kontralto.
countess: komt-ino.
counting-house: kontoro.
countless: ne-kont-ebla; sen-nombra. countrified: rur-ala; provinc-ala; rustika; (person) provincano; agrano; rur-ano.
country:
(fatherland) patrio; nasko-lando; (land, region) lando; regiono; (opp. of town) ruro; (province) provinco; c. dance: (quadrille) kontrdanso; c. house: rur-ala domo.
countryman:
(fellow c.) sam-land-ano; sam-patri-ano; (rustic) rur-ano; rustik-(ul)o.
county:
(Europe) komt-io; (U.S.) stato-distrikto.
coup:
stroko; (master-stroke) bril-anta stroko; c. de théâtre: stroko teatrala; c. de grâce: morto-frapo (od, pafo).
coupé:
(brougham) kupeo.
couple:
kuplar (ulo); (put in twos) par-igar; (cf. jungar) kun-ligar; kun-juntar.
couple:
(n.) duo; paro; married c.: (ge-)spozi.
coupling:
(mechan.) kupl-ilo; (by pairs) par-igo; (putting in clutch) embrago; c. pin: kupl-stango; c. rod: kuplo bielo.
couplet:
kupleto.
coupon:
(finan.) kupono; (as for theatre) bilieto.
courage:
kurajo, (interj.) -e!; to have c.: (intr.) kuraj-ar; to give c. to: -igar (ulu); take c.: -eskar; without c.: sen-kuraja.
courageous:
kuraj-oza, -ema.
courier:
kuriero (cf. estafeto).
course:
(race, run) (intr.) kurar; (hunt) (tr., intr.) chasar.
course:
(of lessons, study, etc.) kurso; (of life) vivo-duro; (at meals) servico; (direction) sinso; voyo; (of water, elec.) fluo; (sequence) ir-(ad)o; progreso; (succession) suced-(ad)o; (of sickness) evoluciono, progreso; (of a river, a wound) par-kur-o; (race c.) hipodromo; meal with three c.s: repasto kun tri dishi; in due c.: pos ula (o konvenanta) tempo; en (justa) ordino; in the c. of: dum; pos tempo-duro; dum la progreso; of c.: kom-pren-ende; sen-dube; to esas; take its c.:  evolucionar naturale; water c.: aqua-fluo; rivero-lito.
court:
(woo, also pay c. to a king, etc.) kurtezar; (flatter) flatar; (solicit) solicitar (ulu, ulo); c. inquiry: invitar exploro.
court:
(n.) (of a house; royal; of justice) korto; (to a woman) kurtez-(ad)o; (small street) sako-strado; strad-eto; (judgement seat) tribunalo, korto; c. of honour: honor-korto; courtly: (person) kort-ana; graci-oza; (place) kort-ala, -atra; c. lady: kort-an-ino; c. martial: milit-ala tribunalo (od, judicio; od, konsil-ant-aro); to c. martial: judiciar (ulu) avan milit-ala tribunalo; highest c.: supra korto; c. of inquiry: judici-ala (od, kort-ala) exameno (od, inquesto); criminal c.: korto krimin-ala; c. plaster: gum-tafto; c.ship: (amor-) kurtez-(ad)o.
courteous:
(in manners) polita; (in character) jentila; (amiable) afabla.
courtesy:
(bow) reverenc-o (v.) -ar; (manners) polit-eso, -ajo; jentil-eso, -ajo (act); (favour) favor-o amik-ala.
courtesan:
amor-(vend-)ist-ino.
courtier:
(member of a c.) kort-ano; (wooer) kurtez-ero, -isto; (flatterer) flat-anto, -emo, -ero.
courtliness:
galanteso, ceremoniozeso.
cousin:
kuz-o, -ulo, -ino; (relationship) -eso; (collect.) -aro; first c.: primara kuzo; second c.: sekundara kuzo; -ly: -ala, -atra.
cove:
bay-eto; golf-eto.
covenant:
(intr.) konvencionar; (intr.) paktar; inter-konsentar (intr.) kontratar (intr.); (obligate) obligar (ulu); promisar (ulo).
cover:
kovrar (ulu, ulo, per); (a bed, piece of furniture etc.) tegar; (wrap) envelopar; (put a roof on) tekt-izar (Note: cf. suffix -iz-); (screen) shirmar; (conceal) disimular, vel-izar; (include) inkluzar, kontenar; (distances) tra-irar, tra-kurar; par-irar, -kurar.
cover:
(gen.) kovr-ilo; teg-ilo; envelop-ilo; (of letters) kuverto; (of parcel) envelop-ilo; (of table, floor) tapiso; (bell-shaped for dishes) klosho; (for pot, saucepan) kovr-ilo; (fig.) velo; (falsa) pretexto; shirm-ilo; protekt-o; motor c.: kartero; cloth c.: telo-tego; remove the c.: des-kovrar; unger separate c.: en altra kuverto, (od, envelop-ilo); to take c.: shirmar su.
coverlet:
lit-teg-ilo; ped-kovr-ilo.
covert:
cel-ita; sekreta; insidi-ema; (n.) shirm-ilo; (thicket) kopso; repoz-eyo (di uceli, animali).
covet:
dezir-(eg)ar; avid-esar (de, pri); ambicionar.
covetous:
avida (de); avar-a, -acha; gan-ema; dezir-oza.
