Η διεθνής γλώσσα Ido

- Γενική περιγραφή -

Θα ήταν εξαιρετικά χρήσιμο αν μπορούσαμε να μιλήσουμε με ανθρώπους από άλλες χώρες ή να διατηρήσουμε αλληλογραφία μαζί τους, όπως ακριβώς μπορούμε με ανθρώπους από την δική μας χώρα. Ωστόσο, τα γλωσσικά εμπόδια συχνά κάνουν δύσκολη αν όχι αδύνατη την επικοινωνία.

Η απάντηση την οποία πολλοί άνθρωποι δίνουν σε αυτό το πρόβλημα είναι η εξής: ας μάθετε αγγλικά! Είναι σίγουρο ότι η αγγλική είναι η περισσότερο διαδεδομένη γλώσσα στον κόσμο, αλλά η εκμάθησή της απαιτεί πολύ χρόνο και αρκετές ικανότητες και απέχει πολύ από το να μιλιέται διεθνώς.

Κι ακόμη περισσότερο: επειδή είναι η γλώσσα συγκεκριμένων χωρών δεν αποτελεί μια ουδέτερη γλώσσα. Για αυτούς που μιλούν αγγλικά η φράση «ας μάθετε αγγλικά» μπορεί να αποτελεί μια ελκυστική απάντηση, αλλά για τους Γάλλους, για παράδειγμα, τα πράγματα είναι διαφορετικά.

Γι’ αυτό ο Ο.Η.Ε. έχει πέντε επίσημες γλώσσες και η ΟΥΝΕΣΚΟ οκτώ. Η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει ανάλογο αριθμό και ξοδεύει τεράστια χρηματικά ποσά για την μετάφραση και την διερμηνεία. Παρότι τα αγγλικά και τα γαλλικά είναι κυρίαρχες γλώσσες στην Ευρωπαϊκή Ένωση, οι Γερμανοί απαιτούν τώρα την ευρύτερη χρήση των γερμανικών.

Η χρήση μιας και μόνης εθνικής γλώσσας εξασφαλίζει τεράστια πολιτικά και πολιτιστικά πλεονεκτήματα για την χώρα ή τις χώρες των οποίων η γλώσσα αυτή είναι η εθνική τους γλώσσα. Συνεπώς, η λύση αυτή συχνά δεν είναι αποδεκτή από τις άλλες χώρες, παρότι η Παγκόσμια Ταχυδρομική Ένωση εξακολουθεί να χρησιμοποιεί τα γαλλικά σαν επίσημη γλώσσα της.

Απάντηση στην κατάσταση αυτή αποτελεί η χρήση μιας επινοημένης ουδέτερης γλώσσας όπως η Εσπεράντο ή η Ido. Μια τέτοια γλώσσα δεν θα αντικαθιστούσε τις εθνικές γλώσσες (αυτό θα αποτελούσε βαρβαρότητα), αλλά θα χρησιμοποιείτο από ανθρώπους που με άλλον τρόπο δεν θα μπορούσαν να επικοινωνήσουν. Με τον τρόπο αυτόν μπορούμε να βρούμε μια μέση οδό, χωρίς να ευνοείται ή να θίγεται καμία ομάδα.

Η γλώσσα που θα επιλεγεί δεν θα πρέπει να είναι ιδιαίτερα τεχνητή. Το λεξιλόγιό της θα πρέπει να βασίζεται σε υπάρχουσες γλώσσες (μερικές από τις οποίες έχουν πολλές κοινές λέξεις παρά τις διαφορές στην ορθογραφία ή την προφορά). Η γραμματική θα πρέπει να είναι η κατά το δυνατόν ευκολότερη, χωρίς όλους αυτούς τους ιδιωματισμούς και τις εξαιρέσεις που δυσκολεύουν τους σπουδαστές των εθνικών γλωσσών.

Η ιδέα αυτή ενέπνευσε, μεταξύ άλλων, τον πατέρα Schleyer, τον εφευρέτη του Volapuk και τον Dr. L. Zamenhof, εφευρέτη της Esperando, της περισσότερο γνωστής γλώσσας αυτού του τύπου από τότε που δημιουργήθηκε, έναν αιώνα πριν.

Μετά από εφαρμογή πολλών ετών προτάθηκαν αρκετές βελτιώσεις. Για παράδειγμα, ο Zamenhof έκανε τα επίθετα να συμπίπτουν κατά γένος και περίπτωση με τα ουσιαστικά που προσδιορίζουν, έτσι ώστε ένα επίθετο να έχει τέσσερις πιθανές καταλήξεις. Στην πραγματικότητα δεν υπάρχει ανάγκη για αυτήν την περιπλοκή, όπως δείχνουν τα αγγλικά και τα ουγγρικά και όπως ο Zamenhof παραδέχθηκε αργότερα. Ωστόσο, για διάφορους λόγους δεν έγινε καμία αλλαγή στους κανόνες της Esperando.

Πάνω ακριβώς σε αυτήν την βάση βελτιώσεων, όπως η παραπάνω, μια ομάδα επιστημόνων και γλωσσολόγων ανέπτυξαν την Ido. H επιτροπή συμπεριλάμβανε στα μέλη της τον Δανό γλωσσολόγο καθηγητή Otto Jespersen και τον Γάλλο μαθηματικό και φιλόσοφο καθηγητή Loues Couturat. Αυτοί πήραν τα καλύτερα στοιχεία της Esperando και της άλλης επινόησης, Idom Neutral, και επινόησαν μια γλώσσα, η οποία είναι σχεδόν βέβαιο ότι αποτελεί την ευκολότερη γλώσσα του κόσμου και ταυτόχρονα την ακριβέστερη.