covey:
trupo. cow: timid-igar (ulu, per ulo); (become) -eskar; sen-kuraj-igar, -eskar; (subdue) domtar; (become cast down) depres-at-eskar.
cow:
bovino; (milch c.) lakto-bovino; lakt-ifanta bovino; c.yard: bov-(in)eyo; c.boy, c.herd: bov-gard-isto, -dukt-isto; c.catcher: ston-eskart-ilo; c.hide: bov-fel-o, -a; c.dung: bov-feko; c.pox: vecino; c.berry: vacinio.
coward:
poltrono, sen-kuraj-o, -(ul)-o.
cowardice:
(quality) poltron-eso, (act) -ajo; des-kuraj-o.
cowardly:
poltron-a, -atra; (adv.) des-kuraj-oze; (apprehensive) timeme, tim-ante; (not bold; shy) timide.
cower:
(intr.) blotisar (timante).
cowl:
kapuco (cf. froko; kagulo).
cowrie:
kaurio.
cowslip:
primulo (cf. primrozo).
coxa:
iliako.
coxalgia:
koxalgio.
coxcomb:
fatu-ulo, dandi-acho.
coxswain:
batelo-guvern-isto; shalup-estro (od, direkt-isto).
coy:
modesta; timida; rezerv-ema; pudor-ema.
cozen:
dup-igar; fraudar.
cozy:
komfort-oza, komoda e mikra; (tea) te-krucho-kusen-eto (od, kovr-ilo).
crab:
krabo; (astron.) kankro.
crab-apple:
sovaja pomo.
crabbed:
akra-humora; des-, ne-afabla.
crack:
(act and noise of something breaking, also voice and finan.) (intr.) krakar; (split) fend-(et)ar, (break) ruptar; (on surface only) (tr., intr.) krevisar; (noise of momentary shock, as of fingers, whip) (intr.) klakar; c. a joke: dicar esprit-ajo; (tr., intr.) jokar; c. up: laud-(eg)ar; (interj.) krak! (bend and flaw) knikar.
crack:
(n.) krak-(ad)o; (split) fend-et-o, -uro; (surface crack as in china) krevis-uro; (of whip) klak-(ad)o; (of voice) krako, (cf, muo); (of firearms) deton-(ad)o; c. of doom: lasta judicio; c. shot: (esar) bon-ega paf-ero, -isto.
crack-brained:
esar mente ne-sana; fola; dementa; ne-saja.
cracked:
fend-ita; krevis-ita.
cracker:
(fire-c.) petard-eto; (eatable) bisquito.
crackle:
(as fire) krepitar (intr.) krak-etar (intr.) (cf. krevisar).
cracknel:
kraknelo.
cradle:
kushar (ulu en bers-ilo); (rock) bersar; (lull) lular.
cradle:
(n.) bers-ilo; c. song: berso-kanto.
craft:
(trade) mestier-o, -ala; (art) arto; (cunning) ruzo, artific-(ach)o; malic-o; (ship) nav-o, -aro.
craftsman:
mestier-isto, (habila labor-isto; fabrik-isto).
crafty:
ruz-oza, artific-(ach)oza; insidi-ema.
crag:
rok-ajo eskarpa; -gy: rok-aj-oza, abrupta, eskarpa.
crake:
ralo.
cram:
(fill to excess) tro-plen-igar, -eskar; saturar; ferme pak-igar; (instruct) instrukt-egar; (study) studi-egar; (stuff) gavar; (squeeze) klem-(eg)ar; -med: (over full) tro-plen-ig-ita; -mer: rapida instrukt-isto, -ero.
cramp:
(cramp, pinch) jenar; konstriktar; (with a cramp-iron) krampon-agar; (med.) havar krampo.
cramp:
(n.) (med.) krampo (cf. spasmo); (tech.) krampono; hoko; writer’s c.: skrib-krampo; c. fish: torpedo; c. iron: krampono.
cranberry:
reda vacinio.
crane:
(bird) gruo; (derrick) krano; lev-mashino; (gin) argano; c. fly: tipulo.
cranium:
kranio.
crank:
(crooked handle) manivelo; (gen.) turn-ilo; (faddist) mani-et-ozo, fantazi-em(ul)o, monomani-iko; (crabbed person) ne-agreabl-(ul)o; irac-emo; to turn the c.: manivel-agar; (of a hand organ) manivel-plear; c.case: (auto) kartero; c.shaft: manivel-arboro.
cranky:
fanazi-ema; irac-ema; kapric-oza; (boats) kulbut-ema.
cranny:
krevis-uro; fend-(et)o; -uro.
crape:
krepo.
crapulent:
krapul-anta, -oza; ebri-eg-a, -es-ema; to live in a c. life: (intr.) krapular.
crasis:
krazo.
crash:
(shatter) frakasar; (collide violently) forte frapar; (intr.) kolizion-egar; (noise) (frakas-) bruiso; krak-ego; (finan.) krak-ar, -o; (interj.) krak!; (fall violently) fal-egar.
crass:
(physically) dika, densa; (mentally) stupida, obtuza.
crate:
fram-izar; (n.) framo; ajur-oza kesto; fram-iz-ita kesto.
crater:
kratero.
craunch:
(as with teeth) krokar; (crack) krepitar (intr.).
cravat:
kravat-o; to put on a c.: -izar (ulu).
crave:
(long for) avid-esar (pri); (beg) pregar, suplikar; (ask) demandar. craven: poltron-a, -o; sen-kuraj-a, -(ul)o.
craving:
dezir-ego; (greediness) avid-eso.
craw:
(crop) kropo.
crawfish, crayfish:
kankro; (spiny lobster) langusto.
crawl:
(intr.) reptar; (drag oneself) tranar su; (climb) klimar (tr., intr.); (of flesh) havar ganso-pelo.
crawler:
rept-ero.
crayon:
(chalk, lead, etc.) krayono; (coloured) pastelo.
craze:
fol-igar, -eskar; dement-igar, -eskar; (to rave) (intr.) delirar; (n.) mani-(et)o; fol-eso, frenezio.
crazy:
frenezi-oza, -ika; fola, sen-raciona; (decrepit; dilapidated) kaduka; c. person: dement-(ul)o.
creak:
(intr.) stridar; (intr.) grincar; (crack) (intr.) krak-etar; -y: strid-anta, -oza.
cream:
krem-o; whipped c.: -o quirl-ita; c. jug: krem-uyo; c. coloured: -ea; -y: -oza, -atra; c. cheese: kazeo; (produce c.) krem-if-ar; (skim) sen-krem-igar; -ery: lakt-erio, -o-vend-eyo.
crease:
(plait) plisar; (rumple) krumpl-ar; (fold) faldar; (n.) plis-uro; fald-uro.
create:
krear: (cf. produktar, naskigar, genitar; efekt-igar; fondar).
creation:
(act) kre-(ad)o, (result) -uro; kre-ito; (all creatures) kre-it-aro; (universe) universo.
creative:
kre-anta, -iva.
creator:
kre-anto, -into, -ero; produkt-anto; (fig.) autoro.
creature:
kre-ito, -uro, -ajo; persono; ento; (animal) bestio. animalo; (dependent) depend-anto, -ero; protekt-ato; (tool) instrumento; agento.
crèche:
infant-azilo; infant-sorg-eyo.
credence:
(belief) kredo; (eccl.) krdenc-o; to give c. to: kredar (ulu, ulo).
credentials:
akredit-fido-letro.
credible:
kred-ebla, inda; fid-inda.
credibility:
kred-ebl-eso.
credit:
(com.) kreditar; (trust; believe) fidar (ad); kredar (ulu, ulo).
credit:
(com.) kredito; (trust) fido; (belief) kredo; (honour) honoro; (reputation) bona reputo; to give c.: (also fig.) kreditar; to do c. to: honor-izar (ulu, per ulo); I gave you c. for more sense: me kredis ke vu havis bona judiko; c. entry: kredit-ajo; letter of c.: kredit-letro; sell on c.: kredite vendar; c. account: kredito-konto.
creditable:
estim-inda; honor-oza, -iz-anta; merit-oza; konsider-inda; laud-inda; kred-ebla.
creditor:
kredit-anto, -ero.
credulous:
kred-ema.
creed:
(belief) kred-o; (article(s) of belief) kred-formulo, kred-end-ajo, kred-artikl-o, -i; dogmat-aro.
creek:
(cove) golf-eto; (small stream) river-eto.
creel:
(angler’s) fish-korbo, -uyo.
creep:
(as a serpent or a child) (intr.) reptar; (drag) tranar (su); (glide) glitar (sur); (insinuate) insinuar (ulo); (tr., intr.) infiltrar; c. on: avancar pok-ope (od, repte); c. out: ek-irar repte; c. up: klimar od avancar od alt-eskar lente; c. over: super-reptar.
creeper:
rept-ero, -ajo; klim-anta-planto; liano.
creepingly:
repte; lente.
cremate:
kremecar; -tory: -eyo, -erio, -forno.
crenelated:
krenel-iz-ita.
creole:
kreol-a; -o, -ulo, -ino.
creosote:
kreozoto.
crepitate:
(intr.) krepit-(ad)ar.
crepon:
krepono.
crepuscular:
krepuskul-ala; crepuscle: (twilight) krepuskulo; (morning) auroro.
crescendo:
kresk-anta, -ante.
crescent:
krecento; (moon) mi-luno; to cut in the form of a c.: sesgar.
cress
(water): kreso.
crest:
(all senses) krest-o; -ed: -iz-ita.
crestfallen:
depresita; sham-oza.
cretaceous:
kret-oza, -atra.
cretin:
kretin-(ul)o.
cretonne:
kretono.
crevasse:
krevis-uro, fend-uro.
crevice:
krevis-et-uro; fend-et-uro.
crew:
(nav.) vir-aro; nav-an-aro; nav-trupo; (in gen.) band-o, -acho; trupo.
crib:
(plagiarize) (tr., intr.) plaji-ar; fur-et-ar; (confine) restriktar; limit-izar.
crib:
(cradle) bers-ilo; (manger) kripo; manjo-trogo; grano-kofro; (fig.) plaji-o, -uro; vort-opa traduk-uro.
cribble:
kribl-o, -agar.
crick:
kramp(et)o.
crick-crack:
(onom.) krik-krak.
cricket:
(insect) grilio; (game) kriketo; c. bat: -bat-ilo; c. ground: -agro, -eyo; -er: -lud-anto, -ero, -isto; mole c.: griliotalp-o.