Μια ακόμα βελτίωση ήταν αυτή που ο ίδιος ο Zamenhof είχε χαρακτηρίσει ως πολύ λογική και ενδεδειγμένη. Στην Esperando, οι λέξεις που αφορούν πρόσωπα και ζώα (λέξεις όπως «ηθοποιός» και «λιοντάρι») αναφέρονταν στο αρσενικό γένος, το δε θηλυκό προέκυπτε από την κατάληξη. Η αλλαγή στην οποία κατέληξε αργότερα ο Zamenhof, αλλά την οποία, δυστυχώς, δεν ολοκλήρωσε, ήταν να κάνει τις λέξεις αυτές ουδέτερες (επίκοινα), από τις οποίες να προκύπτει τόσο το αρσενικό όσο και το θηλυκό μέσω των ανάλογων καταλήξεων.

Η Ido έχει μια χρήσιμη αντωνυμία, όπως διαθέτει η φιλανδική γλώσσα, που σημαίνει αυτός / αυτή και που μπορεί να χρησιμοποιηθεί όταν δεν υφίσταται λόγος ή ανάγκη να γίνει περισσότερο συγκεκριμένη αναφορά . Κάποιοι θα ήθελαν να είχαν μια τέτοια αντωνυμία στα ελληνικά για να αποφεύγουν να πρέπει να πουν «αυτός» ή «αυτή».

Έτσι, στην Ido, όχι όμως στην Esperando, υιοθετήθηκαν αυτές και άλλες βελτιώσεις, και το αποτέλεσμα προτιμήθηκε από όλους σχεδόν αυτούς που έχουν μελετήσει αυτές τις διεθνείς “ημι – τεχνητές” γλώσσες ή διαλέκτους, που διαθέτουν πολλά κοινά – συμπεριλαμβανομένης της έμπνευσης του Schleyer και ιδιαίτερα του Zamenhof.

Είναι αξιέπαινη η προσπάθεια του κινήματος των ανθρώπων της Esperando, που μέσω της αναμφίβολης θέρμης του, έχει κάνει τόσα πολλά για να γίνει ευρύτερα γνωστή η ιδέα μιας διεθνούς ουδέτερης γλώσσας. Ωστόσο, παρότι όλος ο κόσμος έχει ακούσει να γίνεται λόγος για την Esperando και είναι μια γλώσσα αρκετά εύκολη, ο τονισμός και οι άχρηστες περιπλοκές λειτούργησαν αποτρεπτικά για πολλούς ανθρώπους, οι οποίοι ένοιωθαν να τους ελκύει η ιδέα που η γλώσσα αυτή αντιπροσώπευε. Η Ido λειτουργεί εκεί που η Esperando αποτυγχάνει.

Όσοι έχουν δοκιμάσει την Ido γνωρίζουν το πόσο καλό είναι να μπορείς να επικεντρωθείς σε αυτό που θέλεις να πεις χωρίς να χρειάζεται να σκεφτείς ταυτόχρονα το πώς θα το πεις.
Όλα αυτά αφορούν την θεωρία. Αλλά πώς λειτουργεί πρακτικά; Διεθνείς συναντήσεις των ομιλούντων την Ido έχουν πραγματοποιηθεί σε αρκετές χώρες και έχουν αποδείξει ότι η ιδέα λειτουργεί πράγματι και στην εφαρμογή της.

Υπάρχουν πολλές δημοσιεύσεις σχετικά με την Ido, συμπεριλαμβανομένων λεξιλογίων και γραμματικής για ομιλούντες διαφόρων γλωσσών, από την σουηδική μέχρι την ιαπωνική. Υπάρχει ακόμη ένας εκπληκτικός αριθμός ποιημάτων σε Ido, περιλαμβανομένης μιας θαυμάσιας έμμετρης κωμικής – ιστορικής ιστορίας (La Serchado de Andreas Juste). Υπάρχει ένας μικρόκοσμος που περιμένει να αποκαλυφθεί από τον οποιονδήποτε κάνει την μικρή προσπάθεια που απαιτείται για να καταλάβει αυτήν την ξεχωριστή γλώσσα. Η χρήση της γλώσσας αποτελεί ένα χόμπι αφ’ εαυτού και αποτελεί επίσης έναν τρόπο για μια καλύτερη αντίληψη του κόσμου.

Περισσότερες πληροφορίες:

Λεπτομέρειες για βιβλία σχετικά με την ή στην γλώσσα Ido διατίθενται στο Ido Book Service. Το εθελοντικό κίνημα υπέρ αυτής της γλώσσας είναι, ασφαλώς, διεθνές, και βιβλία στην γλώσσα Ido διατίθενται σε αρκετές διεθνείς γλώσσες. Εκτός από τους εθνικούς συλλόγους υπάρχει μια διεθνής οργάνωση, η Ένωση για την Διεθνή Γλώσσα Ido, που εκδίδει το περιοδικό “Progreso”. Για να επικοινωνήσετε με τους χρήστες της Ido, γράψτε σε κάποιον από τους εξής εκπροσώπους:

Reprezenteri di la linguo Ido

Γιατί Ido ;