crier:
(public) klam-ero, -isto. crime: krimino (cf. delikto, kontravenco, atento); heinous c.: -ego; malicious c.: (jur.) dol-oza, -o; to commit a crime: (intr.) kriminar; atentar; capital c: -o morte punis-ebla; to commit the same c. again: (intr.) ri-kriminar; (intr.) recidivar.
criminal:
(adj.) (thing, act) krimin-ala, (person) -anta, -inta, -oza; (n.) -anto, -ero, -ozo; to make a c. attempt on: atentar (ulu, ulo); c. (indecent) assault: atento kontre la pudoro; to make a c. out of: krimin-al-igar (ulu); c. law specialist: kriminal-isto.
criminality:
krimin-oz-eso; kulp-oz-eso.
criminologist:
krimin-experto.
criminology:
krimino-cienco.
crimp:
(hair)krisp-igar; frizar; (fold in) en-fald-etar (la bordo); (milit., naval) rekrut-ar per violento; rekrut-achar; (n.) friz-ajo, -lok-eto; rekrut-acho.
crimson:
karmezin-a, -o; (become) -eskar; (tint with) -izar.
cringe:
facar od sentar humile; blotis-achar; (draw back) kontraktar.
crinkle:
rug-izar; sinu-ifar; zigzagar; krisp-eskar; (n.) rug-iz-uro, frizo; krispo (of hair); (noise) tinklo; -d: krispa.
crinoline:
krinolino.
cripple:
(by loss of limb) kripl-igar; (lame) klaudikar (intr.); (n.) infirm-(ul)o; kripl-(ul)o; klaudik-ero, -anto.
crisis:
krizo.
crisp:
(woolly, of hair) krispa; (of things friable); krak-ema; (of speech) konciza.
crisscross:
zigzag-ar, -o, anta, -e; krucatra; transversa.
criterion:
kriterio.
critic:
kritik-anta, -ero, -isto.
critical:
(of criticism) kritik-ala; -ema; (of a crisis) kriz-ala; (fastidious) skrupul-oza; (fault-finding) kritik-acha, blam-ema; to c.ly explain: (the scriptures) exegezar.
criticism:
kritik-(ad)o; (unjust) –ach-(ad)o.
criticize:
kritik-ar, -achar; (blame) blamar.
criticizable:
kritik-ebla, blam-ebla.
croak:
(caw of crows; c. of frogs) (intr.) kroasar; (grumble) grunar (pri); (lament) lamentar (pri).
croaker:
pesim-isto.
crochet:
(v. tr., intr.) krochar; (whim) fantazi-eto.
crock:
krucho; ter-poto.
crockery
(ware): fayenc-o, -a; vaz-aro.
crocodile:
krokodilo.
croacus:
safrano.
cromlech:
dolmeno.
crone:
old-ach-ino.crony: intim-ulo, kamarado, amiko.
crook:
kurv-igar, ark-igar.
crook:
(quality) kurv-eso, (action) -igo; (result) -ig-uro; (shepherd’s) pastor-bastono; (criminal) krimin-anto, -ero, isto; by hook or c.: per una moyeno od altra; c. backed: gib-oza.
crooked:
kurva; sinu-oza; hok-oza, -atra; tord-ita; gib-oza; serpent-atra; (dishonest) des-, ne-honesta.
croon:
kant-etar monotone.
crop:
(clip, shear) tondar, rez-igar; (shorten) rekortar, kurt-igar; (mow) falchar; (fruit) koliar; c. out: aparar (intr.); emersar (intr.).
crop:
(of birds) kropo; (agri.) rekolt-ajo, -uro; plantac-ajo; koli-ajo, -uro; (from shearing) tond-ajo, -uro; neck and c.: integre, tote; second c.: duesma (od, ri-) kresk-ajo; c. eared: oreli tali-ita (od, rekort-ita; od, rez-ig-ita); to come a c.per: falar (od, faliar) male; facar fiasko; fal-egar.
croquet:
kroketo.
croquette:
fri-ita bulo (de).
crosier:
kroso.
cross:
(roads, etc.) kruc-umar; (c. over) trans-irar, -kurar, -flugar; (c. through) tra-irar; (intersect, intercross) inter-kruc-umar; inter-sekar; to make a c. of: kruc-igar; mark with a c.: kruc-izar; c. again: ri-pasar; ri-kruc-umar; c. out: efacar; tra-strek-izar; c. oneself: facar la kruco-signo; kruco-sign-izar-su; c. the arms: kruc-umar la brakii;; c. one’s mind: prizentar a la mento; to be c.: irac-ar; (contradict) kontre-dicar; (obstruct) obstruktar; kontre-agar; (interbreed) mixar; hibrid-igar, -esko; place c.wise: kruc-igar.
cross:
(adj.) (angry) irac-et-anta, -ema; (rude) des-, ne-afabla; en mala humoro; (slanting) obliqua; (a-thwart) transversa.
cross:
(n.) kruco; (c.ways) kruco-voyo; (sign) kruco-signo; (trial) tribul-o, -ajo.
cross-bar:
transversa bar-ilo, traverso.
cross-bearer:
kruc-iero, -o-port-isto, -ero.
crossbow:
arbalest-o; -man: -iero.
crossbred:
hibrida, mestica; di mix-ita razo.
cross-country:
trans la agri, direte.
cross-cut:
(plu) kurta voyo; transversa sek-ajo.
crosscut saw:
seg-ilo transversa. cross-examine: par-questionar (testo).
cross-eye:
okulo straba; -eyed: straba (person); -eso (quality).
cross-fertilize:
mix-fertil-igar; hibride fertil-igar.
cross-fire:
transversa paf-ado.
cross-grained:
(wood, etc.) transvers-fibra; (person) des-, ne-afabla.
cross-hatch:
hachar.
crosshead:
kruco-kapo, bielo-kapo.
crossing:
(passage way) pas-eyo, kruc-um-eyo; (act) trans-iro, kruc-umo; (intersection) inter-sek-o, -uro; (on board ship) pasajo.
cross-keys:
klefi kruc-um-ita.
cross-legged:
kun gambi kruc-um-ita.
cross-purposes:
(at) kun difer-anta skopi (od, intenci); (v., tr.) kontre-agar.
cross-question:
par-questionar; questionar detal-e, -oze.
cross-reference:
refero-cito; konsult-refero, -ajo.
cross-road:
kruco-voyo; transversa voyo (od, strado).
crosswise:
transversa; obliqua; kruce; kruc-forme.
crotch:
bifurk-o, -ajo; -eyo.
crotchet:
kaprico; mani-eto; fantazi-ajo; -ety: kapric-oza, -ema; mani-et-ema; baroka.
croton:
kroton-o; c. oil: -oleo.
crouch:
(intr.) blotisar, (intr.) squatar.
croup:
(med.) krupo; (rump) gropo.
croupier:
krupiero.
crouton:
krusto-peco.
crow:
han-(ulo)o-kantar, -kriar; c. over: kriar (od, kantar) vink-oze; fanfaronar (pri).
crow:
korniko; (cry) han-krio, -kanto; as the c. flies: en (od, per) direta lineo, direte.
crowbar:
fer-levero.
crowd:
amas-igar; (push) shovar; (press); presar; (encumber) inkombrar; -ed: amas-ig-ita; densa; (become) amas-eskar.
crowd:
(n.) turbo; (cf. pelmelo; asembl-ego; grup-ego).
crowfoot:
(bot.) ranunkulo.
crown:
kron-izar; (award prize) premi-izar; c. with laurel: kron-izar per lauro, laur-izar; (at checkers, chess) dam-igar; to c. all: kom kolmo (di desfortuno, e.c.).
crown:
(n.) (also fig. and of teeth) krono; (consummation) kolmo, (fig.) krono; kron-izo; komplet-igo; (money) kin-shilinga-peco; (of hat, head etc.) somito, vertico; (sovereign) suveren(ul)o; rejo; (prize) premio; c. prince: heredanta princ(ul)o; to un-crwon: sen-kron-igar, des-kron-izar; crowning: kron-izo; c. land: rej-ala (od, kron-) domeno; -er: kron-iz-anto.
crownglass:
kronglaso.
crowsfeet:
okul-rug-aro.
crucial:
kriz-ala; decid-ig-anta.
crucian:
(carp) karasino.
crucible:
kruzelo.
cruciferous:
krucifer-a, -o.
crucifix:
krucifixo.
crucifixion:
kruc-ago.
cruciform:
kruco-forma.
crucify:
kruc-agar (ulu); -ied person: kruc-ag-ito.
crude:
kruda; -ity: -ajo; -ness: -eso.
cruel:
kruela (cf. sen-kompata; severa; drakon-ala, ne-humana); -ty: (quality) kruel-eso, (act) -ajo.
cruet:
ole-uyo; kondiment-flakon-o, -aro, -uyo.
cruise:
(intr.) krozar.
cruiser:
(milit-ala) kroz-navo.
crumb:
(pano)pec-eto; (soft part of bread) krumo.
crumble:
pec-et-igar, (become) -eskar; polv-igar, -eskar; (with noise) (intr.) krular.
crumbly:
friabla.
crumpet:
madeleno.
crumple:
krumplar, rug-izar.
crunch:
(as with teeth) krokar; (grind) (intr.) grincar.
crupper:
gropo, rumper; (strap) grop-rimeno.
crural:
krur-ala.
crusade:
(kruco-)milito; -er: (kruco-)milit-anto.
crush:
aplastar (grapes, etc., also fig.); (bear upon) presar; (squeeze together) kompresar; (in a mill) muelar; (triturate) triturar; (suppress) represar; (oppress) opresar.
crush:
(a great crowd) turb-ego.
crush-hat:
chapelo fald-ebla.
crust:
inkrustar; (to be) -esar; (n.) (pano, ter-ala, e.c.) krusto; under c.: (cook) fundo-krusto.
crustacean:
krustace-a, -o.
crusty:
(of crust) krust-oza, -atra; -ala; (surly) akra-humora, des-afabla.
crutch:
gruch-o; to go on c.s: -irar.
crux:
la chefa punto.
cry:
(scream, also of animals) (intr.) kriar; (with words) klamar (fairo, venjo, e.c.); (of new-born infants) vajisar (intr.); (weep) plorar (pri); c. up, down: (depreciate) plu-, min-valor-igar; c. off: refuzar facar; abandon-ar; c. against: protestar, plendar (pri, kontre).
cryometer:
kriometro.
cryophorous:
krioforo.
cryoscope:
krioskopo.
crioscopy:
krioskopio.
crypt:
kripto.
cryptic:
sekreta, okulta, enigmat-oza.
cryptogam
(ic): kriptogam-a, -o.
cryptogram:
kriptograf-uro.
cryptography:
kriptograf-(ad)o, -arto.
crystal:
kristalo; c. ware: (cut glass) kristal-glaso; c. rock: (quartz) quarco; (adj.) kristal-a, -ala, -atra; limpida, klar-ega.
crystalline lens:
(of eye) kristalino.
crystallize:
kristal-igar, -eskar; -ed: (candied) kandi-iz-ita.
crystallography:
kristalografio.
crystalloid:
kristaloido.
cub:
(of animals add) -yuno; (boy) bub-ulo.
cubature:
(process) kub-igo; (cubical contents) kuba kapac-eso; volumino.
cube:
kub-a, -ala; -o; -igar; c. root: kub-radiko; c.ic metre: metro-kubo.
cubeb:
kubebo.
cubicle:
dorm-chambr(et)o; dorm-fako.
cubit:
kubito-mezuro.
cubitus:
(ulna) kubito.
cuboid:
kuboido.
cuckold:
spoz-ulo tromp-ata, -ita; -dom: spoz-ala tromp-eso (od, trahiz-eso).
cuckoo:
kukul-o; c. clock: -horlojo.
cuckoo-pint:
arumo.
cucumber:
kukombro.
cucurbit
(e): kukurbito.
cucurbitaceous:
kukurbitacea.
cud:
mastik-ajo; chew the c.: (tr., intr.) ruminar.
cuddle:
(fondle) karezar (cf. dolotar); (lie snug) komforte kushar su; (crouch) (intr.) blotisar; (squat) (intr.) squatar.
cuddy:
kabin-eto; koqu-et-eyo; asno.
cudgel:
baston-ego, -(eg)agar, -batar.
cue:
(hair) har-treso; (billiards) biliardo-bastono; (signal) signal-(vort)o.
cuff:
manu-frap-etar (ulu); (n.) manu-frap(et)o; (turned-up sleeve) paramento; (wrist-band) ponyeto; (wide, of garment, usually starched) manshet-o; c. link: paramento-butono.
cuirass:
kuras-o; -ier: -iero.
cuisine:
(place) koqu-eyo, (art) -arto; (food) -ajo, -aj-aro (od, manj-ajo).
cul-de-sac:
sako-strad(et)o.
culinary:
koqu-art-ala.
cull:
(to save from loss) rekoliar; (pick) koliar; (select) selektar; (something rejected) retro-jet-ajo; refuz-ajo.
cullender:
legum-kribl-eto.
culm:
(antracit-)karbon-reziduo.
culminate:
(intr.) kulminar (en); (fig.) finar; (intr.) abutar (ad); -tion: kulmin-o, -pinto.
culpable:
kulp-anta, -inta, -oza; (person) -anto, -into, -ozo (pri); c. action: kulp-oza -ago.
culpability:
kulp-oz-eso.
culprit:
kulp-anto; krimin-anto, -ero.
cult:
kulto.
cultivable:
kultiv-ebla.
cultivate:
(till, also fig., as arts, letters, acquaintance, mind, etc.) kultiv-ar; (for profit) explotar.
cultivated:
kultiv-ita.
culture:
kultiv-(ad)o; (ethical, intellectual and social part of civilization) kulturo; c. medium: gelatino; kultiv-medio (por bakterio); -ral: kultur-ala, -ema; -ed: kultur-oza; erud-ita; rafin-ita.
culverin:
kulebrino.
culvert:
pont-eto; aquo-dren-ilo (arka); aquedukto.
cumber:
inkombrar, embarasar; -some: inkombr-oza, -ema; jen-anta; (cf. heavy).
cumin:
kumino.
cumulate:
akumul-ar; -ative: -anta, -iva; amas-ig-iva, -ema.
cuneiform:
kuneiform-a, -o.
cunning:
ruz-oza, -ema, -acha; art-oza; (ingenious) injeni-oza; (amusing) amuz-anta; (clever) habila; to use c.: (intr.) ruzar.
cup:
(surg.) ventuz-agar (ulu).
cup:
(for drinking) tas-o, (contents) -edo; (ornamental, as for prizes) kupo; (challenge cup) chalenjo; (communion, also calyx) kalico; (of acorn) kupulo; (med.) ventuzo; coffee c.: kafe-taso; cup of coffee: tas-(ed)o de kafeo; c. and ball: (used in games) bilboketo.
cupboard:
armoro; (in a wall) mur-armoro.
cupel:
kupelo.
Cupid:
amor-deo.
cupidity:
gan-em-eso, avar-eso; pekuni-avid-eso.
cupola:
(arch.) kupolo.
cupping:
ventuz-ag(ad)o; c. glass: ventuzo.
cupriferous:
kupr-if-anta.
cupule:
kupulo.
cur:
hund-acho.
curable:
(of sickness) remedi-ebla; (of a sick person) ri-san-ig-ebla.
curaçoa:
kuracao.
curacy:
vikari-eso; sub-parok-eso.
curare:
kuraro.
curate:
vikario.
curative:
kurac-iva, -ivo; ri-san-ig-iva, -o; remedi-ilo; medikamento.
curator:
(as of a museum) (chef-)administr-isto; (legal guardian) kurat-ero, -isto.
curb:
(also fig.) brid-agar; pozar la menton-kateno; (fig.) represar, restriktar.
curb:
(for a horse) menton-kateno; (of well, of sidewalk) bordo-petro, -mur-eto; c. market: kulis-o; c. broker: -isto.
curculio:
kurkuliono.
curcuma:
kurkumo.
curdle:
(tr., intr.) koagul-ar; -ajo.
cure:
(a person) ri-san-igar; (a disease) remediar (also fig.); (intr.) -eskar; (hay) sik-igar; (meat, etc.) marin-ar (intr.) sal-izar; (correct) emendar.
cure:
(getting well) ri-san-igo, -esko; (appliance) remedi-ilo; kurac-ilo; (remedy) remedi-ilo; medikamento; (by doctors) kurac-(ad)o; (curacy) parok-eso; to get c.ed: ri-san-eskar.
curé:
paroko.
curfew:
fair-extingo-signalo; retret-signalo (od, klosho-signalo).
curia:
kurio.
curiosity:
rar-ajo; vid-ind-ajo; stranj-ajo.
curious:
(inquisitive) kurioza; (things) remark-inda, vid-inda, atenc-inda, stranja.
curiously:
(attentively) atenc-ema, -oza; (artistically) art-ema, -ist-ala; (inquisitively) kurioz-a; c. enough: per remark-inda koincido.
curl:
(naturally) lokl-ifar, -eskar; (tr.) -igar; (artificially) (tr., intr.) frizar; (of serpents) torde-volv-ar, -esar; (vines) (inter-plektar); (smoke, waves) ond-ifar; (intr.) vorticar; (cats) pelot-igar, -eskar; c. up: (turn up) trusar.
curl:
(long natural tress) lokl-o, (short) -eto; (artificial) friz-ajo, -loklo; (spiral) spiralo; (sinuosity) sinuo; -iness: friz-lokl-eso; friz-eso; -y: lokl- (od, friz)oza, -ema.
curlew:
kurlio.
curling-iron:
friz-fero.
curling-paper:
friz-papero.
currant:
rib-o, -iero; dried c.s: korint-o, -i; black c.: kasis-o, -iero.
currency:
(circulation) cirkul-(ad)o; (coinage) monet-aro; legal c.: leg-ala monet-o, -aro; paper c.: monet-papero; to give c. to: publik-igar.
current:
(circulating) cirkul-anta; (existing) exist-anta, nuna; c. price: ordinara preco, tarifo; koto; to pass c.: esar admis-ita; (stream) (aquo-)fluo; air c.: aerofluo; c. account: konto kur-anta.
curriculum:
studio-kurso; studio-programo.
currier:
ledro-prepar-isto.
curry:
(leather) preparar (ledro); (a horse) strigl-agar; c. favour: insinuar su en (od, obtenar) la favoro (di); c. comb: striglo.
curse:
maledikar; (intr.) blasfemar: (anathematize) anatemar; (intr.) imprekar; to be c.ed with: esar aflikt-ita (da); -ed: maledek-ita, abomin-inda; odi-eg-inda; mal-ega.
curse:
malediko, blasfemo, impreko; (misfortune) des-fortun-ajo; des-felic-ajo.
cursive:
kursiva (skrib-ado).
cursor:
kursoro.
cursory: surfac-ala; ne-profunda.
curt:
abrupt, lakonika; bruska; konciza.
curtail:
(reduce) diminutar; mikr-igar; (shorten) rekortar; abreviar; de-tranchar; -ment: redukt-o; de-trancho; de-preno; supreso.
curtain:
kurten-o, -izar; separar per kurteni; (cf. storo; jelozio); c. lecture: spozin-ala reprimand-ado.
curtsy:
see courtesy
curvature:
(qual.) kurv-eso; (act) -igo; (result) -ig-uro.
curve:
kurv-igar, -eskar; (arched) ark-igar, -eskar; (n.) kurv-o, (a bending) -igo; -ed: kurva; hok-oza, -atra.
curvet:
(intr.) kurbet-ar, -o.
curviliniar:
kurvo-linea.
curvimeter:
kurvimetro.
cushion:
kusen-o, -izar.
custard:
lakt-ov-ajo; (cf. flado).
custodian:
gard-isto, -ero.
custody:
gardo; (legal) arest-o, -eso; (prison) karcero; -esko; (detention) en-karcer-eso, -esko; take into c.: arest-ar ulu; to cause to take into c.: arest-igar; to commit to c.: konfidar ulu, ulo a la gardo (di ulu); in c.: sub gardo, en arest-eso.
custom:
(habit) kustumo; (clientèle) klient-aro; (patronage) klient-iz-(ad)o; (social practice) moro; to have the c. of: (intr.) kustumar; customs: dogano; to clear (goods) through the c.s: ek-dogan-igar; c. tax: dogan-pago.
customable:
impost-ebla.
customarily:
kustumale.
customary:
kustum-ala; ordinara; (cf. mor-ala).
customer:
kliento; kompr-anto, -ero; to get c.s for a house: klient-izar; ugly c.: mala hom-(ul)o.
custom-house:
dogan-eyo (od, domo), (institution) -o.
customs-officer:
dogan-isto.
cut:
(off, through) (de-)tranchar; (partially) sekar; (to make first cut or incision) entamar; (curtail) rekortar; (c. to form, as cloth, wood, metal) taliar (cf. skultar); (in parts) part-igar; (cleave) fendar; (inter-cross) (inter-)kruc-umar; inter-sek-ar; (wound) vundar; (slight) refuzar (od, evitar) ri-konocar; ruptar relati kun ulu; c. cards: tranchar la pako; cut one’s teeth: dent-ifar; cut a figure: posturar kom; cut capers: (intr.) kapriolar; fol-lud-etar; c. into conversation: inter-ruptar la parol-ado (di ulu); c. off: (intercept an enemy) interceptar, klozar la retret-voyo; cernar; c. short: (work) ces-igar; c. down: (fell) abatar; falchar; (lessen) diminutar; mikr-igar; c. low: (a dress) dekoltar; c. out in figure: taliar; c. one’s way: apertar (violente) pas-eyo; c. across: sequar la maxim kurta voyo; (intersect) inter-kruc-umar; c. into pieces: dis-tranchar (en peci); pec-igar;c. in: (incise) incizar; c. and dried: antee par-pens-ita; entee prepar-ita; prepar-ita por la okaziono; c. and thrust: espad-agar (od, frapar) pinte e tranche; c. off: (intercept) intercept-ar; (separated) separ-ar (de), -esar; (with instrument) de-tranchar, amputar; (game) trakar; c. small: mikr-igar; (with lines) hachar; c. out: ek-tranchar, -taliar; extirpar; (by plan) (en-) taliar; (debar) excluzar (de, ek); c. out for: nature fac-ita por; nature adapt-esar (por, ad); c. up: dis-tranchar; hakar; c. wood: tranchar la ligno; c. in facets: facet-izar; c. straight down: eskar-igar; tranchar infre; c. into crescent shape: sesgar (cf. dekoltar); c. close down: rez-igar c. the throat of: egorjar (ulu).
cut:
(with instrument) tranch-o, sek-o; (result) -uro; (the part c. off) tranch-ajo, -peco; (wound) sek-vund-uro; inciz-uro; (of clothes) tali-uro, stilo, modo, fasono; (engraving) grab-uro (cf. vinyeto); (short way) (plu) kurta voyo; (kurta) transversa voyo; (at cards) trancho; c. off: (mechan.) kontrol-ilo, -valvo.
cutaneous:
pel-ala; epiderm-ala.
cuticle:
kutikulo (cf. epidermo).
cutlass:
sabr-eto; abordo-sabro; kultel-ego.
cutler:
kultel-ifisto; -vend-isto.
cutlery:
kultel-aro.
cutlet:
kotleto.
cutpurse:
burso-furt-isto, -ero.
cutter:
(by pattern) tali-isto; (instrument) tranch-ilo, mashino; (chisel) cizel-ilo; (blade) lamo; (ship’s boat) shalupo (cf. kanoto); (small ship) kutro.
cutthroat:
egorj-ero, asasin-ero, -anto, -isto.
cutting:
(cf. cut) (act) inciz-o, (result) -uro; (total separation, also cards) tranch-(ad)o; (partial) sek-(ad)o, -uro; (by design) tali-o, -uro; (section) segmento, seciono; (hort.: slip) stek-ajo; branch-eto-tranch-ajo.
cutting:
(adj.) tranch-anta, -iva, -ema; inciz-iva; pik-anta, -ema; mord-ema; kordio-lecer-anta; c. instrument: tranch-ilo; c. edge: tranch-ant-ajo, lamo.
cuttlefish:
sepio (cf. kalmaro); c.bone: sepi-osto.
cyanic:
ciana.
cyanogen:
ciano.
cyclamen:
ciklameno.
cycle:
(ride a bicycle) (intr.) bicikl-vehar, -irar; -ling: -ismo, -vehado.
cycle:
(time) ciklo.
cyclist:
bicikl-isto, -ero.
cycloid
(al): cikloid-o; -a, -ala.
cyclometry:
ciklometrio.
cyclone:
ciklono.
cyclopedia:
enciklopedio.
Cyclops:
ciklopo.
cygnet:
cigno-yuno.
cylinder:
cilindr-o; -drical: -a, -ala, -atra.
cymbal:
cimbalo; c. player: -ple-isto, -ero.
cym
(a): cimaso.
cynic:
cinik-(ul)o; -cal: -ala, -atra; -cism: -eso, -ajo.
cynocephalus:
cinocefalo.
cynosure:
atrakto-punto; la objekto di regardo.
cypher:
see cipher.
cypress:
cipres-o; ground c.: santolino.
cyprinoid:
ciprino.
cytisus:
citizo.
czar:
car-(ul)o; czarina, czaritza: -ino; czarish: -ala; czarevitch: car-ido.
cytodieresis:
(biol.) citodierezo.
Czech:
Cheko.

1
This Page is an antiquarian - possibly outdated - usergenerated website brought to you by an archive. It was mirrored from Geocities in the end of october 2009. For any questions about this page contact the respective author. To report any mal content send URL to oocities[at]gmail[dot]com. For any questions concerning the archive visit our main page:OoCities.org.